|
|
 |
 |
2005-07-07 18:16:20
CRI
|
 |
|
Tendencje zjedonoczeniowe wymagały aparatu administracyjnego niezależnego od partykularnych interesów możnowładców, zdolnego do skutecznej walki z amarchią feudalną, a zwłaszcza mogącego zapewnić sprawne działanie sądownictwa oraz organizację obrony kraju przed wrogami zewnętrznymi. Do tej funkcji nie nadawali się ani wojewodowie, ani kasztelanowie, którzy byli czołowymi reprezentantami lokalnego możnowładztwa. Kazimierz Wielki rozbudował urząd starostów.
Starosta, jako namiestnik królewski, sprawował w zastępstwie króla jego funkcje administracyjne, sądowe i wojskowe w razie niebezpieczeństwa najazdu na terytorium danej dzielnicy, wyjąwszy prawo wydawania przywilejów. Starosta był powoływany i odwoływany przez króla i nie musiał pochodzić spośród szlachty danej ziemi. Co wzmacniało pozycję władzy królewskiej i dzięki temu stali sie ważnym czynnikiem ułatwiającym proces centralizacji.
Reforma skarbowa
Centralizacja skarbu
Istotne znaczenie dla umocnienia władzy królewskiej miała centralizacja skarbu. Rozwój immunitetów doprowadził do uchylenia i całkowitej likwidacji szeregu starych ciężarów i danin na rzecz księcia. Rozkład dawnego ustroju skarbowości przypadł na drugą połowę XIII i pierwszą XIV wieku. W roku 1339, Kazimierz Wielki zaczął realizować swoją politykę skarbową. Z tej polityki wynika, że zwiększyła się rola dochodów celnych w skarbie królewskim.
Cechą tych dochodów ( dochody z żup solnych, górnictwa, młynów itd. ) było to, że dominowały w nich pieniądze. Pod tym względem, gospodarka finansowa szła w parze z ogólnym rozwojem gospodarczym kraju w kierunku gospodarki towarowo?pieniężnej, co stwarzało ekonomiczne podstawy umocnienia władzy monarszej, Zarząd skarbu znajdował się w ręku skarbnika, a dochody szły na wydatki dworu i państwa.
Nie oddzielano wówczas wydatków osobistych księcia i dworu od wydatków państwowych. Spośród wydatków ściśle państwowych najważniejsze były związane z organizacją siły zbrojnej ( wynagrodzenie rycerzy za udział w wyprawach i straty poniesione w czasie wypraw, wykup niewoli. ) Inne wydatki wzrastały stopniowo, w miarę jak immunitety zwalniały ludność do posług komunikacyjnych, ograniczały względnie znosiły, obowiązek budowy i naprawy grodów.
|
|
|
|
 |
|
|
|
 |
|
Informacja o naszej redakcji
Informacja o CRI
