Usłyszeli Państwo właśnie fragment bardzo popularnego ostatnio w kontynentalnych Chinach filmu "Brzoskwiniowa panna". Obraz powstał w Hongkongu, a opowiada o poruszającym uczuciu między członkiem bogatego rodu a służącą, która pracowała w jego rodzinnym domu i zajmowała się nim od dzieciństwa. Film bardzo szczegółowo pokazuje życie głównej bohaterki w domu opieki, do którego trafiła po udarze mózgu. Widzowie są wzruszeni uczuciem między młodym bogaczem a leciwą nianią, jak również losami osób starszych, które przebywają w domach opieki. Chiny to jedyny na świecie kraj, w którym liczba osób starszych przekracza 100 milionów, w związku z czym starzenie się to problem wywołujący w chińskim społeczeństwie niepokój.

Pani Song ma 60 lat i mieszka w Tongzhou, peryferyjnej dzielnicy Pekinu. Kilka dni temu ona i jej mąż nabawili się ostrej grypy. Ponieważ dzieci nie mieszkają w pobliżu, oboje zmuszeni byli wcześnie rano pójść do szpitala i stać tam w kolejce. Pani Song przemyślała już, co zrobi w przyszłości:

„Starzy ludzie dużo chorują. Zamierzam zamieszkać w domu opieki, aby nie sprawiać kłopotu dzieciom."

W Chinach jest już prawie 180 milionów osób starszych niż 60 lat. W ciągu ostatnich 10 lat starzenie się społeczeństwa stało się prawdziwym problemem dotykającym większości chińskich rodzin. Jak mówi szef Miejskiej Komisji ds. Starości w Pekinie, do roku 2020 liczba mieszkających w chińskiej stolicy seniorów sięgnie trzech i pół miliona, a w roku 2050 wzrośnie do 6,5 miliona. Szybko rośnie również liczba samotnie żyjących ludzi starszych. Dwa podstawowe trendy w starzeniu się społeczeństwa Pekinu to właśnie wzrost liczby seniorów mieszkających samotnie, jak również wzrost liczby ludzi w najbardziej zaawansowanym wieku. Zhang Tiemei, która kieruje należącym do struktur Ministerstwa Zdrowia Pekińskim Instytutem Geriatrii, mówi:

„Populacja osób starszych rośnie w Chinach bardzo szybko, szybciej niż gdziekolwiek indziej na świecie. Według danych z szóstego spisu powszechnego, w końcu roku 2010 mieszkało w Chinach 118 milionów osób w wieku powyżej 65 lat. Stanowili 8,87% całej populacji. Chiny to jedyny na świecie kraj, w którym populacja ludzi starszych liczby ponad 100 milionów osób. Tendencja starzenia się społeczeństwa, a także liczba osób starszych robią wrażenie."

Starzenie się społeczeństwa jest problemem globalnym. Światowa Organizacja Zdrowia wybrała starzenie się i zdrowie jako temat tegorocznego Światowego Dnia Zdrowia. Zwróciła się też do rządów i społeczeństw wszystkich państw z apelem o podjęcie skutecznych działań mogących zabezpieczyć ludzkie zdrowie w procesie starzenia się ludności. Szefowa organizacji Margaret Chan mówiła:

„W kwestii starzenia się ludności mamy do czynienia z nową, bezprecedensową sytuacją. W skali świata wzrost udziału osób starszych w populacji jest trzykrotnie szybszy niż wzrost liczby ludności, a tempo jest jeszcze wyższe w krajach o niskich i średnich dochodach. W Europie proces ten zajął niemal sto lat, a teraz przebiega w mniej niż 25."

Dla kraju o tak dużej liczbie ludności jak Chiny problem jest szczególnie palący. Według prognoz ONZ, do roku 2050 roku liczba osób w wieku powyżej 80 lat osiągnie w Chinach poziom 100 milionów, co stanowić będzie 1/5 światowej populacji najstarszych. Obciążenie chorobami, jakie niesie za sobą starzenie się społeczeństwa, stanowi dla Chin ogromne wyzwanie. Statystyki pokazują, że w Chinach 40% obciążenia chorobami przewlekłymi przypisać można ludziom starszym, stanowiącym 10% ludności.

Aby poradzić sobie z poważnymi wyzwaniami spowodowanymi starzeniem się społeczeństwa, chińskie władze usiłują stworzyć szeroko zakrojony, wydolny ekonomicznie i sprawiedliwy system wsparcia zdrowia osób w podeszłym wieku. Zhang Tiemei z Pekińskiego Insytutu Geriatrii mówi, że poszerzanie zakresu usług medycznych dla osób starszych jest jednym z ważniejszych elementów tego systemu:

„Obok budowy szpitali geriatrycznych w całym kraju, zwiększana jest także liczba łóżek rehabilitacyjnych w placówkach opiekuńczych i miejsc opiekuńczych w rodzinach. Tworzony jest ponadto system opieki pośredniej i domowej. Tworzenie systemu rezerwacji usług także zaliczamy do naszych priorytetów."

XII Plan Pięcioletni zakłada, że do roku 2015 średnia długość życia wzrośnie w Chinach o jeden rok, osiągając poziom 74,5 roku. Statystyki sugerują, że w ciągu najbliższych 20 lat liczba osób starszych w Chinach podwoi się. W wielu krajach kwestia dobrobytu osób starszych jest poważnym problemem, Chiny nie są tu wyjątkiem. Dla Chin to szczególnie poważne wyzwanie, gdyż zjawisko starzenia się społeczeństwa pojawiło się tu bardzo szybko, a poziom dochodów jest znacznie niższy niż w państwach wysoko rozwiniętych i niektórych innych państwach Azji Wschodniej.

Jeszcze poważniejsza jest sytuacja na wsi. Liczba żyjących tam osób starszych stanowi zdecydowaną większość populacji chińskich seniorów i nieustannie rośnie. Od początku lat 90-tych ubiegłego wieku duża liczba ludności wiejskiej przepływa w Chinach do miast, co sprawiło, że ludzie starsi we wsi nie mogą już liczyć na pomoc członków rodziny. Odsetek osób starszych mieszkających na wsi ze swoimi dorosłymi dziećmi spadł z 70% w roku 1991 do 40% w roku 2006. Wielu seniorów ze wsi musi w bardzo podeszłym wieku nadal pracować w polu i dbać o pozostawione przez pracujących w miastach rodziców wnuki. To wielkie obciążenie. Starzenie się populacji będzie dla Chin poważnym wyzwaniem w nadchodzących kilkudziesięciu latach.

W Pekinie dopiero zaczął się program domowej opieki nad osobami starszymi. Za mała jest jednak nadal liczba instytucji świadczących usługi dla osób starszych, a ich rozmieszczenie jest nierównomierne. W celu rozwiązania tego problemu, miejskie władze Pekinu rozbudowują system usług emerytalnych. Zwiększane są świadczenia finansowe dla osób w bardzo podeszłym wieku, więcej środków przeznacza się też na zakup usług polegających na opiece nad osobami starszymi.

Zgodnie z planami władz stolicy, w roku 2020 90% osób starszych w Pekinie ma mieć opiekę domową przy wspraciu usług uspołecznionych, 6% otrzymywać ma usługi opiekuńcze finansowane przez państwo, a 4% - mieszkać w domach opieki.