Czy Dzień Kobiet to już rewolucja?

Początki Międzynarodowego Dnia Kobiet sięgają masowych protestów kobiet w 1908 roku, które miały miejsce w Nowym Jorku, w USA. 15 000 kobiet protestowało wówczas przeciwko wykorzystywaniu pracownic przez pracodawców, domagało się krótszych godzin pracy, wyższych płac i prawa do głosowania. Po tym marszu Socjalistyczna Partia Ameryki w 1909 roku ogłosiła Narodowy Dzień Kobiet.

Na Międzynarodowej Konferencji Kobiet Pracujących, w Kopenhadze, w 1910 roku, Clara Zetkin, liderka niemieckiego ruchu kobiecego, zaproponowała zmianę Narodowego Dnia Kobiet na Międzynarodowy Dzień Kobiet, na co zgodziło się 100 delegatek z 17 krajów. Zetkin dążyła do tego, aby kobiety na całym świecie miały własne święto, ale nie ustalono konkretnej daty obchodów.

8 marca zyskał status Międzynarodowego Dnia Kobiet po strajku generalnym w Petersburgu w 1917 roku. W strajku brało udział wiele pracownic, domagając się „chleba i pokoju” oraz prawa do głosowania. Po abdykacji cara rząd tymczasowy nadał kobietom prawa wyborcze. Wydarzenia te, znane jako „rewolucja lutowa”, stały się preludium do „rewolucji październikowej” w Rosji.

„Międzynarodowość” Dnia Kobiet była kwestionowana przez dziesięciolecia, aż do 1975 roku, kiedy Organizacja Narodów Zjednoczonych ustanowiła oficjalnie 8 marca Dniem Kobiet. Od 1996 roku obchodzony przez ONZ Międzynarodowy Dzień Kobiet co roku ma inny temat przewodni. W 1996 roku hasło brzmiało: „Świętowanie przeszłości, robienie planów na przyszłość” (Celebrating the past, Planning for the Future). W tym roku obchody Międzynarodowego Dnia Kobiet odbywają się pod hasłem: Break the Bias, czyli „Przełam uprzedzenia”.

Międzynarodowy Dzień Kobiet to obecnie święto państwowe w wielu krajach, m.in. w Rosji, Afganistanie, Angoli, Armenii, Azerbejdżanie, Burkina Faso, Kambodży, Gruzji, Gwinei Bissau, Erytrei, Kazachstanie, Kirgistanie, Laosie, Mołdawii, Mongolii, Nepalu, Tadżykistanie, Turkmenistanie, Ugandzie, Uzbekistanie, Wietnamie, Zambii, na Białorusi, Ukrainie i Kubie.

W Chinach, Macedonii i na Madagaskarze w dniu swojego święta kobiety mają ustawowo wolny od pracy jeden dzień lub pół dnia. Ponieważ są to tylko zalecenia rządu, pracodawcy mogą, ale nie muszą się do nich stosować.

W Bułgarii, Chorwacji, Rumunii, Chile, Bośni i Hercegowinie, Kamerunie i innych miejscach Dzień Kobiet nie jest świętem ustawowym, ale mężczyźni zwyczajowo wręczają w tym dniu kwiaty swoim koleżankom, matkom, żonom, córkom i babciom.

W Polsce, w okresie PRL, obchody Dnia Kobiet były obowiązkowe, jak pochód pierwszomajowy, a do popularnych upominków należały goździki i rajstopy. Obecnie, Międzynarodowy Dzień Kobiet jest okazją do organizowania przez feministki manify, czyli demonstracji na rzecz równego traktowania kobiet i mężczyzn.

Czasy się zmieniają, ale obowiązków kobietom nie ubywa, dlatego dobrze, że jest przynajmniej jeden dzień w roku, w którym docenia się ich obecność.

Agnieszka Wu-Skawińska