|
 |
| (GMT+08:00)
2005-06-06 18:48:47
|
 |
|
Jednostka a zbiorowość w "Chłopach"
CRI
W społeczności wsi panuje naturalny porządek wyznaczony pozycją materialną, porządek którego jednostka nie powinna zakłócać. Świadczą o tym słowa wypowiedziane przez Borynę do swego parobka Kuby: "Kużden ma swoje miejsc, la każdego co innego Pan Jezus wyznaczył. Wyznaczył ci Pon Jezus swoje, to się go pilnuj i nie przestępuj, na pierwsze miejsce się nie pchaj i nie wynoś się na drugie, bo zgrzeszysz ciężko".
Życie bohaterów indywidualnych jest nierozerwalnie związane z życiem gromady, jej zwyczajami, obrzędami i formami zachowań. Najważniejszą rolę w życiu zarówno społeczności jak i jednostki odgrywa przyroda, która wyznacza rytm prac w polu: zarówno dzienny jak i roczny.
Najważniejszym gospodarzem wsi lipeckiej jest Maciej Boryna, którego społeczność uważała za przywódcę. Do niego zwracano się w najważniejszych sprawach dotyczących wsi i choć czasami zachowuje się egoistycznie i bezwzględnie, ludzie wybaczają mu, bo "któren swojego broni, nie krzywdzi".
Pomimo tego, że wieś była podzielona i często skłócona, to w chwilach zagrożenia potrafi się ona zjednoczyć. Przykładem takiej solidarności jest walka o las serwitutowy. Do walki staje cała wieś z Maćkiem Boryną na czele, który nie waha się zerwać korzystnych stosunków z dworem, a nawet zaryzykować życie dla dobra wszystkich mieszkańców Lipiec.
Innym przykładem takiej więzi społecznej może być pomoc, jakiej mieszkańcy Lipec udzielają sobie nawzajem, kiedy zajdzie taka potrzeba, jak np. pomoc chłopów przy zagospodarowaniu się Szymka i Nastki. Tylko ludziom najbiedniejszym, komornikom nikt nie pomaga i nie zwraca na nich uwagi. Liczą się tylko wtedy gdy są potrzebni do darmowej pracy, potem się o biedocie zapomina.
W gromadzie wiejskiej panują niepisane prawa moralne, których nieprzestrzeganie prowadzi do ukarania winowajcy. Przykładem może być Jagna, która pomimo swej pozycji w społeczności, za występne życie zostaje wypędzona ze wsi. To właśnie gromada a nie pojedyńczy bohater ustala zasady postępowania.
Autor "Chłopów" pokazuje, że interesy całej wsi są ważniejsze od potrzeb poszczególnych bohaterów. Jednostki mogą mieć decydujący wpływ na pewne decyzje, ale nigdy nie odważa się na wystąpienie przeciwko całej społeczności. Pomiędzy mieszkańcami Lipiec zdarzają się konflikty, ale stanowią oni zamknięte dla obcych środowisko, które potrafi się zjednoczyć w obliczu zagrożenia wspólnej własności.
Bohater indywidualny - Maciej Boryna, Jagna, Antek, Hanka
Maciej Boryna - najważniejszy we wsi gospodarz, bardzo zamożny, gospodarny i pracowity. Potrafi być bezwzględny, oschły i wyrachowany. Najważniejszą wartością jest dla niego posiadanie ziemi, bo to ona stanowi o bogactwie i pozycji, jest nawet ważniejsza niż rodzina (przykładem może być konflikt z Antkiem i wygnanie go z domu). Gdy trzeba bronić interesów wsi, bez wahania obejmuje stanowisko przywódcy. Bardzo kocha Jagnę, ale gdy dowiaduje się o jej zdradzie, jego pierwszym zamiarem jest zabicie niewiernej żony i własnego syna. Umiera żegnając się z ukochaną ziemią. Scena ta ma charakter symboliczny - symbolizuje trwały związek człowieka z ziemią, podkreśla jego przynależność do natury.
|
|
|
