Papierowe pieniądze
2013-12-03 16:00:49 CRI
Chińczycy wynaleźli papierowe pieniądze w końcu VIII lub na początku IX wieku. Ich pierwotna nazwa brzmiała "latające pieniądze", ponieważ były tak lekkie, że mogły być wywiane z ręki. Najwcześniejsze były bardziej wekslami niż prawdziwymi pieniędzmi. Kupiec mógł wpłacić gotówkę w stolicy, otrzymując papierowe zaświadczenie, które na prowincji można było zamienić na pieniądze. To prywatne przedsiębiorstwo kupieckie szybko zostało przejęte przez rząd (812 rok). Metodę "weksli" stosowano przy przesyłaniu do stolicy lokalnych podatków i dochodów. W użyciu były również "wymienne certyfikaty" z papieru. Wystawiali je urzędnicy państwowi w stolicy - wszędzie podlegały wymianie na takie artykuły, jak sól czy herbata.
Prawdziwe papierowe pieniądze, używane jako środek wymiany i mające zabezpieczenie w gotówce, przypuszczalnie weszły do obiegu na początku X wieku w południowej prowincji Sichuan z inicjatywy prywatnej. Na początku XI wieku rząd upoważnił 16 prywatnych firm czy „banków" do wprowadzenia w obieg biletów wymiennych; w roku 1023 przejął to przedsięwzięcie i założył swoją własną oficjalną agencję, wypuszczającą bilety bankowe o różnych nominałach, zabezpieczone wkładami gotówkowymi. Możemy więc datować powstanie pierwszego na świecie banku rządowych rezerw walutowych na rok 1023.


Pieniądze emitowane przez ten bank miały wydrukowaną informację o ich ważności trwającej tylko przez trzy lata (podawano daty). Taki limit czasu cechował chińskie papierowe pieniądze do XIX wieku. Przed upływem roku 1107 banknoty drukowano za pomocą wielu matryc, nie mniej niż w 6 kolorach.

Emitowanie przez rząd papierowych pieniędzy przybrało olbrzymie rozmiary. Do końca roku 1126 oficjalnie wypuszczono 70 milionów wiązek - każda o równowartości 1000 sztuk miedziaków. Olbrzymie ilości tych pieniędzy nie miały żadnego pokrycia i pojawiła się straszliwa inflacja. Inflację można więc uważać za zjawisko towarzyszące istnieniu papierowych pieniędzy, wyniakające z faktu ich "niematerialności". Inne formy "inflacji" na przestrzeni dziejów powinny być odmiennie klasyfikowane. Przyspieszający wzrost cen w okresie przed pojawieniem się papierowych pieniędzy, jak to miało miejsce za czasów imperium rzymskiego, był często spowodowany obniżeniem wartości bitych monet. Imperium rzymskie cieszyło się złą sławą producenta monet o ustalonej wartości z coraz tańszych, a więc coraz bardziej bezwartościowych metali.


Istniało również szkodliwe zjawisko nazywane "obcinaniem", kiedy to nie tylko indywidualne osoby, ale czasami również sam rząd emitował i rozprowadzał monety, których kawałek obcięto. Rzeczywista wartość takich monet ulegała oczywiście zmniejszeniu, chociaż spodziewano się, że fikcyjnie uda się utrzymać ich poprzednią wartość. Deprecjacja i "obcinanie" monet powinny być jednak z pewnością odróżniane od prawdziwej inflacji, która wynika z emitowania papierowych pieniędzy i która została "wynaleziona" przez Chińczyków razem z wywołującym ją papierowym pieniądzem.

Kolejnym problemem, który wkrótce pojawił się w Chinach, były fałszerstwa. Jeśli w obiegu są monety wykonane ze szlachetnych metali i jeśli ich wartość jest w nich samych, jedny możliwy sposób sfałszowania to użycie fałszywego metalu. Często tak czyniono - był to impuls do rozwoju alchemii i wytwarzania fałszywego złota i srebra. W przypadku pieniędzy papierowych podrabianie wiązało się z ich prawdziwą naturą, jako że ich podstawą nie była tkwiąca w nich substancja, lecz władza, dzięki której mogły być emitowane. Papierowy pieniądz jest symbolem.


Fałszowanie go nie polega więc na podrabianiu substancji, ale na utożsamianiu się z emitującą go władzą. Każdy jest w stanie wytłoczyć coś na kawałkach papieru, władza musi więc robić to w tak zawiły sposób, żeby jej papierowe pieniądze nie mogły zostać dokładnie odtworzone. Dość wcześnie zaczęto więc utrzymywać w tajemnicy skomplikowanych wzorów, mieszanki włókien w papierze. Podstawowym surowcem do wytwarzania papieru, służącego do wyrobu papierowych pieniędzy, była kora drzew morwowych; dodawano też czasami jedwabiu. Można było wymieniać brudne i starte pieniądze na nowe pod warunkiem uiszczenia niewielkiej opłaty za wydrukowanie tych ostatnich.
Zobacz także
Komentarze
Polecamy
China Radio International.CRI. All Rights Reserved.
16A Shijingshan Road, Beijing, China