Tai Chi – chińska praktyka sportowa, którą poznał świat

Na posiedzeniu Międzyrządowego Komitetu ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, które odbyło się 17 grudnia, zdecydowano o wpisaniu Tai Chi na reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkiego. Tai Chi zajęło 41. pozycję w Chinach na tejże liście.

Tai Chi jest tradycyjną praktyką sportową opartą na chińskiej tradycyjnej filozofii i koncepcjach dotyczących ochrony zdrowia, z harmonią jako cechą sportową. Po setkach lat dziedziczenia i rozwoju, Tai Chi stało się wyjątkowym oknem do pokazania światu tradycyjnej chińskiej kultury.

W dzisiejszych czasach Tai Chi nieustannie podejmuje „kroki w drodze” do świata, stając się pomostem i łącznikiem dla zagranicznych wymian kulturowych, demonstrując swoje znaczenie dla zrównoważonego rozwoju ludzkości.

Uniwersalne wartości Tai Chi

Miejscowy lekarz Chen Shaojie zdjął stetoskop i biały fartuch laboratoryjny. Wyszedł właśnie z wiejskiej kliniki, gdzie pracuje, by ćwiczyć Tai Chi.

Chenjiagou, gdzie mieszka doktor Chen Shaojie, to mała wioska w Qingfengling, w powiecie Wen, mieście Jiaozuo w prowincji Henan. To miejsce narodzin Tai Chi. W połowie XVII wieku Chen Wangting, pochodzący z Chenjiagou, stworzył Tai Chi w oparciu o swoje rodzinne tradycje. Po ponad trzystu latach rozwoju powstało wiele szkół, z setkami milionów praktykujących rozsianych po całym świecie.

Od momentu, kiedy Chiny stopniowo otwierały swoje podwoje dla świata, Chenjiagou stało się bijącym sercem Tai Chi. To tu ściągają z całego globu miłośnicy tej sztuki, szukają korzeni tradycji ćwiczeń. Wśród lokalnych mieszkańców Tai Chi jest bardzo popularne – ćwiczą seniorzy, dorośli oraz dzieci. Dobra sława tych tradycyjnych chińskich praktyk sportowych wzbudziła duże zainteresowanie małą wioską na północnym brzegu Żółtej Rzeki.

Tai Chi to połączenie tradycyjnej chińskiej kultury i starożytnej filozofii. Idea, którą oddają ruchu ciała, skupia się na statycznej blokadzie oraz miękkości, która ma pokonać siłę.

W dzisiejszych czasach spacerując po wiosce Chenjiagou wszędzie można zobaczyć element kultury Tai Chi. Mieszka tu około 3000 osób w tym 800 mistrzów Tai Chi. Mieszczą się tu 3 szkoły Tai Chi oraz ponad 40 rodzinnych szkół.

Jako jedna z codziennych praktyk zdrowotnych, Tai Chi było stale wzbogacane o funkcje społeczne i znaczenie kulturowe w dziedzictwie i praktyce przez setki lat. „Tai Chi zawiera tradycyjne chińskie myśli filozoficzne, koncentruje się na treningu wewnętrznym i zewnętrznym oraz integruje sprawność i kultywację. Stało się metodą doświadczenia kulturowego, do której dążą ludzie. Na tym polega wyjątkowy urok Tai Chi” - powiedział Chen Zhenglei, reprezentatywny spadkobierca Tai Chi w stylu Chen, narodowego niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Sport, który ćwiczy cały świat

Aby zrealizować swoje pragnienie szerzenia Tai Chi na świecie, Chen Zhenglei od dziesięcioleci promuje tę praktykę w różnych zakątkach globu. W 1983 roku jako trener sztuk walki Komisji Sportów Prowincji Henan, odwiedził Japonię, gdzie zaprezentował ćwiczenia. Była to pierwsza grupa mistrzów Tai Chi, która wyjechała za granicę w historii Chenjiagou. Przez kolejne lata mistrzowie z wioski wielokrotnie promowali Tai Chi poza granicami Chin. Sam Chen Zhenglei, dziś mający 71 lat, odwiedził ponad 60 krajów i regionów oraz otworzył ponad 100 placówek dydaktycznych na całym świecie.

„Tai Chi cieszy się dużym uznaniem na arenie międzynarodowej i ma dużą bazę. Proces rozprzestrzeniania się Tai Chi na całym świecie jest także procesem szerzenia chińskiej kultury” – podkreślił Chen Zhenglei.

Według statystyk, Tai Chi jest obecnie rozpowszechnione w ponad 150 krajach i regionach, a ponad 80 krajów i regionów utworzyło organizacje Tai Chi, w których działają setki milionów osób.

W 2017 roku miasto Jiaozuo w prowincji Henan zorganizowało „Tai Chi Show: setki miast i setki tysięcy ludzi na świecie”, przyciągając ponad 500 miast i powiatów w Chinach oraz 25 krajów i 50 miast za granicą. W wydarzeniu tym uczestniczyło ponad 10 milionów ludzi. We wrzesień 2019 roku ponad 4300 sportowców z 59 krajów i regionów wzięło udział w 10. chińskim konkursie wymiany Tai Chi w mieście Jiaozuo.

Zhou Qingjie, dyrektor Sports International Exchange Research Centre na China Foreign Affairs University, ma bogate doświadczenie w międzynarodowych relacjach dotyczących sztuk walki. Jest on współtwórcą między innymi forum sportowego ambasadorów krajów należących do inicjatywy „Pasa i Szlaku” w Chinach oraz opracował wiele książek w języku angielskim dotyczących Tai Chi. „Pomyślne praktykowanie Tai Chi odzwierciedla uznanie i szacunek świata dla osiągnięć chińskiej cywilizacji. Pokazuje również urok i witalność tradycyjnej kultury chińskiej. To także nowa szansa na dziedzictwo i rozwój Tai Chi na świecie. W ten sposób ta sportowa praktyka stała się >piękną wizytówką< chińskiej wymiany kulturalnej za granicą” – stwierdził Zhou Qingjie.

„Pomyślne zastosowanie Tai Chi pomoże promować dialog między różnymi kulturami i zwiększyć globalny konsensus w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego” – oznajmił Mao Wenming, sekretarz Komitetu Komunistycznej Partii Chin powiatu Wen w prowincji Henan. Jego zdaniem, pobudzanie zainteresowania Tai Chi to nowy początek. Punktem wyjścia jest wykorzystanie historycznej okazji do dalszego poszerzenia grona odbiorców oraz promocji Tai Chi na świecie.