Buddyzm i święte góry buddyjskie Wutaishan i E’meishan w Chinach

Buddyzm dotarł do Chin w pierwszym wieku naszej ery. Jego popularność stale rosła, aż w czwartym wieku przekształcił się w jedną z najbardziej wpły­wowych religii w Chinach. Buddyzm dzieli się w Chinach na trzy główne odłamy: buddyzm mahajana, buddyzm lamajski oraz buddyzm palijski.

Wyznawcy buddyzmu mahajana zamieszkują na całym obszarze Chin. Buddyzm lamajski największą popularnością cieszy się w Auto­nomicznym Regionie Mongolii Wewnętrznej, Tybetańskim Regionie Autonomicznym oraz w prowincji Qinghai. Z kolei buddyzm palijski rozpowszechnił się w południowo-zachodniej prowincji Yunnan, w Xishuangbanna, Dehong – w rejonach zamieszkujących przez ludności z grup etnicznych Dai, Jingpo itd.

Dzięki swojej długiej historii bytności w Chinach i rozprzestrzenieniu się na całym chińskim terytorium, religia ta wywarła ogromny wpływ na chińską kulturę i filozofię oraz codzienne życie Chińczyków. Na przykład, w prawie w każdym chińskim mieście znajdują się klasztory buddyjskie. Wpływ buddyzmu w Chinach odnaleźć możemy również w wielu innych dziedzinach życia, na przykład w chińskim języku, czy piśmie. Wiele słów codziennie używanych przez Chińczyków pochodzi z buddyzmu. Słowo „Shi Jie”(世界)，które w tłumaczeniu na język polski oznacza "świat", w rzeczywistości pochodzi z pism buddyjskich. Znak "Shi”(世) odnosił się do pojęcia „czasu”, a „Jie”(界) do pojęcia „przestrzeni”. Tak, więc buddyzm ma głęboki wpływ na codzienne życie zwykłych Chińczyków, o czym sami Chińczycy zapomnieli lub nie zdają sobie z tego sprawy.

W Chinach tradycją jest, że wiele znanych gór jest związanych z jakąś religią. Na przykład są święte góry taoistyczne Wudangshan w prowincji Hubei, taoistyczne góry Qingchengshan w Syczuan i święte taoistyczne góry Zhongnanshan w prowincji Shaanxi. To samo jest w przypadku buddyzmu. Istnieją cztery najsłynniejsze święte buddyjskie masywy górskie, które są znane w Chinach. Dwa z nich, to: Góry Wutaishan i Góry E'meishan. Są one związane długą historią z religią i kulturą buddyjską. Równocześnie na ich obszarze wytyczone są parki krajobrazowe.

Góry Wutaishan znajdują się w prowincji Shanxi, w środkowej części Chin. W skład tego masywu górskiego wchodzi 5 płaskich szczytów, które podobne są do płaskich dachów, dlatego nazwano je kolejno: Płaski Dach Wschodni, Zachodni, Południowy, Północny i Środkowy. W nazwie Gór Wutaishan, znak "wu" znaczy pięć, a "tai" właśnie oznacza dach. Góry Wutaishan są najwyższym pasmem górskim w regionie Shanxi.

Góry Wutaishan są domem Buddy Manjusri, po mandaryńsku nazywanym Wenshu Pusa. Według legendy dawno temu, gdy Góry Wutaishan nosiły nazwę Wufengshan, panowała w nich zawsze zła pogoda. Miejscowi rolnicy nie mogli tam żyć i uprawiać roli. Budda Manjusri, podczas swojej podróży, której celem był misja nauczania buddyzmu, pomógł lokalnym mieszkańcom zmienić złe warunki naturalne. Od tej pory, dzięki pomocy Buddy Manjusri, społeczność zamieszkująca Góry Wufhengshan mogła żyć w o wiele lepszych warunkach i dlatego na część tego wydarzenia zbudowała w tych górach buddyjski klasztor.

Na całym obszarze Gór Wutaishan znajduje się blisko 50 klasztorów buddyjskich, m.in. Klasztor Nanchansi i Klasztor Foguang, które zostały zbudowane ponad 1200 lat temu, podczas panowania dynastii Tang. Są one najstarszymi drewnianymi obiektami budowlanymi. Budynki tych klasztorów są świadectwem nie tylko rozwoju religii, sztuki oraz kultury religijnej w dawnych Chinach, ale także ogromnego postępu architektury w starożytnych Chinach.

Na obszarze Gór Wutaishan znajduje się również znany chiński park krajobrazowy. Tak więc nie tylko można tam podziwiać zabytki religijne, ale także piękne naturalne krajobrazy. W Górach Wutaishan, które w większości pokryte są lasami można zobaczyć cudowne wzgórza i formy skalne, płynące kryształowo czyste strumienie. Ponieważ góry te są bardzo wysokie wierzchołki ich szczytów przez cały rok pokrywa śnieg. Z tego powodu, w lecie, klimat w Górach Wutaishan jest bardzo przyjemny, bo temperatury nie są tam wysokie. Góry Wutaishan są więc idealnym miejscem na letnie wycieczki, o czym doskonale wiedzą odwiedzający je tłumnie turyści. W 2009 roku Góry Wutaishan zostały wpisane na listę UNESCO.

Góry E’meishan z kolei znajdują się w prowincji Syczuan, w południowo-zachodnich Chinach. Góry mogą pochwalić się pięknymi widokami, z dominującym najwyższym szczytem tych gór o wysokości 3099 metrów n.p.m. Góry znajdują się w grupie „czterech świętych buddyjskich masywów górskich" w Chinach. Patronem świętych gór E’meishan jest budda Samantabhadra, po w chińsku zwany Puxian Pusa.

Według zapisów „Kroniki Gór Emeishan”, znajdujący się tam Klasztor Heishui zbudowany został w czasach dynastii Wei i Jin (r. 220-420 n.e.) i jest najstarszym buddyjskim klasztorem na tym terenie. Jednak znacznie wcześniej, jeszcze w I wieku naszej ery, buddyzm dotarł do tego regionu z Indii, drogą południowego jedwabnego szlaku. W III wieku doktryna wiary Samantabhadry rozprzestrzeniła się w tej okolicy, a chiński mnich Huichi wybudował Klasztor Samantabhadra (obecnie Klasztor Wannian - Klasztor Dziesięciu Tysięcy Lat).

W połowie VI wieku światowe centrum rozwoju buddyzmu stopniowo przenosiło się z Indii do Chin. Syczuan stał się ośrodkiem chińskiego buddyzmu Zen i na masową skalę budowano na tym terenie klasztory buddyjskie. Na przestrzeni wieków było ponad 100 klasztorów w Górach E’meishan. W połowie IX wieku, w czasach panowania dynastii Song, cesarz Zhao Kuangyin wysłał misję mnichów do Indii. Po powrocie do Chin nie tylko budowali oni klasztory buddyjskie, ale tłumaczyli pisma buddyjskie na język chiński. Wtedy właśnie powstał odlany z brązu ogromny posąg Samantabhadry, ważący 62 tony o wysoki 7,85 metra, który został umieszczony w dzisiejszym Klasztorze Wannian, stając się wspaniałym dziełem sztuki buddyjskiej wśród buddyjskich posągów w Górach E’meishan.

Na przestrzeni wieków w Górach E’meishan wybudowano dużą liczbę cennych buddyjskich budowli. W tej malowniczej okolicy znajduje się 30 klasztorów buddyjskich. Główne klasztory to: Klasztor Wannian, Klasztor Baoguo, Klasztor Fuhu, Klasztor Shanjue i Klasztor Guangxiang. W klasztorach w górach E’meishan znajduje się ponad 6890 obiektów buddyjskich o cennych wartościach historycznych, kulturowych i artystycznych.

Góry E’meishan słyną od tysięcy lat jako „święte buddyjskie miejsce”. Wielu poetów, w tym Li Bai i Su Dongpo napisało wiele wierszy poświęcone tym Górom, rozsławiając je na cały świat.

W górach Wutaishan i E’meishan można podziwiać niespotykane i piękne widoki. Ze swoją przebogatą florą i fauną Góry E’meishan nazywane są "pięknem na ziemi". Ich niepowtarzalną scenerię doskonale dopełnia 30 klasztorów i świątyń, będących wybitnymi osiągnięciami chińskiej architektury sakralnej wpisanej w górski krajobraz. W 1996 r. Góry E’meishan zostały wpisane na dwie listy światowego dziedzictwa, zarówno na listę kulturowego, jak i przyrodniczego dziedzictwa UNESCO.