Słowniczek
Chińskie ABC
O redakcji
O CRI
Mapa strony
 
Renminbi - historia i teraźniejszość
2010-01-26 15:00:51 CRI
Laureat nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii z roku 1999 Robert Mundell powiedział podczas swojej niedawnej wizyty w Harbinie, że po międzynarodowym kryzysie finansowym globalna rola chińskiej waluty wzrośnie. Mundell uznał to za rzecz zupełnie naturalną. Zdaniem noblisty, renminbi ma szansę stać się w przyszłości trzecią co do ważności walutą świata.

Renminbi, czyli dosłownie „pieniądz ludowy", ma historię dłuższą nawet niż Chińska Republika Ludowa, w której jest oficjalną walutą. 1 grudnia 1948 roku, a więc niemal rok przed proklamowaniem ChRL, powstał Ludowy Bank Chin. Instytucję tę, która pełni do dziś funkcję chińskiego banku centralnego, utworzono z połączenia Banku Północnochińskiego, Banku Beihai oraz Północno-Zachodniego Banku Chłopskiego.

Już w dniu oficjalnego powstania Ludowego Banku Chin rozpoczęto emisję nowego pieniądza – renminbi. Początkowo był on w obiegu tylko na obszarze północnych Chin. W ciągu kolejnych miesięcy nowy „pieniądz ludowy" stopniowo zastępował na obszarze całego kraju walutę emitowaną wcześniej przez władze kuomintangowskie.

Pierwszy w historii banknot renminbi miał nominał 50 juanów. Wydrukowaną na nim nazwę banku emisyjnego oraz datę emisji wykaligrafował osobiście przewodniczący Rządu Ludowego Chin Północnych Dong Biwu, który po 1949 roku pełnił szereg ważnych urzędów, w tym wicepremiera, prezesa Najwyższego Sądu Ludowego i wiceprzewodniczącego ChRL. Jako że przed powstaniem Ludowych Chin używano kalendarza republikańskiego, pierwsza emisja renminbi datowana była na „37. rok Republiki Chińskiej".

Od tego czasu Ludowy Bank Chin wprowadził do obiegu łącznie pięć zestawów banknotów. Zmieniał się ich wygląd, a także poziom zabezpieczeń, które modyfikowano wraz z postępem technicznym.

Początki „pieniądza ludowego" nie były łatwe. Na przełomie lat 40-tych i 50-tych wyniszczone latami wojny Chiny dotknęła wysoka inflacja. Po ustabilizowaniu cen, w roku 1955, Ludowy Bank Chin dokonał denominacji renminbi. Banknoty, które z powodu inflacji trzeba było emitować w bardzo dużych nominałach, wymieniono na nowe w stosunku 1:10000 – takim samym, jaki zastosowano przy denominacji złotego w połowie lat 90-tych. Od tego czasu, mimo okresowego występowania w Chinach inflacji, „obcinanie zer" nie było tutaj konieczne.

Jednak renminbi musiał jeszcze poczekać na początek swojej międzynarodowej kariery. Przez wiele lat był w samych Chinach przede wszystkim dodatkiem do kartek. Trzeba je było mieć, aby kupić wiele podstawowych produktów, w tym ryż i inne zboża, olej czy tekstylia. Sam pieniądz nie wystarczał, gdyż braki na rynku powodowały konieczność limitowania sprzedaży.

Dopiero po wprowadzeniu polityki reform i otwarcia, z którą wiązała się likwidacja systemu kartkowego i urynkowienie gospodarki, renminbi rozpoczął swój marsz ku statusowi waluty międzynarodowej.

Ciekawą dla Europejczyków cechą renminbi jest to, że ma on aż trzy jednostki, a nie dwie, jak np. w Polsce, gdzie używamy złotych i groszy czy w strefie euro, gdzie w obiegu są euro i centy. Renminbi występuje w trzech postaciach. Podstawową jednostką jest juan (yuan), zwany potocznie „kuaiem". Dzieli się on na 10 jiao, które najczęściej nazywa się „mao". Z kolei każde jiao ma wartość 10 fenów, czyli chińskich „groszy" – bo 100 fenów to jeden juan. Nawet jeśli brzmi to nieco skomplikowanie, tak naprawdę jest dość proste. Tym bardziej, że fenów używa się raczej rzadko, a wiele cen zaokrągla do pełnych jiao.

Używane obecnie wzory banknotów o nominałach od 1 do 100 juanów wprowadzono w roku 1999. Poszczególne nominały różnią się wielkością, kolorystyką i umieszczonymi na odwrocie rysunkami. Na przedniej stronie wszystkich banknotów widnieje portret Mao Zedonga. Jiao są częściowo w obiegu w postaci banknotów, a częściowo monet. Wzory banknotów jiao pochodzą ze starej emisji z lat 80-tych. Ozdobione są wizerunkami przedstawicieli różnych chińskich grup etnicznych. Warto też zwrócić uwagę na nazwę banku emisyjnego – Ludowego Banku Chin. Na każdym banknocie wydrukowana jest w pięciu językach, szcześcioma rodzajami pisma. Wersja chińska zapisana jest w znakach i transliteracji łacińskiej. Dodatkowo na banknotach widnieje nazwa Banku w językach: mongolskim, tybetańskim, ujgurskim i zhuang.

Jak powszechnie wiadomo, Chiny zyskują na znaczeniu w globalnym systemie gospodarczym. Tym samym rośnie rola ich waluty, która nie jest wprawdzie jeszcze w pełni wymienialna, ale przyjmowana w coraz większej liczbie państw. Renminbi zaczyna robić międzynarodową karierę. Jego znaczenie wzrośnie najszybciej zapewne w Azji. W tej części świata postępy czyni bowiem regionalna integracja gospodarcza, w której Chiny odgrywają znaczącą rolę.

Później, jak przewiduje Robet Mundell, pozycja renminbi wzmocni się w skali globalnej. Za jakiś czas może się on rzeczywiście stać walutą, w której rozliczane będą międzynarodowe transakcje i lokowane rezerwy. Renminbi ma zatem szansę osiągnąć status podobny do dolara czy euro.

Więcej na ten temat
Wasze opinie
Forum-gorące tematy
web polish.cri.cn
   Webradio
Kalendarium
Chińskie ABC
Informacje praktyczne
China Radio International.CRI. All Rights Reserved.
16A Shijingshan Road, Beijing, China