|
 |
| (GMT+08:00)
2005-03-24 17:59:34
|
 |
|
Reformy po roku 1764
CRI
Wszystkie te próby podjęto jednak zbyt późno. W tym samym okresie podjęto pierwsze reformy mające na celu podniesienie sprawności wojska. Rozpoczęły się one po 1764 roku. Zlikwidowano podział na autorament polski i cudzoziemski, stworzono armie opartą na zasadach narodowych i ubrana w mundury polskie. Podźwignięto też z upadku artylerię. Długo trwało przeprowadzenie ustawy o Komisji Wojskowej z powodu robionych przez hetmana litewskiego Michała Massalskiego trudności. Projekt ten zgłosił wojewoda inowrocławski, a późniejszy kanclerz wielki koronny, Andrzej Zamoyski, na sesji w dniu 7 czerwca 1764 roku. Uchwała ustanawiająca tę instytucję, na razie jedynie w koronie zapadła 13 czerwca. W okresie Sejmu Czteroletniego zwiększono zarówno liczebność armii, jak i poziom jej wyszkolenia. Sejm uchwalił powiększenie armii do 100 tysięcy, mimo iż nikt z przywódców nie projektował takiej liczby. Myślano bowiem o 40, względnie o 60 tysiącach.
Propozycje królewskie zalecały najpierw ustalić sposoby zwiększenia dochodów skarbowych i w zależności od tego powiększać wojsko. Uchwała ta ukazywała ogromny wzrost politycznego zapału i optymizmu wśród sejmujących. Mimo tego armia była zbyt słaba aby oprzeć się naporowi armii carskich. Rzeczpospolita Obojga Narodów była zdana na łaskę trzech mocarstw ościennych. Aby utrzymać obowiązującą w XVIII wieku w polityce międzynarodowej zasadę równowagi sił, Rosja , Prusy i Austria pilnowały, by słaba i bezwolna Polska, poprzez reformy wewnętrzne nie wzmocniła się i nie zachwiała tej równowagi. W XVIII wieku te trzy mocarstwa rozstrzygały nie tylko o tym, kto będzie panował w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Decydowały także o polityce wewnętrznej państwa polskiego, które przecież jeszcze w pierwszej połowie tego stulecia było drugim co do wielkości państwem w Europie, ustępując jedynie Rosji. Po raz pierwszy państwa ościenne zadecydowały o tym, kto zasiądzie na polskim tronie w roku 1697.
Fryderyk August II Wettin opanował tron polski przekupując szlachtę polską i poparciu ze strony koalicji antytureckiej. Choć większość szlachty mimo tego opowiedziała się za księciem Contim, to na tronie polskim zasiadł elektor saski, który uprzedził swego francuskiego konkurenta i wkroczył z wojskiem do Polski. Mając poparcie Rosji i Austrii oraz dysponując siła zbrojną zdołał skłonić szlachtę polską i litewską do uznania go królem. Podczas koronacji przyjął imię Augusta II. Stanisław Leszczyński , teść władcy Francji Ludwika XV nie zdołał się utrzymać na tronie.
Opozycja pod osłoną trzydziestotysięcznego korpusu rosyjskiego i armii saskiej, okrzyknęła królem Augusta III, syna Augusta II Mocnego. Podwójna wojna elekcja doprowadziła do wojny domowej, która wykazała słabość polski. Również w roku 1764 o wyborze ma króla Polski stolnika litewskiego Stanisława Poniatowskiego zadecydowała nie polska i litewska szlachta, ale caryca Katarzyna II. Jej porozumienie z magnackim stronnictwem Czartoryskich, zwanym Familią, przesądziło o elekcji Poniatowskiego na tron polski. Rosyjski korpus ekspedycyjny, przebywający w pobliżu pola elekcyjnego pod Wielką Wolą, gdzie dokonywano wybory króla, skutecznie utrudniał działania opozycyjnego stronnictwa hetmańskiego.
|
|
|
