|
 |
| (GMT+08:00)
2003-11-27 15:15:03
|
 |
|
Oświata
CRI
Rozwój oświaty
W obliczu globalnego wyzwania
Szkolnictwo podstawowe
Szkolnictwo wyższe
Szkolnictwo prywatne
Oświata internetowa
Studia za granicą
Oświata specjalna i oświata zawodowa
Rozwój oświaty
Pomimo tego, że Chiny miały wspaniałą historię i dziedzictwo kulturalne, w 1949 roku nie należały do grupy nowoczesnych krajów. Wtedy w Nowej Republice wszystko czekało na odbudowę, tylko 20% dzieci w wieku szkolnym mogło uczęszczać do szkoły. Wskaźnik analfabetów wśród dorosłych wynosił 80%. Pod koniec lat 50-tych likwidacja analfabetyzmu i upowszechnienie szkolnictwa podstawowego stało jednym z głównych zadań rządu. Dzięki trwałym i nieustannym wysiłkom sytuacja w dziedzinie podstawowego szkolnictwa w całym kraju uległa znacznej poprawie. Społeczność międzynarodowa określiła tę poprawę jako "niespotykaną w historii". W 1984 roku podczas międzynarodowej akcji na rzecz likwidacji analfabetyzmu zorganizowanej przez UNESCO 11 instytucji w Chinach zostało wyróżnionych, w tym 6 otrzymało pierwsze nagrody. Pod koniec ubiegłego stulecia wskaźnik analfabetyzmu w całym kraju spadł do poniżej 5%.
Dzięki wieloletniemu przewodnictwu rządu i gwarancji ustaw oraz rozporządzeń takich jak "Ustawa o obowiązkowym nauczaniu"?"Ustawa o nauczaniu" i "Ustawa nauczycielska", do końca XX wieku wstępnie wprowadzono 9-letnich tok obowiązkowego nauczania w szkołach podstawowych w całym kraju. W 2000 roku 85% dzieci w całym kraju przyjęto do 9-letniej szkoły podstawowej. Wskaźnik osób uczęszczających do średnich szkół niskiego stopnia wyniósł 88.6%. Wskaźnik dzieci objętych obowiązkiem nauczania osiągnął 99.1% przekraczając średni poziom krajów rozwijających się.
Również szybki jest rozwój szkolnictwa wyższego. W Chinach na wyższych uczelniach studiuje się filozofię, ekonomię, prawo, pedagogikę, literaturę, sztukę, historię i teozofię itp. System Stopni Naukowych został utworzony i usystematyzowany. W 1980 roku uchwalono pierwszą ustawę w tej dziedzinie "Przepisy dotyczące stopni naukowych". Do końca 2001 roku w całym kraju działało 1225 zwykłych szkół wyższych, gdzie uczyło się 7 milionów 190 tys. studentów. Liczba ta jest prawie 150% wyższa niż w 1995 roku. Dorośli kształcącą się w 772 szkołach, gdzie uczy się 4 miliony 560 tys. osób. Funkcjonuje 738 jednostek, gdzie kształci się 393 tys. magistrów.
Podążając za rozwojem oświaty na świecie od 2001 roku rozpoczęto oficjalnie wcielać w życie system wykwalifikowanych nauczycieli celem podnoszenia jakości wykształcenia nauczycieli. Zgodnie z przepisami tylko osoba, która uzyskała dyplom wykwalifikowanego nauczyciela, może zajmować się pracą dydaktyczną. Obecnie w całym kraju działa 221 wyższych szkół pedagogicznych, gdzie uczy się milion 997 tys przyszłych nauczycieli. Są również 683 średnie szkoły pedagogiczne, gdzie uczy się 768 tys. 800 osób. W całym kraju liczba nauczycieli już przekroczyła 10 tys. osób.
W XXI wieku rząd w dużym stopniu przywiązuje wagę do oświaty, która została uznana jako jeden z istotnych punktów służących rozwojowi gospodarki i społeczeństwa. Zgodnie z planem ministerstwa oświaty, do roku 2010 wskaźnik osób uczęszczających do szkół w wieku 18-22 lat wyniesie 15%,a nie jak obecnie 9%.
W obliczu globalnego wyzwania
Z badań przeprowadzonych przez Państwowy Urząd Statystyczny wynika, że obecnie w miastach wydatki przeznaczane na oświatę rosną bardzo szybko. Przeciętne roczne tempo wzrostu wynosi 20%. W miarę szybkiego rozwoju procesu globalnej gospodarki i przystąpienia Chin do WTO, w tle chińskiej gospodarki oraz rozwoju społeczeństwa zaszły wielkie zmiany. Wpływa to na politykę chińskich urzędów edukacyjnych, które muszą ponownie zastanowić się nad modelem szkolenia utalentowanych ludzi celem przyśpieszenia rozwoju oświaty.
Obecnie Chinach średni poziom trwania nauki wynosi tylko 8 lat i jest podobny do poziomu krajów o najniższych dochodach. Według prognoz chińskiego rządu w latach 2001 ?2005 w całym kraju rynek pracy zwiększać się będzie co roku o 11 milionów osób. Co roku kilka milionów osób czekać będzie na szkolenie zawodowe, by uzyskać ponowne zatrudnienie.
Natomiast obecnie środki pieniężne przeznaczane na oświatę w PKB są dużo niższe niż w krajach rozwiniętych, są także niższe niż średni poziom krajów rozwijających się. Jeszcze daleko, by udział środków pieniężnych przeznaczonych na oświatę w PKB wynosił 4%. Brak środków pieniężnych na oświatę nadal jest głównym czynnikiem hamującym rozwój oświaty.
Obecne wdrażany jest projekt "tysiąca utalentowanych ludzi w nowym wieku". Jest przedsięwzięciem podjętym przez odpowiednie resorty rządowe w celu dostosowania poziomu wykształcenia do wymogów WTO. Celem tego projektu jest w najbliższych 5-10 latach wyszkolenie kilkuset młodych naukowców, inżynierów i technologów, którzy osiągną najwyższy poziom światowy w swoich dziedzinach.
Szkolnictwo podstawowe
Szkolnictwo podstawowe w Chinach obejmuje oświatę przedszkolną, 9-letnią obowiązkową szkołę podstawową, szkolnictwo średnie wysokiego stopnia, specjalne szkoły dla dzieci niepełnosprawnych i nauczanie analfabetów.
W chwili obecnej w Chinach ponad 200 milionów uczniów uczy się w szkołach podstawowych i średnich, razem z przedszkolakami wzięte, liczba ta stanowi 1/6 ludności całego kraju. W związku z tym, centralny rząd ustalił priorytet dla rozwoju szkolnictwa podstawowego. We wszystkich miejscowościach Chin mają miejsce różnorodne zmiany takie jak zwiększanie nakładów z budżetu, eksperymentalne wprowadzanie nowych przedmiotów i nowego systemu oceniania oraz inne programy dotyczące szkolnictwa podstawowego.
Aby rozwiązać niezrównoważony rozwój szkolnictwa podstawowego między regionami i problem poważnego braku funduszów na obowiązkowe szkolnictwo na wsi, ministerstwo finansów zaplanowało wyasygnowanie 5 miliardów yuanów RMB na polepszenie szkolnictwa podstawowego w rejonach ubogich. Rząd stworzył specjalny fundusz na przebudowę starych szkół o powierzchni 13 milionów metrów kwadratowych na wsiach i zamierzał zakończyć ten program w ciągu 2-3 lat.
Zgodnie z wymogami rządu chińskiego celem rozwoju szkolnictwa podstawowego jest osiągnięcie w 2010 roku poziomu szkolnictwa podstawowego odpowiadającego średniemu poziomowi na świecie.
Szkolnictwo wyższe
W ostatnich latach system szkolnictwa wyższego objęty był wieloma reformami. np. reformą systemu rekrutacyjnego i odpowiednich systemów, reformą systemu szkolnictwa wyższego, reformą jakości wychowania.
W 2001 roku jednym z głównych punktów ciężkości reform szkolnictwa wyższego było uregulowanie struktury rozkładu kierunków studiów. W związku z tym Ministerstwo Edukacji zwiększyło 1993 wykaz specjalizacji na 503 wyższych uczelniach całego kraju i rozpoczęto rekrutację. Dzięki temu poprawiono strukturę rozlokowania kierunków studiów między regionami. W celu poprawienia braku niedoboru wyższych szkół w niektórych centralnych miastach, Ministerstwo Edukacji utworzyło w tych rejonach wyższe uczelnie.
W tym roku Ministerstwo Edukacji opracowało kilkanaście przedsięwzięć na rzecz podnoszenia jakości oświaty, w tym reforma systemu egzaminacyjnego. Ministerstwo Edukacji stara się przywiązywać wagę do sprawdzenia jakości i zdolności kandytatów pod względem wybranego kierunku studiów.
Rozszerzenie rekrutacji
Zgodnie z tym planem rozwoju, do 2005 roku ogólnokrajowe szkolnictwo wyższe planuje przyjąć 16 milionów studentów (w tym liczba magistrów osiągnie 600 tys. osób). W związku z tym, od 2001 roku co roku wyższe szkoły muszą dodatkowo rekrutować milion osób. Według tych danych do końca 2005 roku wskaźnik uczęszczających na wyższe uczelnie w całym kraju wyniesie 15%. Dzięki temu poziom rozwoju oświaty w zasadzie wejdzie w etap rozwoju szkół wyższych. W związku z tym, w okresie 2001-2005 roku, roczna skala naboru przez zwykłe szkoły wyższe i szkoły dla dorosłych podniesie się o 10%, a coroczna rekrutacja magistrów zwiększy się o 15%.
W 1998 roku szkoły wyższe w Chinach przyjęły milion 80 tys. osób, w 1999 roku milion 600 tys., w 2000 roku 2 miliony 20 tys. W 2001 roku liczba studentów w całym kraju wyniosła 4 miliony 640 tys. osób, w tym szkołach wyższych - 2 miliony 680 tys. osób, w szkołach dla dorosłych - milion 960 tys. osób. W 2001 roku wyższe szkoły i instytuty badawcze w całym kraju przyjęły 165 tys. magistrów było to więcej o 27.9% w porównaniu z analogicznym kresem poprzedniego roku.
System stypendialny
Od roku 1989 rozpoczęto wprowadzanie systemu płatnych studiów na wyższych uczelniach. Ten etap nieobowiązkowego nauczania finansowany jest wspólnie przez państwo, społeczeństwo czy osoby prywatne. To jedna z podstawowych zasad obowiązujących w obecnej reformie płatnego nauczania.
W latach 1990-1997 roczny wzrost wydatków na oświatę zwiększył się o 20%. W 2001 roku te wydatki wzrosły jeszcze znaczniej. Obecnie roczne wydatki na naukę w szkołach wyższych wahają się w granicach 4200-6000 yuanów RMB, a w 1999 roku roczne dochód mieszkańców w miastach i miasteczkach wynosił 5854 yuanów. Znaczny wzrost wydatków na naukę w wyższych szkołach spowodował ciężkie obciążenia wielu rodzin. Aby zapewnić każdemu studentowi kontynuowania nauki bez względu na trudności finansowe, państwo w dalszym ciągu pobudza reformę systemu pobierania czesnego, a jednocześnie w latach 1994-1999 kolejno 8 razy wyasygnowało specjalne środki pieniężne w wysokości 744 miliony 700 tys. yuanów przeznaczone na pomoc dla biednych studentów. Dzięki temu stworzono kompletny system wspierania ubogich studentów, m.in. są to stypendia za dobre wyniki w nauce, kredyty studenckie, stypendia socjalne dla ubogich studentów, dotację dla studentów mający trudności finansowe i zmniejszanie kosztów studiowania.
Udzielanie przez państwo studentom kredytu jest obecnie jednym z ważnych elementów wspierających ubogich studentów. System ten został stworzony w 1999 roku i teraz osiągnął już pełnie swej doskonałości Biedni studenci przedstawiając tylko dowód tożsamości mogą uzyskać kredyt bez poręczyciela. Wysokość kredytu pokrywa opłatę za naukę i podstawowy zasiłek. Jednocześnie kredyt podlega 50% ulgowemu oprocentowaniu odsetek z budżetu państwa. Średnio co roku student może otrzymać 8 tys. yuanów kredytu. Termin spłaty na ogół nie przekracza 8 lat. Student kredytobiorca po zakończeniu studiów może kontynować studia podyplomowe. W czasie tych studiów termin spłaty kredytu jest przedłużany. W 2000 roku państwo udzieliło 2 miliardy 250 milionów yuanów studenckich kredytów. Do maja 2001 roku liczba studentów, którzy zawarli umowy kredytowe wynosiła 170 tys. osób. Wartość tych umów szacowana jest na miliard 260 milionów yuanów RMB.
Połączenie szkół wyższych
Od lat 90-tych XX wieku jednym z pilnych tematów reformy systemu szkół wyższych w Chinach jest łączenie lepszych szkół wyższych. Celem tych fuzji jest stworzenie w XXI wieku 100 uniwersytetów o najwyższym poziomie nauczania na świecie i proponujących wiele kierunków studiów.
Uregulowanie i łączenie szkół wyższych rozpoczęło się w 1993 roku. W ciągu kilkudziesięciu lat po proklamowaniu Nowych Chin system szkolnictwa wyższego w Chinach był pod silnym wpływem gospodarki planowej, co spowodowało niski poziom nauczania.
Połączenie wyższych szkół dotyczy blisko połowy wyższych uczelni. Do czerwca 2000 roku 490 wyższych szkół zostało połączonych tworząc 204 uniwersytety (196 zwykłych szkół wyższych i 8 szkół dla dorosłych)
Szkolnictwo prywatne
Szkolnictwo prywatne stało się drugim systemem nauczania młodych utalentowanych ludzi. W 1997 roku rząd oficjalnie opublikował i wdrożył "przepisy tworzenia szkół przez podmioty prywatne". Od 1998 roku wszechstronnie uruchomiono system licencji dla instytucji społecznych z całego kraju pragnących założyć szkołę. Zgodnie z odpowiednimi ustaleniami szkoła nielegalna to szkoła nie posiadająca takiej licencji. Do końca 2001 roku w całym kraju było 76 prywatnych szkół wyższych, których dyplomy ukończenia są uznawane przez państwo. Są to 72 prywatne szkoły wyższe i 4 szkoły dla dorosłych.
Oświata internetowa
Według danych statystycznych, obecnie liczba studentów szkół internetowych już przekroczyła 200 tys. osób. Przewiduje się, że w następnych trzech latach liczba ta osiągnie miliona osób.
W 1999 roku w całym kraju tylko Uniwersytet Pekiński, Politechnika Qinghua, Pekińska Akademia Telekomunikacyjna, Uniwersytet Zhejiang, Uniwersytet Hunan i Centralny Uniwersytet Radiowo-Telewizyjny utworzyły posiadały internetowe. Podczas wakacji w 2000 roku około 31 wyższych uczelni stworzyło szkoły w internecie. Od października 2000 roku do kwietnia 2001 roku blisko 10 tys. osób ubiegało się o dostanie się na studia internetowe w Chińskim Uniwersytecie Ludowym. Kandydaci pochodzą z 20 prowincji, miast i rejonów autonomicznych całego kraju.
Stopniowe rozpowszechnianie technologii sieci szerokopasmowych także pobudziło rozwój oświaty. Przy pomocy satelity telekomunikacyjnego uruchomiono specjalny kanał telewizji edukacyjnej.
Studia za granicą
Od roku 1978 dzięki polityce reform i otwarcia na świat oraz strategii rozwoju państwa przy pomocy nauki i oświaty, wiele utalentowanych ludzi różnymi drogami studiuje za granicą. W ostatnich 20 latach rząd znacznie zwiększył skalę wysyłania studentów za granicą, co jest niespotykane nie tylko w historii Chin, ale także w zakresie świata.
Według danych statystycznych Ministerstwa Edukacji wynika, że obecnie 380 tys. studentów chińskich studiuje za granicą. Wśród nich niektórzy już zostali wybitnymi naukowcami o sławie światowej. Ich i badania i osiągnięte sukcesy obejmują przede wszystkim najbardziej znaczące dziedziny zaawansowanej nauki i technologii w dzisiejszym świecie. Obecnie liczba powracających do kraju studentów wynosi 140 tys. osób i wzrasta co roku w tempie 13%.
Oświata specjalna i oświata zawodowa
Od czasu proklamowania Nowych Chin rząd chiński przez cały czas przywiązywał szczególną wagę do oświaty specjalnej. Państwo opublikowało szereg ustaw rozporządzeń i przepisów zapewniających nauczanie niepełnosprawnych. Rząd jeszcze opracował szereg programów i stworzył fundusz na oświaty specjalnej, dzięki temu ta dziedzina oświaty szybko się rozwija. Z danych statystycznych wynika, że obecnie działa 1539 szkół specjalnych dla dzieci niepełnosprawnych niewidomych, głuchych, upośledzonych umysłowo. W zwykłych szkołach jest ponad 5400 klas specjalnych, gdzie uczy się 378 tys. osób. Liczba instytucji szkolących inwalidów wynosi ponad tysiąc.
"Ustawa o oświacie zawodowej" powstała w 1996 roku. Szkolnictwo zawodowe obejmuje wyższe szkoły zawodowe, średnie szkoły zawodowe, technika, zasadnicze szkoły techniczne, centra szkolenia bezrobotnych i inne szkoły techniczne dla dorosłych. Obecnie w całym kraju jest ponad 17 tys. różnego rodzaju szkół zawodowych na różnych szczeblach, 2090 centrów szkolenia bezrobotnych i przeszło 400 tys. centrów szkolenia pracowników, szkół technicznych dla dorosłych. Co roku liczba szkoły i centra opuszcza 10 milionów osób.
|
|
|
