Słowniczek
Chińskie ABC
O redakcji
O CRI
Mapa strony
 
Dynastia Qing
2009-05-14 16:58:07 CRI
Panowanie ostatniej feudalnej dynastii w historii Chin, Dynastii Qing, trwało 268 lat - od roku 1644 do 1911. W tym okresie Chinami rządziło 12 cesarzy.

Największe terytorium za czasów panowania Dynastii Qing liczyło sobie ponad 12 milionów kilometrów kwadratowych. W roku 1644, wykorzystując bunt chłopski pod przewodnictwem Li Zichenga, który obalił Dynastię Ming, armia Qing przekroczyła bramę graniczą, pokonała armię chłopską, a w końcu zajęła Pekin. Ostatni cesarz Dynastii Ming zabił się na tyłach swego parku. Tak rozpoczęło się panowanie Dynastii Qing, a stolicę założono w Pekinie. Dwór cesarski powoli uspokoił bunty chłopskie w innych regionach kraju i zjednoczył go.

Na początku panowania tej dynastii, rząd w celu złagodzenia konfliktu między różnymi warstwami społecznymi, nagradzał chłopów, którzy zagospodarowali nieużytki, zmniejszył albo zlikwidował podatki, które dotąd płacili. Do połowy XVIII wieku, chińska gospodarka feudalna rozwijała się osiągając nowy, wysoki poziom. Historycy nazywają ten okres „Rozkwitem czasów panowania trzech najzdolniejszych cesarzy - Kangxi, Yongzheng i Qianlong". System państwowy o scentralizowanej władzy stał się coraz lepiej zorganizowany, państwo stawało się coraz silniejsze, a społeczeństwo było bardzo stabilne. U schyłku XVIII wieku, ludność Chin wynosiła już ponad 300 milionów.

W 1661 roku, wybitny generał Zheng Chenggong kierował wyprawą okrętów wojennych na Tajwan. Pokonał on holenderskich kolonistów, którzy stacjonowali na Tajwanie przez 38 lat. W roku następnym, holenderscy koloniści poddali się, a Tajwan powrócił do ojczyzny.

Za czasów panowania cesarza Qianlong, na dużą skalę rozwijano regiony przygraniczne, m.in. Tybet i Xinjiang - znacznie podniesiono tam warunki gospodarcze, życiowe, komunikacyjne i kulturalne.

Dzięki rozwojowi gospodarki, szybko rozwijały się kultura i sztuka. Pojawiło się wielu wybitnych literatów i artystów. Wiele sukcesów osiągano także na polu nauki, szczególnie w architekturze.

Jednak w kwestii stosunków z zagranicą, Chiny przez długi okres pozostawały krajem bardzo zamkniętym i wyniosłym.

Po środkowym okresie Dynastii Qing, coraz bardziej napięte stawały się konflikty społeczne, dochodziło do działań wymierzonych przeciwko władzy. Powstanie chłopskie z Organizacją Bailian na czele, zakończyło okres rozkwitu kraju.

Jako pierwsze, u wybrzeży Chin pojawiły się statki portugalskie. Chociaż już w 1557 r. Portugalczykom udało się założyć misję handlową w Makau, dopiero w 1760 r. pozostałe europejskie potęgi morskie – Anglia, Holandia i Hiszpania, uzyskały bezpieczny dostęp do chińskiego rynku przez Guangzhou (Kanton). Cały handel kontrolowany był przez monopolistyczną gildię zwaną Caohong. Ta sama gildia negocjowała wszystkie niehandlowe umowy z imperium chińskim, skutecznie izolując cudzoziemców od Pekinu.

Pod auspicjami Caohongu kwitł korzystny dla Chin handel. Anglicy kupowali znacznie więcej herbaty, jedwabiu i porcelany, niż sprzedawali wełny i przypraw. W 1733 r. Kompania Wschodnioindyjska, działając w imieniu rządu króla Jerzego III, wysłała z prezentami dla cesarza posła, który domagał się zwiększania obrotów handlowych z Anglią i zgody na otwarcie placówki dyplomatycznej w Pekinie. Miało to na celu uniezależnienie handlu od Caohongu. Cesarz Qianlong odrzucił tę propozycję, twierdząc, że Chiny nie potrzebują wielu zagranicznych towarów, a obecność w stolicy stałego przedstawiciela przyniosłaby Anglii niewielką korzyść, mogłaby natomiast zaburzyć harmonię Niebiańskiego Imperium. Przedsięwzięcie to kosztowało Anglików krocie. Kompanii Wschodnioindyjskiej udało się jednak znaleźć towar, który w przyszłości mógł odwrócić bilans handlowy. Było to opium. Pomimo cesarskich deklaracji wypowiadających wojnę narkotykom, w Chinach ogromnie wzrosło uzależnienie od opium, a wraz z nim, sprzedaż - z 1000 skrzyń w 1773 r. do 23 570 skrzyń w 1832 r. Jedna skrzynia zawierała około 70 kilogramów narkotyków.

Po okresie wahania ze strony cesarstwa, w marcu 1839 r. do Kantonu został wysłany Lin Zexu. Miał on położyć kres nielegalnemu handlowi opium. Lin Zexu działał zdecydowanie. Zażądał wydania 20 tysięcy skrzyń opium, które Brytyjczycy przechowywali w Kantonie. Incydent ten stał się pretekstem, którego wojowniczo nastawieni członkowie rządu brytyjskiego potrzebowali do uzyskania poparcia dla planów akcji zbrojnej przeciwko Chinom. W 1840 r. brytyjskie siły morskie zostały skoncentrowane w Makau, skąd wyruszyły w stronę wybrzeża. Rozpoczęła się tzw. wojna opiumowa.

Chińczycy ponieśli klęskę. W zawartym wkrótce traktacie zobowiązali się przekazać Brytyjczykom Hongkong, znieść ograniczenia w handlu, a także wypłacić 6 milionów dolarów odszkodowania. Cesarz Qing odmówił uznania traktatu, w wyniku czego w 1841 r. siły brytyjskie zajęły Fujian i wschodni Zhejiang. W następnym roku Anglicy posuwali się wzdłuż rzeki Jangcy, rozprawiając się po drodze z oddziałami chińskimi. W obliczu brytyjskich sukcesów, cesarz Qing niechętnie przystał na podpisanie upokarzającego traktatu nanjińskiego.

Przeprowadzając reformy, rewolucje i powstania, naród chiński przez wiele lat buntował się przeciwko okupacji obcych armii. W roku 1911, wybuchła słynna rewolucja Xinhai, w wyniku której obalona została Dynastia Qing. Tym samym zakończył się trwający ponad 2000 lat feudalny system cesarski Chin. Chiny weszły w nową epokę.

Więcej na ten temat
Wasze opinie
Forum-gorące tematy
web polish.cri.cn
   Webradio
Kalendarium
Chińskie ABC
Informacje praktyczne
China Radio International.CRI. All Rights Reserved.
16A Shijingshan Road, Beijing, China