XIV KONFERENCJA „NA SZCZYCIE” BRICS

BRICS w ofensywie:

W dniach 22-24 czerwca odbyła się (po raz trzeci w trybie wirtualnym) XIV Konferencja „na szczycie” przywódców państw członkowskich Organizacji BRICS. Obradom przewodniczył J.E. Pan Xi Jinping, Prezydent ChRL, pełniący jednocześnie funkcję Przewodniczącego BRICS w mijającej jednorocznej kadencji. Konferencja odbywała się pod następującym hasłem: „ Rozwijanie partnerstwa o wysokiej jakości w BRICS, wkraczanie do nowej ery w rozwoju globalnym”. Potencjał BRICS jest bardzo znaczny pod każdym względem, np.: ponad 40% ogółu ludzkości, 20% ŚPB i około 35% globalnej produkcji zbóż. Właśnie BRICS może odegrać pierwszorzędną rolę w ograniczaniu/likwidacji ubóstwa na świecie. W „wiosce globalnej” (tzn. na obszarach wiejskich) wskaźnik ubóstwa wynosi teraz 17,2% ogółu ludzkości, czyli trzykrotnie więcej niż w miastach.

Obecnie powyżej 193 mln obywateli Ziemi cierpi wskutek niedożywienia/głodu. Oznacza to wzrost o 40 mln nieszczęśliwych osób w porównaniu do poprzedniej kulminacji głodu w roku 2020. Co więcej, prawie 1,2 mld ludzi w 70 krajach męczy się z powodu pandemii, braku żywności i źródeł energii oraz wskutek zadłużenia. Już 53 kraje potrzebują pilnej pomocy w ww. i innych dziedzinach. Tymczasem w ostatnim okresie łączna wartość eksportu krajów BRICS wzrosła do 19,8% wartości handlu światowego, a importu - do 16,4%. Zaś wolumen handlu pomiędzy państwami BRICS wzrasta (średnio) o 33,4%, osiągając przyrost o wartości 8,55 mld USD corocznie. W szczególności, systematycznie zwiększają się obroty handlowe w „trójkącie”: Chiny - Indie - Rosja. Wartość obrotów handlowych ChRL z pozostałymi państwami członkowskimi BRICS osiągnęła 490,5 mld USD w roku 2021.

W obliczu współczesnej niezwykle trudnej sytuacji globalnej BRICS stara się coraz bardziej aktywnie, innowacyjnie i efektywnie o rychłe odbudowanie gospodarstwa światowego (economic recovery), o utworzenie sprawnego wielostronnego systemu (mechanizmu) w tym celu, o sprostanie poważnym wyzwaniom i o rozwiązywanie bezprecedensowej kumulacji zaniedbań i problemów makro w dramatycznym niedorozwoju naszej cywilizacji. Liczne instancje i organy wyspecjalizowane BRICS pracują nieprzerwanie przez okrągły rok. Np. Nowy Bank Rozwoju (New Development Bank - NDB) finansuje 80 przedsięwzięć inwestycyjnych w krajach członkowskich na sumę 30 mld USD, przy czym Bank wyasygnuje dodatkowo na te cele jeszcze 30 mld USD do roku 2026 - z czego 40% będzie przeznaczone na łagodzenie przyczyn i efektów zmian klimatycznych. Zbudowana została nowa, funkcjonalna i bardzo nowoczesna siedziba tego Banku w Szanghaju.

Przebieg i wyniki analizowanej Konferencji oraz licznych poczynań praktycznych BRICS są dobitnym potwierdzeniem podejmowanych starań w dążeniu do poprawienia sytuacji globalnej pod każdym względem, do regeneracji i do ożywienia rozwoju oraz do niedopuszczenia do III wojny światowej. Znaczenie Konferencji jest tym większe, że odbywała się ona w kontekście znacznego pogorszenia sytuacji międzynarodowej i czterech groźnych kryzysów jednocześnie: pandemicznego, gospodarczego, społecznego i strategicznego. Znamienne, iż wątek wojny o Ukrainę nie pojawił się szerzej w rozważaniach konferencyjnych, poza raczej ogólniejszymi stwierdzeniami o potrzebie pokojowych i dyplomatycznych metod rozwiązywania konfliktów i sporów międzynarodowych. Wojna o Ukrainę została określona jako „dzwonek alarmowy” dla całej ludzkości, a sankcje stosowane przez Zachód wobec Rosji i rozszerzanie sojuszów wojskowych uznano za niebezpieczne „stosowanie broni w gospodarce światowej” („weaponizing of the global economy” - w terminologii angielskiej). Prezydent Władimir Putin podziękował pozostałym mocarstwom należącym do BRICS za ich sprzeciw wobec sankcji i innych „poczynań egoistycznych” Zachodu. Na Konferencji nie było żadnych głosów krytycznych wobec Rosji w kontekście wojny o Ukrainę.

W rzeczy samej, w ramach Konferencji funkcjonowały kolejno 3 odrębne fora, a mianowicie: forum przedsiębiorczości, na którym przemówienie (pod hasłem: „Dotrzymać kroku biegowi naszych czasów, aby kształtować lepszą przyszłość”) wygłosił Pan Prezydent Xi Jinping; - właściwa Konferencja „na szczycie” pod ww. tytułem oraz - dyskusja/dialog przywódców na wysokim szczeblu pod hasłem: „Stymulowanie rozwoju globalnego na rzecz nowej ery we wspólnej realizacji (ONZ-owskiej) Agendy 2030 ws. zrównoważonego rozwoju”. W tejże dyskusji/dialogu udział wzięli również, poza przywódcami 5 państw członkowskich BRICS (Wiceprezydent Hamilton Mourao - ze strony brazylijskiej), także zaproszeni Prezydenci 13 państw nie członkowskich, a mianowicie: Algierii, Argentyny, Egiptu, Indonezji, Iranu, Kazachstanu, Senegalu, Uzbekistanu, Kambodży, Etiopii, Fidżi, Malezji i Tajlandii. Niektóre z tych państw (np. Indonezja, Argentyna i in.) starają się o przystąpienie do analizowanej Organizacji w ramach lansowanej formuły BRICS+, której urzeczywistnienie dokona się zapewne już w niedługim czasie oraz o doskonalenie współpracy na linii Południe - Południe i Południe - Północ.

W niniejszym opracowaniu przedstawiam jedynie i selektywnie, czyli w maksymalnie syntetycznym ujęciu, najważniejsze elementy obrad i postanowień Konferencji. Umiarkowany optymizm, obiektywizm i realizm znamionował jej obrady i wyniki. Natomiast całokształt ocen i decyzji najwyższego organu BRICS zawarty jest w załączniku do niniejszego opracowania, tzn. Deklaracji końcowej (w wersji angielskiej). Zapoznanie się z tym dokumentem zapewnia klarowny pogląd na samą Organizację BRICS oraz na jej działalność zmierzającą do przezwyciężania zjawisk kryzysowych, do uzdrowienia współczesnej nader niebezpiecznej sytuacji na świecie i do zapewnienia mu zrównoważonego rozwoju. Przemówienia przywódców analizuję w kolejności wynikającej z układu liter w nazwie BRICS, zaczynając od B = Brazylia. Bez wątpienia, najcenniejszy wkład merytoryczny do obrad wniósł Prezydent Xi Jinping, jako gospodarz, wygłaszając kluczowe przemówienia (keynote speeches) o ważkim znaczeniu i ciężarze polityczno - programowym na ww. trzech forach Konferencji. Natomiast wszyscy pozostali przywódcy przemawiali raczej krótko i syntetycznie - głównie na Forum przedsiębiorców i na samej Konferencji „na szczycie”. Poniżej prezentuję najważniejsze treści zawarte w tych przemówieniach.

Przemówienia przywódców:

B - Brazylia. Prezydent Jair Bolsonaro (i Wiceprezydent Hamilton Mourao, uczestniczący w Dyskusji/dialogu): Brazylia opowiada się za doskonaleniem współpracy finansowej i w sferze polityki makroekonomicznej, za swobodą i transparentnością w gospodarce, zamierza zwiększać swój udział w handlu międzynarodowym oraz w działalności inwestycyjnej; a także postuluje, jako priorytet, efektywne zacieśnianie współpracy gospodarczej BRICS z różnymi ugrupowaniami przedsiębiorców, szczególnie w energetyce i w inwestycjach, np., poprzez zawieranie porozumień dwustronnych między odpowiednimi podmiotami. W Brazylii rozszerza się sektor prywatny, zwiększa się inwestycje infrastrukturalne oraz ogranicza się restrykcje w gospodarce. Kraj ten oczekuje większego wsparcia ze strony Nowego Banku Rozwoju, który ma po temu coraz większy potencjał pomocowy.

Brazylia jest także zainteresowana rozwijaniem współpracy w badaniach kosmicznych (nota bene: Chiny umieściły już 499 sztucznych satelitów na orbitach; Rosja - 169, Indie - 69; Brazylia - 13 i RPA - 3). Głównym partnerem gospodarczym Brazylii są Chiny, z którymi obroty handlowe osiągnęły wartość 130 mld USD w roku 2021, a inwestycje chińskie w Brazylii wynoszą, jak do tej pory, 80 mld USD. Zaś eksport brazylijski na rynek chiński obejmuje artykuły żywnościowe, szczególnie mięso (60 mln ton w roku 2021) i soję, ale również ropę naftową, rudę żelaza i pulpę. Strona brazylijska dostrzega nowe możliwości rozwoju współpracy gospodarczej i handlowej, czemu ma sprzyjać, m.in., umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania. Brazylia przywiązuje też duże znaczenie do współpracy naukowo-technicznej oraz innowacyjnej i medycznej w ramach BRICS. Pozostałe kraje członkowskie tej Organizacji, szczególnie Chiny, udzieliły znacznej pomocy Brazylijczykom w zwalczaniu pandemii Covid-19. W sumie, Brazylia notuje dodatnie saldo w bilansie handlowym z Chinami, a ujemne - z USA! Ważne znaczenie ma fakt, iż BRICS umożliwia współpracę gospodarczą i inną „bez pośredników”, szczególnie w takich dziedzinach jak: finanse, handel, ochrona zdrowia, nauka i technika oraz zwalczanie przestępczości międzynarodowej (trans granicznej).

R - Rosja. Prezydent Władimir Putin: podziękował władzom chińskim za zorganizowanie Konferencji oraz zaznaczył, iż dzięki funkcjonowaniu BRICS państwa członkowskie rozwijają i doskonalą współpracę we wszystkich sprawach globalnych i regionalnych oraz zwiększają swój prestiż, autorytet i wpływy na arenie międzynarodowej. Wszyscy razem dysponują wielkim potencjałem politycznym, ekonomicznym, naukowo-technicznym i ludzkim, Słowem, „posiadamy wszystko, co niezbędne celem rozwijania współpracy dla budowania lepszego świata…”. Ważne i szczytne znaczenie ma nadrzędne hasło XIV Konferencji (j.w.). Wiadomo, że wyzwania przechodzą łatwo przez granice, w związku z czym powinniśmy dbać o znajdowanie wspólnych rozwiązań. Niezbędna jest uczciwa i wzajemnie korzystna współpraca, gdyż problemy można rozwiązywać jedynie poprzez wspólne starania (wysiłki); bowiem przy pomocy źle pomyślanych (złośliwych) i samolubnych poczynań niektóre państwa - stosujące mechanizmy (instrumenty) finansowe - starają się przesuwać (przerzucać) własne błędy w polityce makroekonomicznej na resztę świata. W związku z tym i celem uzdrowienia sytuacji, obecnie świat potrzebuje BRICS-u jeszcze bardziej niż kiedykolwiek przedtem. W tym duchu Rosja opowiada się za rozszerzeniem ram (formatu) BRICS i za utworzeniem BRICS+.

I - Indie. Premier Shri Narendra Modi: rozpoczął swoje przemówienie w dość oryginalny sposób, wyrażając podziękowanie pozostałym przywódcom za zorganizowanie w swoich krajach obchodów z okazji… Międzynarodowego Dnia Yogi (21.06.2022.) - starożytnego ćwiczenia polegającego na łączeniu ducha i ciała oraz na stosownych medytacjach. Sam Premier N.M. uczestniczył w Indiach w tych ćwiczeniach w licznym gronie innych uczestników. Stwierdził on, że już po raz trzeci przywódcy mocarstw BRICS spotykają się na Konferencji „na szczycie” w trybie wirtualnym, poprzez video linki. Świadczy to o tym, że konsekwencje pandemii Covid-19 są nadal widoczne w polityce i w gospodarce światowej. Jednakowoż poprzez nasze wspólne wysiłki oraz ważne reformy instytucjonalne w BRICS przyczyniamy się do uzdrowienia sytuacji gospodarczej (recovery) i do zwiększania efektywności w funkcjonowaniu naszej Organizacji, szczególnie jej Nowego Banku Rozwoju (New Development Bank).

C - Chiny. Prezydent Xi Jinping: jak wspomniałem powyżej, Przewodniczący Xi wygłosił trzy ważne przemówienia, których treści powinien znać każdy człowiek interesujący się omawianą problematyką rozwoju Chin, działalności BRICS i ewolucji całego świata. Przemówienia te ilustrują dobitnie tok rozumowania i filozofię władz ChRL celem wyprowadzenia świata z obecnej zapaści dziejowej i wkroczenia na szlak zrównoważonego rozwoju. 1. Zacznijmy od przemówienia na Forum Przedsiębiorców: współczesny świat znajduje się w obliczu następujących wyzwań i alternatyw: pokój czy wojna; postęp czy regres; otwartość czy izolacja; współpraca czy konfrontacja? Niezbędne jest przeto zbudowanie wielobiegunowego (multilateral lub multipolar) systemu światowego, otwartej gospodarki globalnej, pomyślne urzeczywistnienie (obecnie zagrożonej) ONZ-owskiej Agendy 2030 ws. zrównoważonego rozwoju, zapewnienie stabilizacji i równowagi w globalizacji ekonomicznej, rozszerzanie wymiany społecznej (people-to-people exchanges) itp. BRICS ma bardzo ważną rolę do odegrania w tych dziedzinach. Prezydent Xi przedstawił, w tym kontekście, cztery ważne propozycje: - potrzeba solidarności i koordynacji w działaniach, aby wspólnymi siłami zachować pokój i ustabilizować rozwój. Historia uczy, że hegemonizm, polityka ugrupowań i konfrontacja między blokami nie prowadzi do pokoju i do bezpieczeństwa lecz do wojen i do konfliktów. Kryzys ukraiński jest dzwonkiem alarmowym dla wszystkich i dlatego wszyscy powinni bronić pokoju. Potrzebny jest więc nowy typ stosunków międzynarodowych, tak aby „światło pokoju docierało do wszystkich zakątków kuli ziemskiej”;

- obecna sytuacja wymaga zapewnienia zrównoważonego rozwoju świata, bowiem obecnie słabnie tempo i zasięg współpracy międzynarodowej na rzecz rozwoju, a przepaść pomiędzy Północą i Południem powiększa się. Kraje rozwinięte powinny, przeto, udzielać pomocy krajom rozwijającym się, szczególnie w dziedzinie gospodarki cyfrowej i zielonego rozwoju; - należy wspólnie przezwyciężać trudności oraz rozwijać wzajemnie korzystną współpracę („win-win cooperation”) i koordynację poczynań politycznych. Sankcje działają jak bumerang i jako miecz obosieczny. Szkodliwe jest upolitycznianie gospodarki światowej i wykorzystywanie tego instrumentu jako broni (oręża) oraz nakładanie z uporem sankcji - z wykorzystaniem niegdysiejszej pozycji finansowej niektórych państw. Takie poczynania są szkodliwe dla wszystkich;

- konieczne jest także wspólne prowadzenie polityki otwarcia i integracji, a to celem poszukiwania nowych możliwości rozwoju. Po zakończeniu „zimnej wojny” globalizacja gospodarcza ożywiła przepływ dóbr i kapitałów oraz wymianę technologii i zdobyczy cywilizacyjnych. Również otwarty i kompleksowy („inclusive”) świat będzie korzystny dla wszystkich. Póki co jednak, szkoda, że niektóre państwa odcinają się od innych krajów, zrywają łańcuchy dostaw i tworzą „swe małe zaściankowe podwórka ogrodzone wysokimi plotami”. Czynią tak ze szkodą dla globalizacji gospodarczej, która jest „niepowstrzymaną tendencją historyczną”. Bowiem nie sposób zahamować koła historii. Dlatego opowiadamy się za otwartością i kompleksowością, za wspólnymi korzyściami, za efektywnym usuwaniem wszelkich barier oraz za ukierunkowywaniem globalizacji we właściwą stronę. Służyć temu powinno utworzenie wielostronnego systemu handlu światowego pod auspicjami ŚOH (WTO). Tymczasem jednak BRICS stanowi ważną platformę współpracy dla krajów rozwijających się. Ponadto, utworzona zostanie instytucja partnerska w BRICS w przedmiocie nowej rewolucji przemysłowej. W przemówieniu tym, Prezydent Xi podał także ważną informację o tym, że XX Zjazd Komunistycznej Partii Chin odbędzie się w II połowie 2022 r. i określi nowe perspektywy rozwojowe.

2. Przemówienie Prezydenta Xi na otwarciu XIV Konferencji „na szczycie”; tytuł przemówienia: „Partnerstwo o wysokiej jakości i nowy szlak BRICS”. Oceniając dorobek BRICS w ciągu minionych 16 lat, mówca posłużył się znanym chińskim powiedzeniem: „szczere złoto wytrzyma nawet próbę ognia”. Także to przemówienie zostało ujęte w czterech punktach: - istnieje potrzeba umacniania solidarności, zachowania pokoju światowego i uspokojenia sytuacji oraz wyeliminowania pozostałości „zimnej wojny” i polityki „z pozycji siły”, a także przeciwstawiania się tradycyjnym i nietradycyjnym zagrożeniom dla bezpieczeństwa. Niektóre państwa usiłują rozszerzać sojusze wojskowe w dążeniu do zapewnienia sobie absolutnego bezpieczeństwa, nasilać konfrontację międzyblokową zmuszając inne kraje do opowiedzenia się po tej czy po innej stronie oraz zmierzają do jednostronnej dominacji kosztem praw i interesów tych krajów. Takie poczynania powodują jedynie większe turbulencje (wstrząsy) i brak poczucia bezpieczeństwa. W związku z tym Chiny wystąpiły z Inicjatywą ws. Bezpieczeństwa Światowego (Global Security Initiative) w przekonaniu, że ludzkość stanowi niepodzielną wspólnotę bezpieczeństwa i że dialog powinien przeważać nad konfrontacją, partnerstwo nad sojuszami, a wzajemnie korzystna współpraca nad taktyką sumy-zero (nota bene: taktyka ta zakłada, iż straty jednej strony powinny być równe korzyściom drugiej strony);

- konieczne jest szersze rozwijanie współpracy międzynarodowej i wspólne przezwyciężanie istniejących trudności tym bardziej, że połączenie efektów pandemii Covid-19 i wojny ukraińskiej spowodowało zakłócenie produkcji przemysłowej i zerwanie łańcuchów zaopatrzenia oraz wzrost cen surowców i osłabienie międzynarodowego systemu walutowego i finansowego. Ale „chaos może też generować zmiany (na lepsze)”. Wiele zależy przy tym od efektywności uporania się z kryzysem. W tym świetle, inicjatywy BRICS zmierzają do sprostania istniejącym wyzwaniom, szczególnie w zakresie naprawienia zerwanych łańcuchów zaopatrzenia, niezbędnego zmniejszenia ubóstwa, doskonalenia współpracy w dziedzinie rolnictwa, energetyki, logistyki i in. oraz konsolidacji potencjału bankowo-finansowego BRICS. Ważne znaczenie ma także ożywienie i zwiększenie efektywności poczynań w zakresie realizacji zadań wynikających z Agendy 2030 ws. zrównoważonego rozwoju;

- należy stosować innowacje i poprawiać jakość współpracy w ramach nowej (nowoczesnej) gospodarki - z użyciem danych makro (big data) i sztucznej inteligencji oraz doskonalić zarządzanie globalnymi sprawami z zakresu nauki i techniki. We wszystkich tych dziedzinach zauważalna jest już poprawa w łonie BRICS. Trzeba też stosować metody otwartości i kompleksowości oraz gromadzić zbiorową wiedzę (mądrość). „Państwa członkowskie BRICS nie są skupione w jakimś zamkniętym klubie lub w ekskluzywnym kręgu lecz stanowią one jedną wielką rodzinę popierającą się nawzajem i działającą na zasadach partnerskich na rzecz wzajemnie korzystnej współpracy”. Jeszcze w roku 2017 w Xiamen (Chiny) Prezydent Xi zaproponował rozszerzenie formuły współpracy Organizacji do formatu BRICS+, co jest pomyślnie realizowane i stanowi już nowy przykład współpracy na linii Południe - Południe. Bowiem wiele państw zgłosiło gotowość do wstąpienia do BRICS-u. Prowadzone są obecnie rozmowy i dyskusje na temat rozszerzenia - z myślą o tym, aby państwa podobnie myślące jak członkowie BRICS mogły przystąpić do tej Organizacji już w niedługim czasie.

3. Przemówienie podczas Dyskusji/dialogu na najwyższym szczeblu pod hasłem: „Tworzenie partnerstwa o wysokiej jakości w Nowej Erze rozwoju globalnego”: tylko poprzez stały (ciągły) rozwój możliwe będzie zapewnienie lepszych warunków życia obywatelom oraz stabilności społecznej. Pandemia Covid-19 zniszczyła (zaprzepaściła) wyniki rozwoju z całych dziesięcioleci. Także w tym przemówieniu Prezydent Xi uwypuklił cztery kardynalne punkty (wymagania), a mianowicie: - celowość i konieczność budowania konsensusu międzynarodowego na rzecz promowania (stymulowania) rozwoju; - wspólne tworzenie odpowiedniego środowiska dla rozwoju; - poszukiwanie nowych sił motorycznych rozwoju; - zapewnienie globalnego partnerstwa na rzecz rozwoju. Prezydent Xi zapewnił, że Chiny będą wspierać nadal współpracę na linii Południe - Południe, już przeznaczywszy na te cele 3 mld USD, do których dodadzą jeszcze 1 mld USD.

S (South Africa = RPA). Prezydent Cyril Ramaphosa: nastały bardzo niepewne czasy w rozwoju naszej cywilizacji. Pandemia Covid-19 spowodowała niszczycielskie skutki (devastating effects) dla niej. RPA opowiada się za tym, aby wszyscy ludzie mieli godziwy udział i równe możliwości w rozwoju. Nasza walka z pandemią wykazała, jak wiele możemy wspólnie uczynić - jako BRICS. Ale reszta krajów świata, poza BRICS, nie ma równego dostępu do szczepionek. Dlatego też zasadny jest apel o umożliwienie ich zakupów, szczególnie dla Afryki. Niezbędne jest także szersze rozwijanie wymiany handlowej pomiędzy państwami członkowskimi BRICS, szczególnie w dziedzinie inwestycji i turystyki, żeby w ten sposób stymulować uzdrowienie (recovery) gospodarki światowej. Poczynania w zakresie zrównoważonego rozwoju i zmian klimatycznych na świecie nie są jeszcze odpowiednie i wystarczające. RPA opowiada się także za pokojowym rozwiązywaniem sporów i konfliktów, co wymaga, m.in., zdemokratyzowania procesów decyzyjnych w ONZ. Mówca podkreślił duże znaczenie Dyskusji/dialogu zorganizowanego w ramach XIV Konferencji „na szczycie” BRICS.

Deklaracja końcowa:

jest to fundamentalny dokument o dużym znaczeniu faktograficznym, analitycznym i programowym dotyczący nie tylko BRICS-u, ale również sytuacji światowej w najważniejszych dziedzinach. Stanowi on znakomite odzwierciedlenie i uogólnienie treści obrad XIV Konferencji „na szczycie” - z analizą i oceną sytuacji w niedawnej przeszłości i w teraźniejszości oraz z wytyczeniem zadań na przyszłość. Deklaracja składa się z 75 punktów merytorycznych ugrupowanych w preambule i w siedmiu rozdziałach monotematycznych. Oto one: 1. Umacnianie i reformowanie zarządzania sprawami globalnymi; 2. Solidarna współpraca w walce Covid-19; 3. Zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa; 4. Promowanie odnowy gospodarczej; 5. Przyspieszenie realizacji Agendy 2030 ws. zrównoważonego rozwoju; 6. Rozszerzanie wymiany społecznej (międzyludzkiej); 7. Rozwój instytucjonalny (BRICS).

W załączniku do niniejszego opracowania przedstawiony jest pełny tekst Deklaracji (w języku angielskim). Uważam jednak za stosowne ukazanie w tym miejscu tylko najważniejszych elementów tego dokumentu ( w ww. kolejności) - chociażby z uwagi na usatysfakcjonowanie Czytelników nie znających języka angielskiego. Oto zbiór tych elementów: ad.1. Uczestnicy Konferencji wyrazili uznanie dla BRICS z powodu wyników osiągniętych w minionych 16 latach oraz podkreślili znaczenie dalszego umacniania solidarności i współpracy, szczególnie gospodarczej, w dziele zachowania pokoju i bezpieczeństwa, w wymianie społecznej, w ochronie zdrowia oraz w poczynaniach zmierzających do zrównoważonego rozwoju. Ważne znaczenie ma poparcie BRICS dla multilateralizmu (wielobiegunowości), dla odgrywania głównej roli w świecie przez ONZ - z jednoczesnym doskonaleniem reform systemowych, trybu podejmowania decyzji w sprawach globalnych oraz zwiększenia udziału krajów rozwijających się, szczególnie afrykańskich, w tym procesie.

ONZ i jej główne organy, szczególnie Rada Bezpieczeństwa, wymagają pilnych i kompleksowych reform. Konieczne jest zwiększenie efektywności poczynań, zwłaszcza poprzez modernizację, innowacje i kompleksowe rozwiązania, na rzecz zrównoważonego rozwoju. To samo dotyczy umacniania pokoju i bezpieczeństwa, rozwoju społeczno-gospodarczego, zwalczania terroryzmu, prania brudnych pieniędzy, dziedziny cyber ataków, tzw. infodemii (infodemics) oraz fałszywych informacji (tzw. fake news). Pokój i bezpieczeństwo globalne i regionalne, rozwój społeczno-gospodarczy oraz system ochrony praw człowieka powinny służyć ludziom. Konferencja podkreśliła duże znaczenie G20 w sprawach globalnych oraz WTO (World Trade Organization) w dziele budowania wielostronnego systemu handlu światowego oraz otwartej gospodarki międzynarodowej.

Ad.2. Pandemia Covid-19 wyrządziła wielkie szkody sprawie rozwoju na świecie i pogłębiła przepaść pomiędzy Północą i Południem. Naprawienie tych strat jest obowiązkiem wszystkich państw i narodów świata; BRICS będzie nadal aktywnie uczestniczyć w walce z pandemią i z jej negatywnymi konsekwencjami. Konferencja wyraziła poparcie dla WHO (World Health Organization = Światowa Organizacja Zdrowia) oraz zaapelowała o zapewnienie odpowiedniej ilości i jakości szczepionek dla krajów rozwijających się, szczególnie w Afryce.

Ad. 3. Kardynalne znaczenie ma poszanowanie suwerenności i integralności terytorialnej wszystkich państw oraz pokojowe rozwiązywanie sporów i konfliktów metodami dialogu i konsultacji. Wyrażono poparcie dla propozycji wznowienia rozmów pomiędzy Rosją a Ukrainą, dla zapewnienia pomocy humanitarnej obywatelom oraz dla przywrócenia pokoju, bezpieczeństwa i stabilnego rozwoju. Wydarzenia na Ukrainie stanowią dzwonek alarmowy z powodu postawy i sankcji stosowanych przez Zachód (nota bene: Prezydent Xi stwierdził na Konferencji, iż Zachód nadużywa sankcji celem utrzymania swych skłonności hegemonistycznych; zaś Prezydent Putin ocenił, iż Rosja pominie /obejdzie owe sankcje i zbliży się jeszcze bardziej, szczególnie z Chinami, z Indiami i z Brazylią. Z kolei, czasopismo „Global Times” oceniło, iż G7 uosabia „zimną wojnę”, XX wiek, a BRICS XXI wiek i zaproponowało zastąpienie dolara inną walutą, np. juanem (?) w rozliczeniach międzynarodowych.

W Deklaracji jest także mowa o sytuacji w poszczególnych regionach i krajach świata, np., w Afganistanie. Podkreślono znaczenie walki z terroryzmem oraz uwolnienie tego kraju od plagi (zmory) narkotykowej. Sprawa kwestii nuklearnej w Iranie powinna być uregulowana pokojowo i na drodze dyplomatycznej. Trzeba przeprowadzić całkowitą denuklearyzację Półwyspu Koreańskiego oraz przywrócić pokój i stabilizację na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej. Wyrażono poparcie w tym przedmiocie dla starań Unii Afrykańskiej. Za kardynalną sprawę uznano umocnienie i usprawnienie systemu kontroli zbrojeń, rozbrojenia nuklearnego i nierozprzestrzeniania broni (masowej zagłady?). Wyrażono zdecydowany sprzeciw wobec wyścigu zbrojeń w kosmosie oraz wolę zwalczania terroryzmu we wszystkich jego postaciach i penetracji terrorystów poprzez granice państw, wchodzenie terrorystów do sieci finansowych i do rajów podatkowych. W Deklaracji podkreślono ważne znaczenie międzynarodowej współpracy antyterrorystycznej oraz zwalczania korupcji i handlu narkotykami.

Ad. 4. Niezbędne jest poprawienie koordynacji między państwami w sferze polityki makroekonomicznej oraz doskonalenie współpracy w sferze gospodarki cyfrowej, która dobrze służy sprawie odnowy (uzdrowienia) gospodarki światowej. W tym kontekście kluczowe znaczenie ma rychłe przechodzenie do zrównoważonej produkcji i konsumpcji. W Deklaracji wyrażono uznanie dla poczynań NBR za całokształt jego działalności, w ramach której uruchomiono także oddział Banku w Indiach. Wzrasta rola inwestycji infrastrukturalnych w dążeniu do zrównoważonego rozwoju. BRICS stara się wydajnie o zwiększanie swego udziału w Nowej Rewolucji Przemysłowej oraz w poszukiwaniach nowych możliwości rozwoju. Zaś bezpieczeństwo energetyczne i optymalne zatrudnienie odgrywa coraz większą rolę w realizacji celów i zadań wynikających z Agendy 2030.

Ad. 5. Pandemia spowodowała poważne straty gospodarcze i utrudniła realizację zadań wynikających z ww. Agendy. Jednakowoż mocarstwa członkowskie BRICS potwierdzają swoją wolę i determinację w dążeniu do osiągnięcia jej wyznaczonych celów w trzech głównych płaszczyznach: gospodarczej, społecznej i ekologicznej. W szczególności, niezbędne jest doskonalenie współpracy międzynarodowej w łagodzeniu i w eliminowaniu zmian klimatycznych, w zwalczaniu ubóstwa i w ograniczaniu emisji gazów przemysłowych do atmosfery. Tendencja spadkowa w gospodarce wynikająca z pandemii Covid-19 i z innych zjawisk kryzysowych potrwa dłużej w krajach rozwijających się niż w innych państwach. W Deklaracji wyrażono sprzeciw wobec praktyk dyskryminacyjnych w handlu międzynarodowym i wezwano ponownie do likwidacji barier i przeszkód w nim istniejących. Z uwagi na fakt, że państwa BRICS produkują łącznie ponad 1/3 łącznego wolumenu żywności na świecie, znacznie wzrasta rola tej Organizacji w dążeniu do zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego ludzkości. Ponadto, BRICS - jako całość - będzie intensyfikować swą współpracę w branży kosmicznej i w walce przeciwko klęskom żywiołowym.

Ad. 6. Rozwijająca się wymiana społeczna w BRICS (people-to-people exchanges) sprzyja lepszemu wzajemnemu zrozumieniu, umacnianiu przyjaźni i rozwojowi współpracy między narodami, szczególnie w dziedzinie kultury, sztuki, oświaty, sportu, mediów oraz kontaktów między organizacjami studenckimi i młodzieżowymi. Przewiduje się zorganizowanie konferencji „na szczycie” młodzieży z państw BRICS (BRICS Youth Summit). Kluczowe znaczenie ma także regeneracja współpracy w dziedzinie turystyki międzynarodowej.

Ad. 7. Notuje się widoczny postęp w dziedzinie udoskonaleń instytucjonalnych w łonie BRICS. Ale dalsze zmiany na lepsze i określenie priorytetów w tej sferze są niezbędne. Kontynuowane będą rozmowy i dyskusje nt. możliwości rozszerzenia ram członkowstwa BRICS.

Uczestnicy XIV Konferencji wyrazili podziękowanie władzom ChRL za jej zorganizowanie i za przewodniczenie Organizacji w minionej kadencji. Postanowili także, że przewodnictwo obejmie następnie RPA oraz że XV Konferencja „na szczycie” BRICS odbędzie się w tym kraju, w roku 2023.

Zakończenie i wnioski:

Od samego początku istnienia BRICS analizuję wnikliwie rozwój tej Organizacji i najważniejsze wydarzenia w nim występujące. Mam, jak się wydaje, wystarczająco pogłębione i szerokie spojrzenie na ewolucję tej unikalnej Organizacji światowej, której nieprzyjaciele prorokowali upadek od dawien dawna. Proroctwa te nie spełniły się ani na jotę; wręcz przeciwnie, mamy obecnie do czynienia z bezprecedensowym procesem umacniania BRICS, tak ważnym w bardzo trudnej sytuacji międzynarodowej oraz ze znacznym zwiększaniem jej roli i z umacnianiem pozycji w świecie. Świadectwem tego niech będzie, np., wola polityczna i chęć materialna wielu innych państw w sprawie przystąpienia do BRICS. Co więcej, neoliberalny, egoistyczny i zdemoralizowany Zachód, na czele z USA, który doprowadził do poczwórnego groźnego kryzysu na świecie (pandemicznego, gospodarczego, społecznego i strategicznego) nie jest w stanie wyzwolić ludzkości z odmętów owego kryzysu i wprowadzić ją na drogę ustabilizowanego, spokojnego i zrównoważonego rozwoju - w warunkach pokoju, bezpieczeństwa i współpracy.

Jestem wszakże przeświadczony, że te słuszne i dalekosiężne cele można będzie osiągnąć dzięki twórczym inicjatywom i walnemu udziałowi BRICS, choć mam świadomość, że „dziki Zachód” tak łatwo nie ustąpi pola i nadal będzie dążył do panowania nad światem - w duchu hegemonizmu, unilateralizmu i militaryzmu. W tej sytuacji dobrze się stało, że XIV Konferencja „na szczycie” BRICS, którą uważam za jedno z najważniejszych wydarzeń w historii tej Organizacji, ukazała ludzkości drogę i tryb wyjścia z bagna kryzysowego oraz wkroczenia na szlak zrównoważonego i pokojowego rozwoju. Ważne jest także to, iż XIV Konferencja poprzedziła niektóre wydarzenia sponsorowane przez „dziki Zachód”, a mianowicie: G7 w Garmisch Partenkirchen i tzw. „szczyt NATO” w Madrycie. Dzięki temu obywatele Eurazji i całego świata mogą porównać i ocenić różnice występujące między nader destruktywnymi, irracjonalnymi i wręcz wojowniczymi stanowiskami zachodnimi oraz konstruktywnymi, racjonalnymi i pokojowymi uchwałami, propozycjami i poczynaniami BRICS.

Organizacja ta przedstawiła właśnie kompleksowy program na rzecz rozwoju i pokoju dla wszystkich ludzi w Nowej Erze, a Zachód odpowiedział słowami wrogości i wojowniczości. Np. na madryckim szczycie NATO, w czerwcu 2022 r., wprowadzono zasadnicze zmiany w doktrynie militarnej, określając Rosję, jako głównego wroga i główne zagrożenie oraz zapowiedziano udzielanie pomocy Ukrainie „tak długo, jak długo będzie istnieć taka potrzeba”. Rosję potępiono w najostrzejszych słowach, domagając się wycofania jej wojsk z Ukrainy i natychmiastowego zaprzestania wojny. W podobnej tonacji przebiegały, poprzedzające „szczyt” NATO, obrady ugrupowania G7 w Garmisch Partenkirchen, w Bawarii, Parole, parole parole…; jednocześnie wydarzeniem bez precedensu w praktyce NATO-wskiej jest określenie Chin mianem „wyzwania strategicznego” („strategic challenge”) zarówno dla NATO jak i dla ładu międzynarodowego. Jens Stoltenberg, sekretarz generalny NATO, nie omieszkał zauważyć jednak, że występuje „systemowa konkurencja ze strony tych, którzy zagrażają naszym interesom, łącznie z Chinami oraz że wojna o Ukrainę, sankcje zachodnie itp. przyczyniają się do umocnienia partnerstwa rosyjsko - chińskiego. Wypowiedzi J.S. spowodowały natychmiastową i ostrą reakcję ze strony chińskich czynników oficjalnych, z podkreśleniem faktu, że „Tajwan nie jest państwem tak jak Ukraina…”).

Również w co bardziej świadomych i odpowiedzialnych kręgach intelektualnych, opiniotwórczych i społecznych na Zachodzie (nazwijmy to tak) dają się słyszeć coraz częściej ciekawe głosy dotyczące, np., zaprzestania przelewu krwi i destrukcji Ukrainy oraz pokojowego uregulowania konfliktu. Swoistą wściekliznę wśród decydentów zachodnich i ukraińskich wywołała, zwłaszcza, wypowiedź papieża Franciszka o tym, że powodem rosyjskiej napaści na Ukrainę było „szczekanie przez NATO pod drzwiami Rosji” (por. wywiad dla „Corriere Della Sera” z dnia 03.05.2022 r.) i stwierdzenie Jego Świątobliwości, że „wszyscy jesteśmy winni” oraz liczne apele o zaprzestanie dostaw broni dla Ukrainy i o pokojowe uregulowanie konfliktu.

Szerokim echem w świecie odbiła się także publikacja dwóch wybitnych dziennikarzy niemieckich, Stefana Austa i Adriana Geigesa (w „Die Welt” z dnia 26.06.2022 r.) o tym, że Ukraina nie wygra wojny i że sojusz antyzachodnia świecie jest coraz silniejszy. Artykuł ukazał się pod wymownym i wiele mówiącym tytułem: „Ein antiwestlicher Block entsteht, so maechtig wie noch nie” ( „Blok antyzachodni staje się coraz silniejszy jak nigdy dotąd”). Poza wszystkim, BRICS dysponuje rosnącym potencjałem w świecie uzupełnianym przez inne instytucje pokrewne (np. Nowy Szlak Jedwabny, G16+1, Belt & Road Initiative i in.). Co więcej - łączna liczba ludności BRICS wynosi ponad 3 mld obywateli, a liczba mieszkańców państw G7 = 771 mln osób. Jeszcze jeden przykład medialny: także niemieckie czasopismo „Die Zeit” (z końca czerwca 2022 r.) opublikowało apel (pt.: „O natychmiastowe zawieszenie broni”) podpisany przez ok. 20 wybitnych osobistości z RFN (i nie tylko) stwierdzający, że zwycięstwo Ukrainy jest nierealne, że należy wstrzymać pomoc militarną dla niej i rozpocząć niezwłocznie rokowania pokojowe. (Nota bene: wśród sygnatariuszy figuruje prof. Jeffrey Sachs, „pupilek” Polaków, promotor i dyrygent poronionych reform neoliberalnych w RP (tzw. „balcerowicz Balcerowicza”).

Społeczność międzynarodowa ma już serdecznie dosyć natrętnych dywagacji nt. wojny o Ukrainę, fake newsów, towarzyszącej temu wojny medialnej i ogłupiana ludzi. Obawiają się oni, że może doprowadzić to do III wojny światowej, tym bardziej że NATO/USA podszczypuje Chiny coraz bardziej (w podteście kwestia tajwańska). W tej złożonej i niezwykle niebezpiecznej sytuacji międzynarodowej zaprezentowane w opracowaniu programy i działania BRICS napawają nadzieją, że najgorszego uda się uniknąć oraz że nasza cywilizacja może przezwyciężyć współczesne monstrualne trudności i wkroczyć na drogę pokojowego rozwoju i lepszej wspólnej przyszłości dla wszystkich ludzi. Oby! (autor: Sylwester SZAFARZ)

Załącznik:

Pełny tekst Deklaracji końcowej XIV BRICS-u (w języku angielskim):

http://english.news.cn/20220624/f4cb937492a947939d2761930cd3634c/c.html