|
Pierwsze kontakty międzykulturowe za sprawą działalności jezuitów zakonu, Jan Mikołaj Smogulecki
CRI
Jan Mikołaj Smogulecki urodził się około 1610 roku w Krakowie. Tam też wstąpił do nowicjatu w 1636 roku, święcenia kapłańskie przyjął w 1641 roku, a zmarł w 1656 roku w Zhaojingfou w Chinach.
Podczas studiów we Fryburgu w Bryzgowii ujawniły się jego zdolności do nauk ścisłych. Tam też napisał krótkie dziełko z astronomii. Filozofię i prawo studiował w Rzymie. Po powrocie do ojczyzny sprawował wiele poważnych funkcji publicznych. Jego kariera rozwijała się szybko i nic nie wskazywało na to, że porzuci to wszystko i wstąpi do nowicjatu Towarzystwa Jezusowego. A tak się stało w roku 1636. Podobno w tym czasie złożył też ślub dotyczący pracy w Chinach lub Indiach.
Wyjechał do Chin w 1644 roku. Po dość długiej podróży, która niemal przyprawiła go o śmierć (chorował), dotarł do Makao w 1646 roku. W Jiangnan i Hangzhou zdobywał wiedzę o zwyczajach chińskich i uczył się języka. Tam też przyjął chinńskie nazwisko: Mu Nige, Rude.
Jego praca zaczęła się w Nankinie, który był miejscem walk między ustępującą dynastią Ming a Mandżurami. Niebezpieczeństwo zmusiło go do ucieczki do Jinyang, a później do prowincji Fujian. Kiedy Mandżurowi zdobywają władzę w kolejnych prowincjach południowych Chin, Smogulecki zostaje wysłany do Nankinu. Tam też katechizował i uczył matematyki, co zjednało mu wielu, również wpływowych obywateli. Zaprzyjaźniony Chińczyk, uczeń Jana, wydał później pod nazwiskiem swego nauczyciela dwa dziełka astronomiczne. W jednym z nich po raz pierwszy zastosowano w Chinach rachunek logarytmowy.
Michał Piotr Boym
Siedemnastowieczny polski jezuita Michał Boym jest uznawany za jednego z pionierów europejskiej sinologii. Był pierwszym Europejczykiem, który zainteresował się wszechstronnie chińską kulturą i przekazał pierwsze informacje o chińskiej nauce, filozofii, przyrodzie, języku i folklorze. Przebywając przez wiele lat w Chinach, był równocześnie uczonym i mężem stanu.
Michał Boym urodził się w Lwowie w 1612 r. Rodzina Boymów przywędrowała do Polski z Węgier. Polskie szlachectwo otrzymał już dziad Michała, Jerzy Paweł Boym, który według niektórych biografów został uhonorowany tytułem sektarza króla Stefana Batorego. Ojciec Michała odbywał studia lekarskie w Padwie i ukończył je jako doktor filozofii i medycyny. Pełnił także obowiązki nadwornego lekarza króla Zygmunta III.
Mając lat czternaśnie Michał ciężko zachorował i miał ślubować, że jeżeli odzyska zdrowie, odda się pracy misyjnej na Dalekim Wschodzie. Po ukończeniu kolegium jezuickiego we Lwowie studiował filozofię w Kaliszu, a następnie teologię w Krakowie, gdzie wstąpił do nowicjatu Towarzystwa Jezusowego. Od wcześnej młodości wykazywał duże zdolności matematyczno ? przyrodnicze, co zdecydowało o przyjęciu jego podania o wyjazd do pracy misyjnej w Chinach. Jedyna droga do Chin prowadziła wówcza z Europy Zachodniej przez Lizbonę, Mozambik, Goa i Makao.
Po opuszczeniu Polski Boym przebywał najpierw w Rzymie, gdzie otrzymał błogosławieństwo papieża Urbana VIII. Według wszelkiego prawdopodobieństwa tu poznał wówczas słynnego jezuickiego polihistora i egiptologa ? Athanasiusa Kirchera, z którym przez długie jeszcze lata po śmierci polskiego misjonarza łączone było całkiem zasadnie jego nazwisko. Z Rzymu udał się do Lizbony, a stamtąd, przetartym już przez Portugalczyków szlakiem z Europy na Ocean Spokojny, odpłynął w 1643 r. do Makao.
|
|
