|
 |
| (GMT+08:00)
2005-03-30 16:20:25
|
 |
|
Działalność Michała Boyma
CRI
Jan Chrzciciel Bąkowski
Jeszcze jednemu Polskiemu jezuicie udało się dotrzeć do Chin. Wprawdzie pochodził on z austriackiej prowincji, ale warto o nim wspomnieć. Jan Chrzciciel Bąkowski urodził się w 1672 roku w Wikłowie, do zakonu wstąpił w Grazu w 1693 roku (nowicjat ukończył w Wiedniu), święcenia kałańskie przyjął w 1704 r. w Grazu, zmarł w 1732 r. w Manili na Filipinach. Z jezuitami miał kontakt od młodości, bowiem do szkoły średniej uczęszczał do jednego z jezuikich konwiktów. Po studiach teologicznych w Grazu i Wiedniu i pracy w charakterze wykładowcy wyjechał do Chin w 1706 roku. Omijajac Goa dotarł do Makao w 1707 roku i został wysłany na tereny prowincji Shandong, Zhejiang, Guangdong i Guangxi. Cieszył się tam dużą sympatią i poważaniem. Niestety czas życia o. Jana w Chinach był jednocześnie czasem tworzącego się coraz większego napięcia w kwestii obrządków chińskich.
Od 1715 roku obowiązywała konstytucja apostolska Ex illa die, która zabraniała stosowania metod ewangelizacyjnych wcześniej używanych przez jezuitów. Reakcja Chin była dość ostra i zakonnicy zmuszeni byli się ukrywać, ale ponieważ cesarz Kangxi nie chciał do końca zrywać z Europejczykami, jezuici, otrzymawszy stosowne pozwolenie na piśmie, mogli poruszać się po kraju. Również o. Jan, po krókim pobycie w Makao, pospieszył krzepić na duchu rozproszone gminy chrześcijańskie. Trafił w ten sposób do Zhejiang. Niestety, wraz ze śmiercią przychylnego cesarza Kangxi rozpocząły się prześladowania. Jezuici zmuszeni byli przebywać bądź to w Kantonie, bądź w Pekinie. I chociaż niespokojny duch o. Jana pchał go naprzeciw niebezpieczeństwom i udało mu się na krótko rozwinąć działalność apostolaką, to w roku 1730 znów zmuszony został do jej poniechania i osadzony w Kantonie. Mimo swojego dość poważnego już wieku o. Bąkowski nie mógł pozostać bezczynny i postanowił opuścić Chiny, by pracować wśród Chińczyków osiadłych na Filipinach. Niedługo potem zmarł.
Działalność Michała Boyma
Atlas Chin i inne mapy
Michał Boym pozostawił Atlas Chin i trzy mapy ogólne tego kraju. Jedną wykorzystał parę lat później znany geograf z Bolonii J. B. Riccioli, druga posłużyła nadwornemu kartografowi króla Francji Ludwika XIV M. Sansonowi do sporządzenia miedziorytu mapy ? Michela Bouym " opublikowanej w 1670 r. Trzecia, o której losach niewiele wiadomo, znajduje się obecnie w prywatnej kolekcji P. i L. Robinsonów w Londynie i dopiero przed kilku laty odkryta została dla nauki.
Atlas Chin Boyma ma 10 rozdziałów:
Rozdział 1. O pochodzeniu Chińczyków oraz o uznawaniu przez nich Boga za Stwórcę.
Rozdział 2. Jaki kształt ma według Chińczyków Ziemia, jak przedstawiają jej geografię, jakie jest według nich Niebo, jakie znaki i konstelacje oraz w jaki sposób obliczają lata.
Rozdział 3. Czy starożytna Serica i Wielki Kataj są Chinami i skąd się wywodzi nazwa Chiny.
Rozdział 4. O pochodzeniu Chińczyków, o ich pierwszych ludziach, a także o cesarzach i ich genealogii do czasów obecnych.
Rozdział 5. O stroju politycznym i wojskawym Cesarstwa Chińskiego
Rozdział 6. O wielkości Chin, o liczbie ich ludności, o murach granicznych, pustyniach, cieśninach, liczbie prowincji, o miastach, o rzekach Huanghe i Jangcy, użyźnianiu ziemi, owocach ziemi, handlu, ubiorach, ceremoniach, cnotach mieszkańców.
Rozdział 7. O języku chińskim, książkach, stopniach literackich oraz o sztukach szlachetnych i mechanice.
Rozdział 8. O sektach, które istnieją w Chinach, o św. Tomaszu Apostole, który w Chinach głosił Ewangelię, oraz o mieście Makao.
Rozdział 9. O św. Franciszku Ksawerym oraz o czcigodnym ojcu Mateuszu Riccim oraz o innych ojcach Towarzystwa Jezusowego, którzy przybyli do Chin.
Rozdział 10. O nauczaniu Ewangelii, o prognozach na przyszłość, o rezydencjach misjonarzy i kościołach zbudowanych w Chinach, o liczbie ochrzczonych oraz o najważniejszych nawróceniach w Cesarstwie.
|
|
|
