1. W 2012 roku na szczycie w Warszawie ustalone zostały ramy współpracy formatu „16+1". Od tego czasu minęło już 5 lat. Jak Pan ocenia rolę tego mechanizmu w stymulowaniu współpracy pomiędzy Polską a Chinami w zakresie gospodarki, rolnictwa, infrastruktury, w tym logistycznej, oraz wymiany kulturalnej?
Inicjatywa „16+1" to bardzo skuteczna formuła przybliżania rynków Europy Środkowo-Wschodniej i rynku chińskiego. Wspólne występowanie bloku w negocjacjach i rozmowach z Chinami to dobry pomysł na to, aby znaleźć odpowiednie projekty w zakresie infrastruktury, rolnictwa czy również w takich obszarach jak wymiana kulturalna. Infrastruktura krytyczna – infrastruktura drogowa, logistyczna – wymaga współpracy wszystkich krajów. Mają one doświadczenie w tworzeniu paneuropejskich projektów finansowanych z funduszy unijnych i myślę, że już niedługo współpraca szesnastu państw przyniesie efekty i znajdą się godne uwagi projekty, które będą mogły być wspólnie finansowane przez takie inicjatywy jak np. Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych.
2. Polska, pod względem tempa wzrostu gospodarczego, jest w Europie Środkowo-Wschodniej najprężniej rozwijającym się krajem. Jak zostało to osiągnięte? Co się do tego przyczyniło?
Polska, dzięki silnej gospodarce, już w 2008 roku bardzo dobrze poradziła sobie z kryzysem gospodarczym, który dotknął cały świat. Od tego czasu Polska nieprzerwanie odnotowuje wzrost PKB, pokonując średni wzrost w Unii Europejskiej. Mamy, zatem, bardzo solidne fundamenty makroekonomiczne, dobry stosunek długu publicznego do PKB, jak również zadowalające niski poziom inflacji. Polska gospodarka potwierdziła także swoją pozycję lidera w Europie Środkowo-Wschodniej, przyciągając w 2016 r. najwięcej inwestycji. W minionym roku uzyskaliśmy też najlepsze wyniki, jeśli chodzi o obroty handlowe z Chinami (blisko 25 mld USD). Jesteśmy największym partnerem handlowym Chin w naszej części świata. Można też powiedzieć, że jesteśmy dla Chin zaufanym partnerem w wymianie handlowej.
Dla Polski Chiny są drugim partnerem handlowym na świecie. Struktura polskiej gospodarki jest na razie uzależniona od wewnętrznej wymiany handlowej z Unią Europejską. To dobry prognostyk dla przyszłości naszej współpracy gospodarczej, ponieważ chińskie przedsiębiorstwa, lokując działalność w Polsce, mogą redystrybuować swoje produkty i sprzedawać swoje usługi na rynku całej Unii Europejskiej, docierając do około 550 mln konsumentów.
3. Według oceny Banku Światowego, jakość usług i efektywności w branży logistycznej w Polsce są najwyższe spośród państw Europy Środkowo-Wschodniej. Co złożyło się na ten sukces?
Polska swój sukces lidera logistycznego w Europie, to że stała się centrum logistycznym, zawdzięcza złożonemu procesowi. Przede wszystkim największe firmy międzynarodowe lokowały swoją działalność w Polsce, zwłaszcza z branży samochodowej – Polska jest europejskim liderem w tej branży. Jesteśmy także europejskim liderem w sektorze lotniczym. Znajdujemy się w czołówce, jeśli chodzi o redystrybucję przetwórstwa rolno-spożywczego. Mamy bardzo dobrze wykształcone mechanizmy współpracy z naszymi partnerami handlowymi w całej Europie. Dzięki temu, że 80% naszego handlu stanowi handel wewnętrzny z państwami Unii Europejskiej oraz z innymi państwami europejskimi, mamy wysoko rozwiniętą sieć logistyczną i transportową.
4. Transport lądowy między Chinami a Unią Europejską to część projektu Pasa i Szlaku. Jaką rolę Polska chciałaby odgrywać w tym projekcie? Jakie są, pod tym względem mocne strony Polski?
Połączenie lądowe Chin z Polską jest ważnym elementem inicjatywy Pasa i Szlaku, ponieważ Polska jest najdalej wysuniętym przyczółkiem Chin na szlaku do Europy. Oczywiście dzisiaj transport kolejowy jest jeszcze dużo droższy niż transport morski, ale jest za to o wiele szybszy. Jeżeli zwiększymy wolumen wymiany handlowej pomiędzy Chinami a Polską, a także między Chinami a Unią Europejską, to coraz większy sens będzie miało wykorzystanie tego szlaku. Istotny jest tu nie tylko element samego połączenia kolejowego jako jednego z korytarzy wchodzących w skład inicjatywy Pasa i Szlaku, ważne jest także budowanie wspólnej infrastruktury, wspólnych parków przemysłowych, które będą mogły służyć jako centra logistyczne w dalszej ekspansji na rynki UE firm chińskich lub wspólnych polsko-chińskich przedsięwzięć joint venture.
5. Czy Polska ma opracowany plan dotyczący budowy infrastruktury komunikacyjnej w ramach inicjatywy Pas i Szlak? Czy mógłby Pan podzielić się z nami szczegółami na ten temat?
Dziś Polska na dużą skalę korzysta jeszcze z programów operacyjnych finansowanych przez środki strukturalne, więc na razie realizowane są i kończone przedsięwzięcia strukturalne podejmowane w ramach polityki spójności z UE. Ale z pewnością ta infrastruktura jest częścią i będzie spójna z infrastrukturą inicjatywy Pasa i Szlaku. Ponieważ planując długofalowo, patrząc na nowe rynki, te infrastruktury są także planowane pod kątem dywersyfikacji eksportu, a więc również wpisania ich w inicjatywę Pasa i Szlaku.
6. Wśród państw-założycieli Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych Polska jest jedynym krajem z Europy Środkowo-Wschodniej. Jako członek UE dla części swoich projektów inwestycyjnych Polska może otrzymać finansowe wsparcie ze środków unijnych. Jak Pana kraj zamierza wykorzystywać tę wielostronność kanałów finansowania?
Bardzo istotne jest dla finansowania dużych projektów infrastrukturalnych, aby mieć złożone źródła finansowania. Oczywiście, dzisiaj jesteśmy jeszcze w stanie wykorzystać środki pochodzące z funduszy europejskich, ale już za chwilę Polska będzie musiała się szerzej zwrócić na rynki międzynarodowe po finansowanie projektów infrastrukturalnych. Dlatego to, że jesteśmy jednym z pierwszych państw założycieli Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych daje nam przewagę konkurencyjną. Dobrze, że uczestniczymy w tym projekcie i na pewno w kolejnych latach będziemy starali się skorzystać z tego finansowania na projekty infrastrukturalne, które pojawią się już po perspektywie finansowanej z programów europejskich.
7. Rozumiemy, że Polska Agencja Inwestycji i Handlu ma na celu wspieranie inwestorów zagranicznych w wejściu na polski rynek. Czy i jakie preferencyjne zasady bądź udogodnienia mogą Państwo zapewnić chińskim przedsiębiorstwom poszukującym możliwości inwestowania lub już inwestującym w Polsce?
Przede wszystkim Polska Agencja Inwestycji i Handlu oferuje chińskim przedsiębiorcom wiedzę niezbędną do zrozumienia zasad prowadzenia biznesu i atrakcyjności inwestycyjnej polskiej gospodarki. Chiński przedsiębiorca może skorzystać z naszego doradztwa w tym zakresie, a także w obszarze lokowania biznesu czy pakietu dogodnych zachęt inwestycyjnych. PAIH proceduje w imieniu Ministerstwa Rozwoju grant rządowy dla strategicznych inwestycji. Grant ten może obniżyć poziom zaangażowania w wydatki kapitałowe, ale również dofinansować dwuletnie koszty pracy.
Współpracujemy z 14 specjalnymi polskimi strefami ekonomicznymi, gdzie inwestorzy chińscy mogą liczyć na zwolnienia z podatku dochodowego od przedsiębiorstw. Z kolei władze lokalne, z którymi także współpracujemy, mogą zwolnić z podatku od nieruchomości. Te trzy instrumenty składają się na pomoc publiczną dostępną dla chińskich inwestorów. Poza tym są jeszcze tzw. miękkie instrumenty, jak organizacja spotkań z władzami lokalnymi, wizyty studyjne, promocja chińskich produktów, organizacja seminariów i przyjmowanie delegacji z chińskich prowincji, jak choćby bardzo owocna niedawna wizyta przedstawicieli prowincji Hunan. Należy dodać, że pracujemy w ramach Polskiego Funduszu Rozwoju, skupiającego m.in. bank rozwojowy BGK, ubezpieczyciela transakcji międzynarodowych KUKE (Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych) czy odpowiedzialne za joint ventures TFI BGK. Mamy zatem cały wachlarz instrumentów, które możemy proponować chińskim przedsiębiorcom chcącym skorzystać z pomocy Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu.
8. Jakie promocyjne kampanie i przedsięwzięcia swoich towarów i usług Polska planuje przeprowadzić w Chinach w ciągu najbliższego roku? Jak, według Pana, strona chińska mogłaby wesprzeć te działania?
Bardzo cieszymy się z tego, że zakres polskich produktów na chińskim rynku jest coraz szerszy. PAIH w ramach programu GoChina oferuje wsparcie polskich przedsiębiorstw we wchodzeniu na rynek zagraniczny, w tym chiński. Jednocześnie wspieramy ekspansję polskich przedsiębiorstw poprzez organizowanie misji gospodarczych. Już w czerwcu w Ningbo odbędzie się, na przykład, kolejna bardzo ważna impreza promująca produkty z Polski oraz z Europy Środkowo-Wschodniej. Teraz trwa w Chinach promocja polskich startupów. Jest ona istotna dlatego, że zależy nam nie tylko na sprzedaży towarów, ale również na współpracy w ramach sceny startupowej. To jest obszar, który agencja będzie wspierała poprzez 'mosty technologiczne'. W tym kontekście Chiny są dla nas jednym z rynków priorytetowych. Wspólnie z innymi instytucjami PAIH wspiera różne kampanie produktowe, jak choćby polskich produktów mlecznych, polskiego drobiu czy polskich jabłek. Tu liczymy zawsze, że nasi chińscy partnerzy również będą nam ułatwiali dostęp do swojego rynku, znosząc bariery dla naszych produktów i współpracując jako zaufany partner.
