14 maja w Pekinie w trakcie ceremonii otwarcia Forum Pasa i Szlaku przewodniczący Chin Xi Jinping wygłosił przemówienie pt. „Promujmy wspólnie budowę Pasa i Szlaku". Xi Jinping zaznaczył w nim, że starożytny Jedwabny Szlak, którego historia sięga 2000 lat wstecz, liczył ponad 10 tysięcy kilometrów. Pokojowa współpraca, otwartość i tolerancja, uczenie się od siebie nawzajem, obopólne korzyści - to istota dawnego Jedwabnego Szlaku, a dziś - cenne dziedzictwo ludzkości. W czasach starożytnych Chin - za panowania dynastii Tang, Song i Yuan, lądowy i morski szlak jedwabny rozwijał się jednocześnie. Podróżnicy chiński, włoscy czy marokańscy - Du Huan, Marco Polo, Ibn Battuta zostawili historyczny ślad na Jedwabnym Szlaku. To oni prowadzili swoje karawany z przyjaźnią i życzliwością, a nie z bronią - nie używali przemocy i siły wobec innych.
Xi Jinping zaznaczył, że w obliczu szybkiego rozwoju, wielkich reform i potężnych wyzwań dla ludzkości wzrost światowej gospodarki wymaga nowego impulsu. Duże rozbieżności i terroryzm w kilku regionach świata, deficyt gospodarczy i kruchość pokoju są potężnym wyzwania dla całego świata. W ciągu 4 lat od powołania inicjatywy Pasa i Szlaku ponad 100 krajów i organizacji międzynarodowych aktywnie zaangażowało się w realizację tego projektu. Ważne rezolucje ONZ i Rady Bezpieczeństwa ONZ również odnoszą się do inicjatywy Pasa i Szlaku, która rozwija się dynamicznie i już osiągnęła duże rezultaty.
Xi Jinping dodał, że Pas i Szlak nie jest projektem tworzonym od podstaw, ale łączy w sobie zalety innych programów i przedsięwzięć - także międzynarodowych. Chiny koordynują swoje działania z innymi krajami i organizacjami - zwłaszcza z Ekonomiczną Unią Eurazjatycką, sojuszem ASEAN oraz inicjatywami proponowanymi przez poszczególne kraje, np.: kazachstańskim Bright Road, tureckim Middle Corridor, mongolskim Development Road, wietnamskim Two Corridors, One Economic Circle, brytyjskim Northern Powerhouse czy polskim Amber Road. Chiny podpisały umowy z ponad 40 państwami i instytucjami międzynarodowymi i współpracują z ponad 30 krajami w zakresie mechanizmów produkcyjnych. Podczas Forum Chiny podpiszą także szereg umów i porozumień oraz zainicjują razem z 60 krajami i organizacjami międzynarodowymi projekt współpracy handlowej Pasa i Szlaku.
Xi Jinping podkreślił, że Chiny i kraje regionu wspólnie przyspieszą proces budowy linii kolei dużych prędkości w Indiach, linii kolejowej Chiny-Laos, Etiopia-Dżibuti i Węgry-Serbia, a także portów m.in. Gwadar, Pireus. Ponadto rozwijane będą takie przedsięwzięcia infastrukturalne jak szlak handlowy Chiny-Pakistan, Chiny-Mongolia-Rosja i nowy euroazjatycki korytarz gospodarczy czy rozbudowana sieć autostrad.
Xi Jinping zaznaczył w swoim wystąpieniu, że Chiny i kraje uczestniczące w inicjatywie Pasa i Szlaku czynią wysiłki na rzecz ułatwień w handlu i inwestycjach i nieustannie udoskonalają otoczenie biznesowe. Dzięki wysiłkom czas przeprowadzenia procedury celnej produktów rolnych importowanych z Kazachstanu i innych krajów Azji Centralnej do Chin skrócił się o 90 proc. Od 2014 do 2016 roku ogólne obroty handlowe między Chinami i krajami wzdłuż Pasa i Szlaku przekroczyły 3 bln USD. Ogólne nakłady inwestycyjne Chin w tym regionie wyniosły 50 mld USD. Przedsiębiorstwa chińskie założyły już 56 stref gospodarczych w ponad 20 krajach, co stworzyło 180 tysięcy miejsc pracy i przyniosło 1,1 mld USD dochodów podatkowych dla tych krajów. Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych udzielił kredytów w wysokości 1,7 mld USD łącznie 9 projektom krajów uczestniczących w inicjatywie Pasa i Szlaku. Nakłady inwestycyjne z Funduszu Szlaku Jedwabnego wyniosły 4 mld USD, powstała także Spółka Holdingowa 16+1 założona przez Chiny i kraje Europy Środkowo-Wschodniej.
Xi Jinping dodał, że starożytny region Jedwabnego Szlaku był krainą mlekiem i miodem płynącą, a teraz na wielu obszarach tego regionu mamy do czynienia z konfliktami i kryzysami. - Musimy budować Pas i Szlak na drodze pokoju, budujemy nowe stosunki międzynarodowe, których celem jest współpraca i wspólna korzyść, stworzymy stosunki partnerskie oparte o dialog a nie konflikt - dodał chiński przywódca. - Chcemy też budować Pas i Szlak jako obszar dobrobytu, aby wszystkie kraje mogły wykorzystać swoje potencjały do rozwoju, pogłębiania współpracy i realizacji wielkich projektów infrastrukturalnych - zaakcentował. Chiny budują stabilny i trwały system ochrony finansowej, także poprzez doskonalenie sieci obsługi finansowej. - Promujemy integrację między lądowymi, morskimi, powietrznymi i internetowymi szlakami handlowymi, zwrócimy wielką uwagę na najważniejsze projekty rozwojowe, by budować globalną sieć energetyczną i usprawnić budowę ponadregionalnej sieci logistycznej. - powiedział Xi.
Xi Jinping stwierdził, że powinniśmy budować inicjatywę Pasa i Szlaku jako otwartą drogę, by wznieść platformę dla współpracy, ochronić i rozwijać otwartą gospodarkę światową, brać udział w zarządzaniu globalnym i wspólnie tworzyć szeroką wspólnotę interesów. Trzeba także chronić wielostronny system handlu, pobudzić budowę wolnych stref handlowych, promować liberalizację handlu i inwestycji oraz wprowadzać ułatwienia ich dotyczące. Powinniśmy budować Pas i Szlak także jako innowacyjną drogę - czyli wzmacniać współpracę w dziedzinie e-handlu i nowoczesnej gospodarki, sztucznej inteligencji, nanotechnologii i komputerów kwantowych. Należy pobudzić budowę centrów obliczeniowych i bazodanowych, aby połączyć Pas i Szlak na kształt XXI wieku. Powinniśmy budować Pas i Szlak jako cywilizacyjną drogę. Trzeba stworzyć mechanizmy współpracy kulturalnej na różnym szczeblu, wzmacniać wymianę między parlamentami, partiami i narodami zainteresowanych krajów oraz wzmacniać międzynarodową współpracę antykorupcyjną, aby Pas i Szlak nie został nią dotknięty.
Xi Jinping zaznaczył, że Chiny chcą rozwijać przyjazną współpracę na fundamencie 5 zasad pokojowego współistnienia ze wszystkimi krajami uczestniczącymi w inicjatywie Pasa i Szlaku. Chiny chcą dzielić się z innymi krajami doświadczeniami rozwojowymi, ale nie ingerują w sprawy wewnętrzne tych państw, nie eksportują systemu społecznego i modelu rozwoju. Chiny nie będą działać w duchu starej gry geopolitycznej, lecz tworzyć do budowy harmonijnej wielkiej rodziny.
Chiny doszły już do porozumienia z wieloma krajami w zakresie współpracy w budowie Pasa i Szlaku, między innymi dotyczy to projektów komunikacyjnych i transportowych, inwestycji inflastrukturalnych, energetyki, telekomunikacji, inspekcji i kwarantanny, e-biznesu, zielonej gospodarki itd. Chiny i zainteresowane kraje podpiszą porozumienia o współpracy w ramach rozwoju China Express Railway, aby promować te projekty współpracy i osiągać lepsze efekty.
Xi powiedział także, iż Chiny będą zwiększać wsparcie finansowe przeznaczone na budowę Pasa i Szlaku i dodadzą 100 mld juanów do kapitału Funduszu Jedwabnego Szlaku, aby zachęcić instytucje finansowe do podejmowania dużych projektów - skala finansowania będzie wynosić około 300 mld juanów. Chiński Bank Rozwoju i Bank Eksportu-Importu będą gwarantować około 250 mld juanów i dodatkowo 130 mld juanów linii kredytowej na wsparcie budowy infrastruktury, wydajności i współpracy finansowej. Chiny będą aktywnie rozwijać relacje partnerstwa handlowego z krajami uczestniczącymi w budowie Pasa i Szlaku. Podczas Forum Chiny podpiszą porozumienia o współpracy handlowej z ponad 30 krajami. Od roku 2018 Chiny będą organizować Międzynarowe Targi Towarów Importowanych w Chinach.
Xi Jinping podkreślił także, iż Chiny chcą razem z pozostałymi krajami wzmocnić współpracę innowacyjną, dlatego zapoczątkowały działalność innowacyjnych technologii Pasu i Szlaku, w tym 4 kluczowe - wymiana kulturalna i technologiczna, wspólna budowa laboratoriów, współpraca parków technologicznych i transfer technologii. W przyszłych 5 latach planowane jest zaproszenie 2500 młodych naukowców do Chin na krótkoterminową pracę naukową, szkolenie 5000 osób świata nauki oraz powołanie 50 wspólnych laboratoriów. W następnych 3 latach Chiny zaoferują 60 mld juanów dla państw rozwijących się i instytucji międzynarodowych, które aktywnie brały udział w tworzeniu Pasa i Szlaku oraz 2 mld juanów na pomoc żywnościową dla zaangażowanych państw. Ponadto przeznaczony będzie 1 mld USD na fundusz współpracy Południe-Południe i powołane inicjatywy 100 „szczęśliwych domów", 100 „pomocy dla biednych" oraz 100 „pomocy medycznej". Zaoferowany będzie 1 mld USD dla zainteresowanych instytucji międzynarodowych w celu promowania współpracy między krajami w tym regionie. Chiny stworzą mechanizm kontaktów międzynarodowych po Forum Pasa i Szlaku, założą szereg instytucji, takich jak Centrum Badawcze ds. Rozwoju Finansów Pasu i Szlaku oraz Centrum Promocji Budowy Pasu i Szlaku, wspólnie założą z wielostronnymi bankami Centrum Wielostronnej Współpracy Finansowej, wspólnie z Międzynarodowym Funduszem Walutowym powołają Centrum Budowy Zdolności, stworzą mechanizm współpracy instytucji pozarządowych w regionie Jedwabnego Szlaku. Budowa Pasu i Szlaku odbywa się przy udziale wszystkich biorących w tym projekcie państw, dlatego wszystkie będą czerpały z niej korzyści.
