Odważny plan gospodarczy Komunistycznej Partii Chin
Władze Chin dokonują ogromnej zmiany w swojej dotychczas zależnej od eksportu i importu technologii polityce gospodarczej. Komunistyczna Partii Chin realizuje odważny plan przestawienia gospodarki państwa na popyt wewnętrzny i uniezależnienie Chin w sferze technologii.
Oficjalnie zmiana paradygmatu kierunku rozwoju chińskiej gospodarki miała miejsce podczas obrad Piątego Plenum XIX Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Chin pod koniec października 2020 roku. W dotychczasowej chińskiej praktyce sesje plenarne Komitetu Centralnego odbywają się raz do roku, ale w latach tuż przed i po zjeździe chińskiej partii komunistycznej takie spotkania odbywają się dwa razy w roku. Piąte Plena między zjazdami w historii KPCh podsumowywały dotychczasowe dokonania i wyznaczały cele kolejnego Planu Pięcioletniego. Konferencje w których bierze udział kierownictwo najwyższego szczebla były na początku wzorowane na radzieckich rozwiązaniach i zaadaptowane w Chinach w czasach rządów Mao Zedonga. Ponad pół wieku temu wyznaczono na tych spotkaniach ilościowe cele w rolnictwie i przemyśle. Od ery Deng Xiaopinga do czasów współczesnych podczas obrad zatwierdza się ogólne plany określające najważniejsze chińskie cele gospodarcze i społeczne na najbliższe pięć lat. Podczas ubiegłorocznego Plenum padło hasło strategii "podwójnego obiegu", która wpływać będzie nie tylko obecną chińską "pięciolatkę" (2021-2025), ale zdeterminuje chiński rozwój na najbliższe 15 lat i zmieni globalną geografię gospodarczą.
Czym jest koncepcja "podwójnego obiegu"? W wielkim skrócie idea ta ma polegać na otwartości Chin na zagraniczne inwestycje, przy jednoczesnej budowie systemu gospodarczego w jak najmniejszym stopniu uzależnionego od rynków zewnętrznych i opartego na pobudzaniu popytu wewnętrznego.
Chiński rozwój bardziej niż dotychczas będzie opierał się na "krajowym obiegu", czyli rynku wewnętrznym nazywanym również "pierwszym obiegiem". Natomiast funkcję pomocniczą pełnił będzie "drugi obieg", czyli starania o zagranicznych inwestorów, ale tych którzy przyniosą do Chin nowe technologie i innowacje. Przykładem może takie działania może być budowa i otwarcie w ubiegłym roku fabryki Tesli w Chinach. Wiele Zachodnich analityków uważa, że odchodzenie Chin od gospodarki zależnej od przetwórstwa eksportowego w stronę produkcji ukierunkowanej na zaspokojenie popytu wewnętrznego, którego wzrost jest wspierany i stymulowany przez państwo, poprowadzi Chiny w kierunku samowystarczalności w wymiarze gospodarczym.
W Chinach klasa średnia liczy już około 400 mln osób jest to więc bardzo dobra baza na której opierała się będzie koncepcja "podwójnego obiegu". Baza ta będzie systematycznie powiększana, ponieważ podczas wspomnianego Plenum ogłoszono także plan podnoszenia życia i osiągania wyższych dochodów przez Chińczyków. W ciągu najbliższych 15 lat celem ma być podwojenie obecnego PKB (ok. 15 bln dolarów) oraz dochodów per capita (obecnie ok. 10 tys. dolarów). Więcej osób ma osiągać średnie dochody, a różnice w rozwoju między wsią a miastem oraz pomiędzy poszczególnymi regionami mają zostać znacznie zmniejszone. Już od wielu lat chińskie władze wraz z rozwojem kraju odnoszą sukcesy w zmniejszaniu różnić społecznych, czy wychodzenia obywateli z biedy. Pod koniec 2019 r. tylko około 5,5 mln Chińczyków, żyła poniżej minimum socjalnego, gdy w 2012 roku było prawie 100 mln takich osób. Władze KPCh zakładają, że do przyszłego roku takich osób w kraju nie ma już być wcale.
Ogromną wagę i znaczenie nowej strategii podkreśla fakt, że w proces konsultacji zaangażowany był osobiście Przewodniczący Chin Xi Jinping i najwyższe kierownictwo KPCh. W marcu bieżącego roku na zjeździe Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych zatwierdzono XIV Plan Pięcioletni, gdzie wpisana została strategia "podwójnego obiegu". Jednym z ważnych elementów tej strategii będzie rozwój nowych technologii, szczególnie w takich sektorach w których Chiny importowały ją do tej pory z Zachodu, jak np. produkcja półprzewodników. Wspierane będą rozwiązania przyjazne dla środowiska, takie jak ekologiczne technologie pozyskiwania energii i elektryczna motoryzacja. Głównym cele będzie wykształcenie w Chinach "społeczeństwa innowacyjnego". Ponad 40 lat po rozpoczęciu przez KPCh i Deng Xiaopinga wielkiej modernizacji chińskiego państwa, w nienotowanym w historii okresie, Chiny z kraju rolniczego, mającego jedno z najniższych PKB na głowę mieszkańca na świecie, stały się nowoczesnym światowym mocarstwem. "Chiny znajdują się na ścieżce wyprzedzenia Stanów Zjednoczonych Ameryki i zajęcia pozycji gospodarki numer jeden na świecie”, wspomina wprost jeden z dokumentów opublikowanych przez KPCh. Według byłego polskiego dyplomaty, sinologa i znawcy Chin profesora Bogdana Góralczyka, statystyki pokazują, że Chiny już są liderem w światowym handlu. Teraz w planach jest wyprzedzenie gospodarki USA także w sensie nominalnym.
Grzegorz Gołojuch
Źródło: euractiv.pl, businessinsider.com.pl, gazeta.pl, wojsko-polskie.pl, pb.pl, biznes.gazetaprawna.pl, xinhuanet.com/english/