|
|
 |
 |
2008-08-21 20:14:32
CRI
|
 |
|
Może trudno w to uważyć, ale do XI wieku nie istnieły w Europie taczki. Najwcześniejsze znane przedstawienie taczki znajduje się w oknie katedry w Chartres i pochodzi z około 1120 roku. Biorąc pod uwagę fakt, że użycie taczek mogło zmniejszyć o połowę liczbę robotników potrzebnych do wykonania jakichkolwiek prac budowlanych, był to bardzo ważny wynalazek.
Taczkę "wynalazł" w południowo-zachodnich Chinach w I wieku p.n.e. półlegendarny Ge Yu. Piszemy "wynalazł" w cudzysłowie, ponieważ, po pierwsze, mogła istnieć wcześniej, po drugie, Ge Yu mógł być rzeczywistą osobą o tym imieniu bądź też rodzajem rzemieślniczego bóstwa producentów taczek. W Zapiskach o duchach Gan Bao(348 rok n.e.) i Biografiach słynnych nieśmiertelnych Liu Xianga(skompilowanych między I wiekiem p.n.e. a IV wiekiem n.e.) czytamy, że Ge Yu, znany taoista z prowincji Sichuan (na południowym-zachodnie), skonstruował drewnianą kozę bądź owcę i odjechał na niej w góry. Był to wczesny, umowny sposób określenia taczki, ponieważ w III wieku n.e. taczki wykonane przez Zhuge Lianga nazywano "drewnianym wołem" i "suwanym koniem". Mówiono, że pierwszą ciągnięto i miała ona uchwyty z przoduk, druga zaś miała uchwyty z tyłu i była pchana.
Najstarsze zachowane wyobrażenie taczki pochodzi z około roku 100 n.e. Jest to relief wgłębny z komory grobowca odkopanego niedaleko Xuzhou. Widać na nim taczkę z siedzącym na niej człowiekiem. Na innym przedstawieniu, pochodzącym z grobu datowanego na 118 rok n.e. w Chengdu w Sichuanie, widoczny jest człowiek pchający taczkę. Istnieje jeszcze kilka innych wyobrażeń z tego okresu, czasów panowania dynastii Han, świadczących o tym, że taczki weszły w powszechne użycie.
Najwcześniejsze opisy konstrukcji taczek są skąpe i niejasne. Przez pierwszych kilka stuleci taczki miały bowiem wielkie znaczenie wojskowe, a szczegóły ich konstrukcji były ściśle strzeżone. Wyprodukowano różne rodzaje taczek; każda z nich mogła przemozić setki funtów. Jednymi przemożono ludzi(te taczki miały siedzenia), innymi zaś zaopatrzenie. Olbrzymiej liczby taczek używano w celu zaopatrywania armii walczącyh w trudnych, górzystych rejonach (których wiele w Chinach). Nie rozegranoby i nie wygrano wielu bitew, gdyby nie taczkowe oddziały zaopatrzeniowe. Taczki wykorzystywano także do formowania przenośnych, ochronnych zapór przeciwko szarżom kawaleryjskim. Zapory te mogły być nieoczekiwanie ustawiane w dowolne kształty. Pomysłowość Chińczyków w ekspłoatacji taczki była nieograniczona. Bywały nawet zaopatrywane w żagle, dzięki którym osiągały na lądzie i lodzie prędkość 40 mil na godzinę.
Jest wiele scen ze średniowiecznych Chin, na których przedstawiono taczki. Szczęśliwie zachowało się wielkie malowidło Zhang Zeduana, przedstawiające miasto Kaifeng (ówczesną stolicę) w roku 1125. Możemy na nim zobaczyć różne rodzaje taczek. Jedna, pusta, stoi przed sklepem sukiennika, podczas gdy załadowana mija zakład farbiarski. Na inną przed najlepszym hotelem ładują coś w rodzaju worków. Za nią na ulicy toczy się taczka tak załadowana, że ciagną ją muł i jeden człowiek, a drugi człowiek popycha. Taczki były więc wszechobecnymi elementami życia w Chinach - a ciągle jeszcze nie znano ich wtedy w Europie.
Istniała duża różnorodność modeli taczek. Jedne z kołami pośrodku, z ciężarem całkowicie spoczywającym na osi, inne z kołami z przodu - tak jak obecnie na Zachodzie. Niektóre miały małe koła, inne zaś ogromne. Czasami doczepiano z przodu koła dodatkowe, aby łatwiej było pokonywać wyboje i inne przeszkody. Właściwie w Chinach istniały i nadal istnieją wszelkie możliwe rodzaje i rozmiary taczek. Wiele z tych wzorów nadal nie przekroczyło granic Chin i nie dotarło na Zachód, pomimo że wiele z nich w porównaniu z modelami używanymi na Zachodzie jest o wiele lepszych (zwłaszcza jeśli chodzi o przydatność do konkrestnych czynności). Można szczerze powiedzieć, że taczka we wszystkich swoich rodzajach jest nadal wynalazkiem, który czeka na odkrycie przez Zachód.
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
| Wasze opinie |
|
|
 |
|
