|
 |
| (GMT+08:00)
2005-03-25 18:14:12
|
 |
|
Państwo polskie w połowie XVIII wieku
CRI
W połowie XVIII wieku państwo polskie nie było już w stanie prowadzić samodzielnej polityki. Stanisław August dążył do przeprowadzenia reform wewnętrznych w oparciu o sojusz z Katarzyną II. Dyplomaci rosyjscy i pruscy zdawali sobie sprawę, że odbudowana wewnętrznie w ramach protektoratu rosyjskiego Polska, zaprotestuje przeciwko nadmiernym wpływom państw ościennych.
29. lutego 1768 roku w Barze na Podolu, konserwatywna, ale patriotycznie nastawiona szlachta zawiązała konfederację . Jej przywódcami byli : M.Krasiński i J.Pułaski. konfederacja zawiązana została w obronie wiary i wolności a skierowana przeciwko dysydentom, Rosji a także przeciwko królowi i jego planom reform ustrojowych. Niestety plany pokonania carskiej Rosji-potęgi militarnej Europy nie powiodły się. Fakt ten skłonił Katarzynę II do wyrażenia zgody na pierwszy rozbiór Polski.
Ostateczne hasło do rozbioru rzuciły Prusy, ale pierwsze kroki podjęła Austria. Rosja otrzymała północno-wschodnie terytoria z Płockiem, Witebskiem, Mścisławiem, polskimi Inflantami, wynoszące około 92 tys.km2 i liczące 1300 tys. mieszkańców. Prusy otrzymały : Pomorze z Chełmnem, Malborkiem, Warmią, część Kujaw i skrawki Wielkopolski - w sumie 36 tys. km2 i 580 tys. mieszkańców. Austria uzyskała obszary na południe od górnej Wisły, Podole i część Wołynia wraz z Lwowem, Przemyślem i Tarnopolem - razem 83 tys.km2 , zamieszkanych przez 2650 tys. mieszkańców. Szlachta biernie przyglądała się klęsce, którą zakończyły się próby wprowadzenia reform w oparciu o carską Rosję. Klęska 1772 r. Dotyczyła wielu stron życia politycznego i gospodarczego. Zaprzepaszczone zostały efekty ostatnich reform. I rozbiór był dla Polaków wstrząsem i ostrzeżeniem. Realna stała się groźba unicestwienia państwa. By temu zapobiec politycy musieli pospieszyć się z reformami.
Tylko państwo wzmocnione wewnętrznie mogło skutecznie walczyć o swój byt. Próbą ratowania Rzeczypospolitej były reformy, przeprowadzone na sejmie obradującym w Warszawie w latach 1788-1792, zwanym Sejmem Wielkim. Konstytucja 3 Maja 1791 roku - pierwsza ustawa zasadnicza w Europie, wzmacniała władze państwowa, znosząc liberum veto i wolną elekcję, wprowadzając dziedziczność tronu w dynastii saskiej. Administracja państwowa miała zostać rozbudowana i unowocześniona a wszechwładza magnaterii ograniczona.
Odebrano prawa polityczne szlachcie gołocie, bogate mieszczaństwo uzyskało prawa nabywania dóbr ziemskich. Był to ogromny krok w ocaleniu państwa polskiego. Sama Konstytucja otwierała drogę do budowy nowoczesnego państwa polskiego. Jednak ze strony magnaterii wypływały opory a mocarstwa ościenne zaniepokoiły się tą radykalną reformą. Magnacka opozycja z myślą zniszczenia dzieła Sejmu Wielkiego, zawiązała w porozumieniu z dworem carskim w kwietniu 1792r. konfederację w Targowicy.
|
|
|
