U schyłku II wieku, panowanie Dynastii Wschodniej Han stało się coraz słabsze. Historia Chin weszła w długi okres separatystyczny. Najpierw była Dynastia Trzech Królestw, m.in. Wei, Shu i Wu (189 r. ~ 265 r. n.e.). Wei sprawowało władzę nad terenami na północ od rzeki Jangcy, a na południe od tej rzeki istniały państwa Wu (na wschodzie) i Shu (na zachodzie, prowincja Sichuan do dziś nazywana bywa Shu).
Potem przyszedł czas Dynastii Jin, która dzieli się na zjednoczoną Zachodnią Jin (265 r. ~ 316 r.) i późniejszą znowu separatystyczną Wschodnią Jin, która panowała w południowej części Chin. Na północy, toczyły się chaotyczne wojny między różnymi narodowościami, powstało sporo władz, historycy nazywają je Szesnastoma Królestwami.
Co ciekawe, w tych niespokojnych czasach, konkurowały ze sobą i rozwijały się buddyzm i taoizm, a dwory cesarskie zawsze przywiązywały większą wagę do buddyzmu. Prócz tego kwitła sztuka. Wiersze Siedmiu Literatów z Jian'anu, wielkiego poety Tao Yuanming, kaligrafia Wang Xizhi, malarstwo Gu Kaizhi, rzeźby w Grotach Dunhuang, stały się dziełami artystycznymi znanymi po dzień dzisiejszy. Na polu nauki, Zu Chongzhi wyliczył 7 cyfr po przecinku liczby π.
Dynastia Południowa i Północna panowała od roku 420 do 589. W Dynastii Północnej, Epoka Zachodnia Wei dzieliła się później na Wschodnią Wei i Zachodnią Wei, potem Północa Qi zastąpiła Wschodnią Wei, a Północna Zhou obaliła Zachodnią Wei, Północa Zhou pokonała Północą Qi. W Dynastii Południowej sytuacja była prostsza, panowały kolejno Song, Qi, Liang i Chen.
W V wieku plemię Tuoba pokonało swoich przeciwników na północy, a jego władcy zaczęli utrwalać swoją pozycję takimi środkami, jak m.in. poprzez reformę rolną. Jednak również i to państwo upadło, w wyniku czego północ została podzielona na wschodnie i zachodnie Wei.
Zachodnie Wei, mniej ludne od swojego rywala, wprowadziło sprawny system administracyjny i rozwiązało wiele świątyń buddyjskich, konfiskując przy okazji ogromne bogactwa. W 577 roku, jeden z dowódców przejął władzę i ustanowił dynastię Sui. Do 589 roku, Sui podbiło południowe Chiny i kraj znowu został zjednoczony pod wspólnymi rządami.
Podczas Dynastii Południowej i Północnej, gospodarka rozwijała się głównie w południowej części kraju. Chińczycy ze środkowej części kraju uciekali od chaosu wojennego na południe. Imigracja północna nie tylko zwiększyła ilość rąk do pracy na południu, a także przyniosła zaawansowane techniki produkcji, co spowodowało szybki rozwój gospodarki.
W tym okresie, bardzo aktywne były również działania dyplomatyczne. Chińczycy kontaktowali się z Japonią i Koreą na wschodzie, z Azją Środkową i Starożytnym Imperium Rzymskim na zachodzie, oraz z regionem azjatyckim na południowym-wschodzie.
Po upadku Dynastii Wschodniej Jin, Dynastia Południowa i Północna stanowiły jedne z nielicznych okresów separatystycznych w historii Chin. Panowanie mniejszości narodowych spowodowało pierwsze połączenie narodowe w historii Chin. Dzięki temu, północne mniejszości narodowe przyjęły tradycje, obyczaje i kulturę Chińczyków, a także powoli zintegrowały się z nimi, stając się w końcu Chińczykami. Mimo separatyzmu okres ten jest bardzo ważną częścią składową rozwoju narodu chińskiego.
[ 
