|
 |
| (GMT+08:00)
2005-03-10 10:56:26
|
 |
|
Skutki najazdu tatarskiego
CRI
Najazd mongolski na ziemie polskie w 1241 r., obok strat materialnych, dotkliwych szczególnie w spalonych miastach, mniej na wsiach, miał bezpośredni wpływ na strukturę polityczną ówczasnej Polski. Klęska pod Legnicą i śmierć głównodowodzącego, najsilniejszego z polskich władców swego czasu, Henryka II Pobożnego, oznaczała faktyczny rozpad monarchiii Henryków śląskich, co wyzwoliło siły anarchii feudalnej. Upadła zatem idea zjednoczenia Polski. Też ożywiona dyskusja rozwinęła się tylko nad przyczynami katasrofy monarchii Henryków. Podczas gdy dawniej uważano, że najazd mongolski i klęska pod Legnicą wszystko tłumaczy, Jan Baszkiewicz w 1954 roku zwrócił uwagę na siłę elementów odśrodkowych za czasów Henryka Pobożnego. Więzi gospodarcze między dzielnicami i zainteresowanie ich mieszkańców utrzymaniem jedności były zbyt słabe, aby wytrzymała ona okres próby. "Najazd tatarski ? pisał Baszkiewicz ? był ważnym zjawiskiem, przyspieszającym proces rozkładu, który rozpoczął się już wczeźniej".
Po śmierci Henryka II Pobożnego doszło również do konfliktów o władzę, między synami. Na krótko po nim władzę przejęła żona księcia ? Anna , występowała w roli mediatora w zatargach przy podziale Śląska pomiędzy synów, m.in. w sporze między Bolesławem II Rogatką i Henrykiem III Białym . Potem kolejno Bolesław Rogatka, który po sześciu latach rządów zrezygnował z wrocławskiej części księstwa, przekazując je w roku 1248 swemu bratu Henrykowi III Białemu. Księstwo wrocławskie po śmierci Bolesława przeszło w ręce Henryka Probusa ? wnuka Henryka Pobożnego.
Powiększaniu się rodziny Piastów towarzyszyły dalsze podziały i wzrost rozdrobnienia feudalnego. Najsilniej zjawisko to wystąpiło na Śląsku, który rozpadł się aż na 10 księstw: cieszyńskie, raciborskie, bytomskie, opolskie, wrocławskie, legnickie, jaworskie, ścinawskie, głogowskie i żagańskie. Kujawy dzieliły się na 3 księstwa: inowrocławskie, brzeskie i dobrzyńskie. Ziemia łęczycka i sieradzka tworzyły całość i pod rządami Leszka Czarnego były połączone z Małopolską do r. 1288, a potem z ziemią sandomierską pod władzą Władysława Łokietka. Ogółem było w Polsce w końcu XIII w. 16 księstw piastowskich.
Rozluźniły się ponadto więzy pomiędzy osłabionym gospodarczo Śląskiem a pozostałymi dzielnicami Polski. Stosunkowo korzystne jednak położenie geograficzno?polityczne ziem polskich sprawiło, że najazd mongolski nie spowodował znacznie gorszych skutków ? uzależnienia od Mongołów, które stało się na długie lata udziałem ościennych ziem ruskich. Zniszczenia wojenne nie zdołały jednak załamać ogólnego nurtu rozwoju gospodarczego. Zaprowadzanie spokoju w poszczególnych dzielnicach u schyłku piątego dziesięciolecia XIII w. pozwoliło szybko nawrócić do głównej linii rozwoju ekonomicznego kraju, która szła w kierunku rozbudowy miast, osadnictwa na wsi i przekształcenia form renty feudalnej.
|
|
|
