|
 |
| (GMT+08:00)
2004-03-03 14:58:22
|
 |
|
Shen Congwen
CRI
Shen Congwen zdobył sławę jako pisarz i archeolog. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że jego formalny edukacja nigdy nie przekroczyła ram szkoły podstawowej. Shen Congwen urodził się w roku 1902 i zmarł 10 maja 1988 roku, sam określał siebie mianem zabytkowego okazu, nagle odkrytego i powodującego wielkie zamieszanie.
Choć jego najsławniejsze dzieła powstały w latach 30-tych i 40-tych, dopiero teraz został zgłoszony, trzy lata z rzędu, do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury.
Od powstania w 1949 roku Chin Ludowych do roku 1978, Shen musiał znosić lekceważenie i niezasłużoną krytykę.
Tylko niewielka część jego dzieł została opublikowana w Chinach. Podręczniki chińskiej leteratury praktycznie go nie dostrzegały, jego imię praktycznie pozostawało nie znane.
Shen Congwen urodził się w niewielkiej górskiej miejscowości Fenghuang w zachodniej prowincji Hunan.
W tej wioski żyje większość mieszkańców z mniejszości narodowej Miao. Rodzina Shena cieszyła się szacunkiem ale nie była zbyt bogata. Jego dziadek i ojciec byli żołnierzami. Zgodnie z lokalną tradcją także Shen po skończeniu szkoły podsawowej w wieku 13 lat wstąpił do armii. Ze względu na posiadane wykształcenie zatrudniono go jako pisarza-kopistę. Jeden z jego dowódców był koneserem sztuki i do obowiązków Shena należało dbanie o wspaniałą kolekcję starych naczyń, obrazów i książek. Te zabytkowe przedmioty zawładnęły jego świadomością i wpłynęły na życiową pasję do reliktów przeszłości.
Wiele czasu poświęcił Shen Congwen lekturze i był pod wielkim wpływem postępowej twórczości takich pisarzy jak Lu Xun czy Bing Xin. Marzeniem młodego człowieka stało się wstąpienie na uniwersytet i zostanie pisarzem.
W wieku 20 lat zrezygnował z dalszej kariery wojskowej i w 1922 roku przeniósł się do Pekinu. Zgłosił się na prestiżowy uniwersytet Yangjing, ale nie został przyjęty, ponieważ na egzaminie wstępnym ucyskał zero punktów.
Wciąż jednak dużo czytał, zarówno literaturę chińską jak i zagraniczną. Był na przykład wielbicielem pięnej lirycznej prozy zawartej w Biblii. Wielki wpływ miała na Shena wspaniała proza Lu Xuna opisująca piękno życia na wsi. Przypominała mu jego rodzinną ziemię Hunan i rodziła pragnienie przeniesienia także tej prowincji na karty książek. Rozpoczął więc pisanie - na początku bez większych sukcesów. Jego rękopisy wracały z różnych gazet i czasopism, często z bolesnym dla autora komentarzem wydawcy, który nie widział żadnego powodu, aby umieść je na swoich łamach.
Ale zdeterminowany Shen nie rezygnował. i wreszcie na jego prace zwrócił uwagę Xu Zhimo, członek grupy poetyckiej Nowy Księżyc. Opublikował kilka utorów Shena w redagowanej przez siebie gazecie w 1927 roku kilka dalszych utworów opublikował znany miesięcznik literacki i do autora zaczęły napływać dalsze zamówienia. Czytelnicy znużeni męczącym życiem w mieście wysoko oceniali tworzone przez Shena opisy świeżego wiejskiego powietrza, pachnących łąk, kolorowych kwiatów i połyskujących potoków. Podzielali także jego bezlitosne kpiny z hipokryzji klas rządzących. Jedno z jego krótkich opowiadań "Bai Zi", opowiadające o miłości biednego żeglarza i prostytutki, znalazło się w zbiorze "Living China" przygotowanym przez amerykańskiego dziennikarza Edgara Snow, autora sławnej książki "Czerwona gwiazda nad Chinami".
W 1928 roku Shen Congwen cieszył się już sporą sławą i został zaproszony do wygłoszenia wykładów na Uniwersytecie Yanjing, tym samym, który nie przyjął go na studia zaledwie kilka lat wczeżniej.
W tym okresie swojej twórczości Shen opisywał głównie wrażenia i wspomnienia ze swej wiejskiej przeszłości, traktując ją raczej sentymentalnie. Publiczność literacka ceniła jego prozę, ale była ona niezbyt wyszukana i nie wzbogacała języka literackiego. Pisarz przyznał później: W tym czasie moim głównym celem było zarobienie tyle, żeby wystarczyło na napełnienie żołądka.
Największy rozkwit twórczości Shena przypadał na lata trzydzieste i czterdzieste . autor nabrał wprawy w pisarskiej działalności. Wątki jego opowiadań stały się bardziej interesujące, a opisy charakterów nabrały psychologicznej głębi. Sprawą jednak najważniejszą było przejście od prostych realistycznych opisów rzeczywistości do tworzenia fikcji literackiej. Dzieło "Graniczne miasto", opowiadające o przewoźniku na promie i jego wnuczce, nowela "Długa rzeka" i zbiór utworów prozą o prowincji Hunan powstały w tym okresie.
Te głęboko humanistycne prace są galerią autentycznych portretów zwykłych ludzi - żeglarzy, rolników, żołnierzy a także dziewczynki wydanej za mąż w dzieciństwie i kobiety zmuszonej do prostytucji. W latach 50 Shen zrezygnował ze stanowiska profesora na Uniwersytecie Pekińkim i przeniósł się do Pekińskiego Muzem Historii Chin. W okresie rewolucji kulturalnej, która rozpoczęła się w 1966 roku. Wiele jego książek zostało spalonych przez hunwejpingów. Wśród nich był rękopis "Dzieła o historii ubiorów w dawnych Chinach", rezultat 30 lat drobiazgowych badań.
W 1978 roku, dwa lata po zakończeniu rewolucji kulturalnej, Shen został zrehabilitowany. Ponownie przystąpił do pisania swego dzieła o starych chińskich ubiorach i ozdobach.
W ciągu ośmiu miesięcy odtworzył tę gigantyczną pracę. Pionierskie dzieło pokazujące zmiany w chińskich ubiorach na przestrzeni wieków zostało z aplauzem przyjęte przez znawców w Chinach i zagranicą.
Także wcześniejsze dzieła literackie Shena zostały ponownie wydane w Chinach i przetłumaczone na wiele języków obcych. Na podstawie książki "Graniczne miasto" został nakręcony film. Ale wciąż jeszcze w Chinach wielu ludzi, zwłaszcza młodszych, nie zna twórczości Shen Congwena. Chyba większą sławą cieszy się autor za granicą, gdzie jego książki były częściej wydane i czytane.
W latach 1980 i 1981 Shen został zaproszony do Stanów Zjednoczonych, gdzie na 17-tu największych uniwersytetach wygłosił wykłady o chińskiej literaturze lat 20-tych oraz ewolucji ubiorów i ozdób w dywnych Chinach. W czasie tego pobytu Shen dowiedział się, że około czterdziestu amerykańskich naukowców uzyskało stopie doktorskie za studia ndad jego pracami. Także we Francji jego dzieła zostały uznane za podstawowe do studiów nad niektórymi okresami chińskiej literatury.
|
|
|
