|
 |
| (GMT+08:00)
2005-04-06 14:58:23
|
 |
|
Michał Boym-pierwszy europejski przyrodnik
CRI
Wśród innych roślin leczniczych, nie wymienionych we Florze Chin, uwagę Boyma przykuł w tym rękopisie korzeń nazywany hoam lien, który był według niego tak cenny, że jego wartość w srebrze wynosiła ośmiokrotność wagi, czyli był droższy nawet od żeń-szenia. Właściwości lecznicze korzenia wykorzystywane były , według misjonarza, przede wszystkim przy zwalczaniu chorób oczu. Jego zdaniem uzyskiwano cudowne wyniki nawet u niewidzących i mających bielmo na oku.
Informacje Boyma są prawdziwe. Roślina nazywana przez niego hoam lien (dziś huanglian) to Coptis chinensis. Proszki i wyciągi otrzymywane z jej korzenia odznaczają się bardzo silnymi właściwościami bakteriobójczymi. Wyciągi są w chińskiej medycynie od dawna stosowane w okulistyce przy wszelkiego rodzaju ropnych zapaleniach oczu i rzeczywiście dają doskonałe rezultaty. Nawet obecnie, w dobie antybiotyków. W każdej chińskiej aptece można kupić krople do oczu sporządzone według starych recept na bazie coptis chinensis i innych podobnie działających ziół.
Inną [niezwykłość], która występuje w Cesarstwie Chińskim i na podległych mu terytoriach, jest "ptasie gniazdo" ? napój znakomity i cenny, którego funt kosztuje często trzy i więcej skudów. Uważa się, że starcom i chorym siły przywraca. Gniazda te budują ptaki, zwane przez nas jaskółkami, różnych gatunków, łowią one ryby zwane in yu, srebrnego koloru. Te składają ikrę w morskich grotach, z których rodzi się wielka liczba małych rybek. Z nich produkują gniazda, w których przebywają w okresie od listopada do marca i gdzie rodzą się małe pisklęta. Inni zapewniają, że jaskółki te w dzień wydzielają obficie pieniącą się ślinę, gęstniejącą na zimne.Ze śliny tej budują gniazda, które później rybacy znajdują i wydostają.Tak czy inaczej wkładają je do porcelanowych misek, moczą w wodzie , aby napęczniały , i później z łatwością rozdzielają je na włókna i gotują w kurzym rosole lub podają do stołu w postaci innego doskonałego napoju. Te wysuszone gniazda mogą być prechowywane bardzo długo i przewożone na duże odległość.
Jeśli chodzi o jaskółcze gniazda, to informacje Boyma na ten temat są również najwcześniejsze ze znanych w Europie i na ogół poprawne. Morskie jaskółki, budujące gniazda na niedostępnych skałach i poszukiwane przez rybaków to collocalia esculenta L. Tworzywem do gniazd są przeważnie morskie wodorosty, które jaskółka ta skleja śliną, lepką i gęstniejącą zgodnie z opisem Boyma. Małe rybki, którymi żywią się jaskółki, rzeczywiście nazywają się yinyu , czyli ?srebrne rybki". Jest to Salanx microdon Blaecker, mała rybka osiągająca długość do dziesięciu centymetrów. Nie ma również przesady w przedstawieniu przez Boyma wartości, jaką osiągają w Chinach potrawy z ?jaskółczych gniazd.
Boym teź był pierwszym botanikiem, który opisał drzewo chlebowe polomie, drzewo pipa i lici.
Należałoby tu zwrócić uwagę z jednej strony na bezsporny i uznawany przez różne autorytety fakt, iż Michał Boym był pierwszym europejskim przyrodnikiem, który działał w Chinach i pozostawił po sobie wiele informacji botanicznych, zoologicznych i innych, z drugiej zaś ? na pozbawienie go tej palmy pierwszeństwa wskutek zbiegu niekorzystnych okoliczności i osobistych niechęci.
|
|
|
