Trudności w finansowaniu i nieustanny wzrost kosztów produkcji sprawiły, że wiele prywatnych przedsiębiorstw w Wenzhou w prowincji Zhejiang, zwłaszcza małe i średnie, znalazły się w trudnym położeniu. Ich przyszłość wywołuje społeczny niepokój. Jak walczą o przetrwanie i rozwój w coraz bardziej skomplikowanym otoczeniu makroekonomicznym? Jak radzą sobie z trudnościami w finansowaniu?

Wenzhou zawsze postrzegano jako probierz sytuacji sektora prywatnego w Chinach. W pierwszych miesiącach bieżącego roku powszechne były pogłoski o fali bankructw małych i śrenich przedsiębiorstw w tym mieście, spowodowanych zacieśnianiem polityki kredytowej. W maju opublikowano raport organów nadzoru bankowego prowincji i miasta, w którym czytamy, że ostrożna polityka pieniężna przyniosła pewną presję w dziedzinie finansowania działalności przedsiębiorstw, jednak nie utrudniła zasadniczo rozwoju przedsiębiorstw. Nie stwierdzono występowania fali bankructw. Autorzy raportu konkludują, że likwidacje spółek są wynikiem złego zarządzania, a w pewnych, nielicznych przypadkach stanowią przykłady eliminacji przedsiębiorstw nie spełniających wymogów ochrony środowiska.

Z danych statystycznych Miejskiego Urzędu ds. Przemysłu i Handlu w Wenzhou wynika, że do 15 czerwca bieżącego roku zarejestrowano w tym mieście 8761 nowych spółek. Oznacza to wzrost o 27,9% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Tymczasem liczba spółek postawionych w stan likwidacji zmniejszyła się o 6,25%. Ten zestaw danych dowodzi, że pogłoski o fali bankructw małych i średnich przedsiębiorstw w Wenzhou nie znajdują pokrycia w rzeczywistości.

Trudno jednak zaprzeczyć, że w ciągu ostatnich kilku lat małe i średnie przedsiębiorstwa borykały się z problemami wynikającymi z trudności w znalezieniu pracowników i finansowaniu swej działalności. Najtrudniejsza sytuacja dotknęła firmy wytwarzające obuwie, odzież i inne produkty wymagające dużego nakładu pracy. Właściciel jednej z nich pan Li mówi:

"Cena miedzi codziennie wzrasta. W końcu ubiegłego roku miesięczne wynagrodzenie robotnika wyniosło prawie 1500 juanów, a teraz – 1800 juanów, czyli 30% więcej."

Od początku bieżącego roku, w wyniku dalszego zacieśnienia polityki pieniężnej, wiele małych i średnich przedsiębiorstw odczuło jeszcze większą presję. Z danych Miejskiego Biura Statystycznego w Wenzhou wynika, że w czerwcu bieżącego roku prawie 16% ankietowanych firm miało duże trudności w finansowaniu, a 56% – pewne trudności. Dyrektor generalny firmy Huatong, sprzedającej samochody, Huang Min mówi:

"W tym roku rząd centralny prowadzi ostrożną politykę pieniężną, w wyniku czego małym i średnim przedsiębiorstwom trudno o zdobycie kredytów. Weźmy na przykład naszą firmę. W ubiegłym roku bank zgodził się na udzielanie naszej firmie kredytów w wysokości ponad 20 milionów juanów, ale ostatecznie otrzymaliśmy tylko kilka milionów. Teraz wielu przedsiębiorstwom w Wenzhou brakuje pieniędzy. Czasami jesteśmy zmuszeni pożyczać na wysoki procent od prywatnych instytucji finansowych."

W Wenzhou, gdzie małe i średnie przedsiębiorstwa spragnione są pieniędzy, jest jednocześnie 600-800 miliardów juanów prywatnego kapitału, dla którego poszukuje się lokaty. Sposób na zbudowanie jasnych powiązań między tym kapitałem a przedsiębiorstwami jest od dawna problemem, z którym borykają się lokalne władze.

W ciągu ostatnich kilku lat władze Wenzhou prowadziły działania zmierzające do stworzenia kilku platform finansowych. W czerwcu ubiegłego roku powstało w tym mieście Centrum Prywatnych Inwestycji Kapitałowych. Jest ono pierwszą tego rodzaju instytucją w Chinach. Zasada działania Centrum jest prosta: znaleźć projekt dla kapitału, a dla projektu - kapitał. Fundusze, jakimi dysponuje, wynoszą 15 miliardów juanów. Prezes zarządu Centrum Huang Weijian mówi:

"Nasza praca składa się z czterech głównych elementów. Po pierwsze, łączenie projektów z kapitałem. Po drugie, gromadzenie projektów odpowiadających założeniom polityki przemysłowej. Po trzecie, usługi kapitałowe. Po czwarte, proponowanie projektów zgodnych ze społecznym zapotrzebowaniem."

Oprócz tego, w Wenzhou powstało w listopadzie ubiegłego roku pierwsze w prowincji Zhejiang Centrum Operacji Udziałami w Spółkach. To także nowa platforma inwestycyjno-finansowa, która łączy prywatny kapitał ze spółkami, które nie są notowane na giełdzie.

Bardzo ożywiona jest w Wenzhou działalność prywatnych pożyczkodawców. W mieście działają liczne małe firmy pożyczkowe, wiejskie banki, lombardy i spółki gwarancyjne. Prawie każda taka instytucja dynamicznie się rozwija. Pożyczają pieniądze na bardzo wysoki procent, ale i tak znajdują wielu chętnych, gdyż małym i średnim przedsiębiorstwom trudno uzyskać kredyty w zwykłych bankach. Problemem, przed jakim stoją władze Wenzhou, jest włączenie tych prywatnych instytucji finansowych do oficjalnego, przejrzystego obiegu. Mogłyby one bowiem odgrywać znaczącą rolę w łagodzeniu trudności małych i średnich przedsiębiorstw w dostępie do kapitału.