Karty z Flora Sinensis Michała Boyma

Jedyne dzieło Boyma, które zostało wydane drukiem za jego życia, w 1656 r., to Flora Sinensis („Chińska flora"). Przedstawił w nim 31 dalekowschodnich gatunków roślin i zwierząt. I w tym przypadku opatrzył je własnoręcznie wykonanymi rycinami, które do dziś stanowią cenne źródło informacji.

Również profesor Zhang Xiping z ogromnym uznaniem wypowiada się na temat dorobku polskiego misjonarza na tym polu:

„W 1753r. szwedzki botanik, Linnaeus wydał studium „Species Plantarum", w którym opisał zaledwie 37 gatunków chińskich roślin, a więc niewiele więcej niż autor Flora Sinensis równo wiek wcześniej. Jest to niezbity dowód na to, jak zaawansowane były prace Boyma".

18 maja 2014r. w Pekinie odbyło się seminarium poświęcone wydawnictwu Dzieła Michała Boyma. W seminarium wzięli udział specjaliści i uczeni z całych Chin. Wygłoszono wiele referatów podsumowujących postępy i wyniki badań nad biografią, twórczością i naukową działalnością Michała Boyma. Jeden z uczestników, uczony młodego pokolenia, Wang Yongjie z Wydziału Historii na Uniwersytecie w Zhejiangu, w swoim wystąpieniu omówił rezultaty własnych badań nad Atlasem Chin (będących również przedmiotem jego pracy doktorskiej). Wang Yongjie powiedział:

„Jedną z najważniejszych zasług Boyma dla zachodniej sinologii było to, że sporządził mapy Chin z uwzględnieniem długości i szerokości geograficznej. Przy czym Boym nie był jedynym Europejczykiem, który opracowywał mapy. Byli też inni, znani kartografowie, jak choćby współczesny mu, słynny Martino Martini. Atlas Martiniego został oficjalnie wydany w 1655 r., a atlas Boyma zamknięto w labiryntach watykańskiej biblioteki i przez wieki nie ujrzał on światła dziennego".

Karta z Atlasu Chin Boyma

Atlas Boyma obejmuje 15 prowincji (m.in. Zhejiang, Fujian, Sichuan), mapę całych Chin, mapę wyspy Hainan, mapę północno-wschodnich Chin. Boym jako pierwszy wskazał, że Kataj Marco Polo to China Portugalczyków; również jako pierwszy przedstawił właściwe położenie wielu chińskich miast, umieścił dokładne nazwy miejscowości, w tym nawet nazwy powiatów, uwzględniając podział administracyjny; nakreślił przebieg Wielkiego Muru; Koreę oznaczył jako półwysep, a nie, jak powszechnie uważano, wyspę; naniósł na mapy pustynię Gobi.

Dr. Wang Yongjie podsumował Atlas Chin Boyma następująco:

„Wyróżniają go trzy cechy: po pierwsze, dokładność nazw miejsc, w tym nawet nazw powiatów; po drugie barwne, piękne ilustracje przedstawiające obyczaje mieszkańców Chin, cesarskie ceremonie, rośliny i zwięrzęta i po trzecie informacje na temat zasobów naturalnych.

Poza studiami nad chińska medycyną, florą i topografią, Boym wiele czasu poświęcił na zgłębianie chińskich zwyczajów, obyczajów i kultury. Opisał m.in. system polityczny w dawnych Chinach, stroje, architekturę, filozofię i religie. Szkoda, że jego dorobek jest tak mało znany – zarówno przez Chińczyków, jak i Polaków. Profesor Zhang Zhenhui zauważył z żalem:

„Obecnie nazwisko Boyma znane jest głównie specjalistom. Jeśli słyszał o nim ktoś, spoza tego kręgu, to zazwyczaj o jego poselstwie od cesarza Chin do papieża. Ale według mnie, nie to w tej całej historii jest najważniejsze. Najważniejsze jest to, że on przedstawił Zachodowi cywilizację chińską".

W ostatnich latach o polskim misjonarzu robi się coraz głośniej. We wrześniu 2009 r., w Krakowie odbyła się międzynarodowa konferencja dla obchodów 350. rocznicy śmierci Michała Boyma. Uczestniczyło w niej ponad 30 specjalistów z Belgii, Niemiec, Polski, Portugalii, USA, Chin i innych regionów. We wrześniu 2014 r., w Gdańsku ukazało się angielskie wydanie monografii o Boymie, z nadzieją, że Zachód odkryje na nowo jego dokonania.