Pieśń zatytułowana „Kwiat Jaśminu” pochodzi z najbardziej żyznego i pięknego regionu położonego w dolnym biegu rzeki Jangcy w Chinach. Jej warstwa liryczna wyraża zachwyt pewnej pięknej dziewczyny nad pięknym i pachnącym kwiatem jaśminu. Obecnie jest to prawdopodobnie najsłynniejsza w Europie chińska piosenka ludowa. Czemu zawdzięcza ona swoją sławę?
Ludowa pieśń „Kwiat Jaśminu” obrosła w Chinach w liczne legendy. Wykonywana jest na wiele sposobów i na różnych instrumentach. Istnieje wiele regionalnych wersji tej pięknej pieśni różniących się słowami i linią melodyczną.
W XVII wieku, gdy „chiński styl” stał się popularny w Europie, wraz z nim, również chińska muzyka weszła, w tym okresie, w sferę zainteresowań Europejczyków. Sławne w tamtych czasach postacie takie, jak francuski filozof – Rousseau, niemiecki kompozytor – Kambra i brytyjski uczony – John Barrow, wprowadzili „Kwiat Jaśminu” na europejską scenę muzyczną. Dlatego pieśń ta zdobyła tak dużą popularność w różnych krajach Europy jako melodia salonowa, a jej tekst został przetłumaczony na wiele języków.
„Kwiat Jaśminu” i opera „Turandot”
W tamtych czasach w Europie dużą popularnością cieszyły się tłumaczenia literatury chińskiej, wielu pisarzy czerpało z nich inspirację oraz adaptowało chińskie historie, opery i legendy. Najsłynniejszym przykładem takiej adaptacji jest opera „Turandot” Pucciniego, opowiadająca historię chińskiej księżniczki. Jej motywem przewodnim jest melodia „Kwiat Jaśminu”. W tej operze powtarza się ona aż 13 razy i jest śpiewana przez chór dziecięcy z aranżacją wykonaną na saksofonie oraz na instrumentach dętych blaszanych.
Prezent dla całego świata
Dziś „Kwiat Jaśminu” nadal buduje więź między Chinami i całym światem. Motyw tej pieśni został wykorzystany w czasie ceremonii wręczania medali podczas igrzysk olimpijskich w Pekinie, w 2008 roku. Utwór ten jako „prezent z kosmosu” został wykonany na tradycyjnym chińskim instrumencie guzheng przez chińską kosmonautkę, Wang Yaping, w lutym tego roku.
Piosenka „Kwiat Jaśminu”
Najczęściej śpiewana i słuchana w Chinach wersja pieśni „Kwiat Jaśminu” to wersja według adaptacji He Fanga. Stworzył piosenkę „Kwiat Jaśminu” na podstawie pieśni ludowej „Flower Tune” w 1942 roku. Jego utwór po raz pierwszy został oficjalnie wydany jako singel w 1957 roku. Później piosenka ta została zaśpiewana na 7. Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów odbywającym się w Operze Wiedeńskiej i stała się natychmiast hitem. Od tego czasu stała się sławna na całym świecie. Warto wspomnieć, że w 1982 roku UNESCO poleciło ją jako materiał do nauczania muzyki w regionie Azji i Pacyfiku. Piosenka ta była świadkiem wielu ważnych momentów chińskiej historii, m.in. towarzyszyła powrotowi Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong do ojczyzny w 1997 roku i powrotowi Specjalnego Regionu Administracyjnego Makau do ojczyzny w 1999 roku. Ponadto, była wykonywana w różnych aranżacjach podczas wielu ważnych wydarzeń, np. podczas wizyty byłego przewodniczącego Chin Jiang Zemina w Stanach Zjednoczonych w 1997 r., czy podczas wizyty byłego prezydenta Stanów Zjednoczonych Billa Clintona w Chinach w 1998 r.
„Kwiat Jaśminu” w Polsce
Pieśń „Kwiat Jaśminu” stała się ikonicznym symbolem Wschodu. Jednym z najważniejszych powodów takiego stanu rzeczy jest to, że spełnia ona współczesne standardy estetyczne. Standardy te sprowadzają się do podobieństw różnych form artystycznych popularnych w dzisiejszym świecie. Ich podstawową cechą jest uproszczenie złożonej formy na prostą i łatwą do zrozumienia. Pieśń „Kwiat Jaśminu” dotarła także do Polski i prawie zawsze znajduje się ona w repertuarze chińskich muzyków goszczących na koncertach w kraju nad Wisłą, np. podczas obchodów dni kultury chińskiej, stąd nie jest ona obca polskim słuchaczom. Można ją usłyszeć zarówno w wersji wokalnej, śpiewanej przez chór, jak i w wersji instrumentalnej w wykonaniu np. na fortepian czy na tradycyjnych chińskich instrumentach muzycznych. Zainteresowani, którzy jeszcze nigdy nie słyszeli pieśni „Kwiat Jaśminu” bez problemu znajdą ją w przeróżnych odsłonach i aranżacjach w Internecie. (L. Z.)
