|
 |
| (GMT+08:00)
2004-02-25 15:47:09
|
 |
|
Laoshe
CRI
Lao She urodził się w 1898 roku w Pekinie w biednej rodzinie narodowości Man. W 1900 roku miasto zostało najechane przez zjednoczone siły ośmiu państw imperialistycznych i w czasie walk został zabity ojciec Lao She. Cały trud utrzymania rodziny spadł na biedną matkę. Chłopiec chodził do szkoły ale było to za mało aby potem dostać się na uczelnię. Jego wykształceniem była natomiast prowdziwa szkoła życia.
Lao She rozpoczął swoją karierę pisarską w 1924 roku. Pracował wtedy jako nauczyciel języka chińskiego w szkole średniej, gdyż musiał pomagać materialnie swojej rodzinie. Spotkał angielskiego profesora wykładającego na Uniwersytecie Pekińskim. Profesor ten był zachwycony energią jaką Lao She wykazywał w swojej pracy i studiach. Postanowił więc udzielić mu pomocy i znalazł dla niego pracę w Anglii. W okresie pięciu lat spędzonych w Londynie Lao She bardzo często przesiadywał w uczelnianej bibliotece, gdzie czytał angielskie powieści. Jednocześnie często wracał pamięcią do swojego życia w Pekinie przed wyjazdem do Anglii.
Tak powstały pierwsze notatki a potem książki bazujące na jego wspomnieniach z ojczystych stron. Pierwsza powieść nosiła tytuł "Filozofia starego Zhanga". Lao She skrytykował w niej kręgi literackie w dawnych Chinach. Jeden z jego przyjaciół, który także był pisarzem zabrał tę książkę do Chin i wkrótce została ona opublikowana w literackim miesięczniku.
W 1930 roku Lao She powrócił do Pekinu. Wkrótce poznał znaną malarkę Hu Jieqing i poślubił ją w 1931 roku. Lao miał wtedy 33 lata a Hu miała 26 lat. Po ślubie młoda para przeniosła się do miasta Qindao w prowincji Shandong, gdzie on rozpoczął pracę na uniwersytecie a ona w szkole średniej. Wiele czasu spędzał Lao She na pisaniu. W ciągu następnych siedmiu lat powstało wiele powieści i opowiadań. W tym czasie powstała też jego sławna powieść "Wielbłąd Xiangzi" znana też jako "Rikszarz".
Bohaterem tej powieści jest młody wiejski chłopak imieniem Xiangzi, który przybył do Pekinu i znalazł pracę jako rikszarz. Pracuje tam bardzo ciężko całymi dniami w nadziei, że pewnego dnia uzbiera wystarczająco dużo pieniędzy, aby kupić własną rikszę i założyć rodzinę. Na razie jednak pracuje jako najemna siła robocza i jest bardzo wykorzystywany. Walki toczone przez bogaczy nie pozwalają pracowitemu lecz biednemu chłopakowi na spełnienia jego marzeń . Spotykają go różne nieszczęścia aż wreszcie umiera nie spełniwszy swoich marzeń.
"Rikszarz" to najlepsza i najbardziej znana powieść Lao She. Została ona przetłumaczona na wiele języków i na język polski i wydana na całym świecie. W 1959 roku dokonano adaptacji scenicznej powieści a w 1982 roku Pekińskie Studio Filmowe zrealizowało na jej podstawie film fabularny.
Wróćmy jednak do życiorysu Lao She. W 1937 roku rozpoczęła się wojna z japońską agresją. Pisarz opuścił dom i udał się do Chong Qing, gdzie przystąpił do ruchu oporu przeciwko Japończykom. Trzystu chińskich pisarzy i artystów ogłosiło tam powstanie Ogólnochińskiej Federacji Oporu skupiającej kręgi literackie i artystyczne. Lao She był jednym z przywódców tej organizacji. Swoje życie w tym okresie pisarz przedstawił w książce "Wśród burz".
W 1942 roku na południu Chin Lao She spotkał się wreszcie z żoną i trojgiem dzieci po pięcioletnim rozstaniu. Wieczorami żona opowiadała mu o różnych przeżyciach w czasie wojny. Jej opowieści zainspirowały Lao She do napisania kolejnej sławnej powieści "Cztery generacje pod jednym dachem". Dotyczy ona całego okresu ośmioletniej wojny chińsko-japońskiej.
Akcja powieści nie rozgrywa się jednak na wielkich polach bitew ani nawet na terenach zajętych przez powstańców, lecz w małym zaułku Pekinu zamieszkałym przez kilka rodzin. Pokazuje ona jak codzienne życie tych rodzin zostało drastycznie zmienione, a nawet zniszczone przez wojnę. Ci zwykli biedni mieszkańcy Pekinu zajmują różne stanowiska wobec toczącej się wojny.
Jedni poddają się presji agresorów a inni opierają się. W końcu jednak większość z nich trafia do ruchu oporu przeciwko japońskiej agresji.
Ta powieść Lao She stawia wiele ważnych pytań. W jaki sposób nasz wielki naród mógł stać się ofiarą innego znacznie mniejszego narodu? Dlaczego nasi ojcowie poddawali się agresorom tak długo bez oporu? Lao She próbuje odpowiedzieć na te pytania sięgając do tradycji chińskiej kultury, etyki i psychiki.
Stwierdza, że Chińczycy byli przez długi czas gnębieni pzez feudalizm, konserwatyzm i samozadowolenie co spowodowało brak rozwoju państwa i narodu.
W 1946 roku Lao She udał się na wykłady do Stanów Zjednoczonych. Jednak po powstaniu Chińskiej Republiki Ludowej w 1949 roku powrócił do Pekinu i zadeklarował swoje poparcie dla nowych władz. Przez następne 16 lat kontynuował swoją pracę pisarską. Napisał liczne utwory prozą i wierszem oraz sztuki sceniczne. W 1957 roku powstała sztuka " Herbaciarnia". Daje ona skondensowany obraz chińskiego społeczeństwa w okresie prawie pół wieku .Akcja rozpoczyna się w 1898 roku gdy grupa intelektualistów próbuje wprowadzić w kraju reformy. Cała akcja sztuki rozgrywa się w herbaciarnii i pokazuje ludzi o róźnych poglądach i charakterach. Autor, który urodził się i spędził młode lata w biednych rejonach Pekinu potrafił znakomicie przedstawić język i zachowania ludzi, którzy odwiedzają herbaciarnię i załatwiają tam swoje sprawy. Poprzez sylwetki takich ludzi, którzy chcą wprowadzić roformy i ludzi, którzy występują przeciwko tym reformom.
Pod koniec lat 50-tych znane chińskie wydawnictwo zwróciło się do Lao She z propozycją przygotowania zbioru jego dzieł, które zostaną wydane w kilkunastu tomach. Ale pisarz nie przyjął tej propozycji. Stwierdził, że nie ma czasu na opracowywanie dawnych książek bowiem wciąż jeszcze zamierza napisać nowe.
Jego plany przewidywały kolejne 20 lat pracy nad nowymi utworami, a dopiero później Lao She był gotów zająć się opracowaniem zbioru swoich dzieł. Niestety plany te nie zostały zrealizowane. Lao She zginął w 1966 roku w okresie tzw."rewolucji kulturalnej" z rąk popleczników "bandy czworga".
3 czerwca 1978 roku w dwanaście lat po śmierci Lao She został całkowicie zrehabilitowany. Jego dzieła ponownie trafiły na forum publiczne, choć nigdy nie zniknęły one z pamięci zwykłych ludzi. Obecnie należą do najpopularniejszych i najbardziej cenionych dzieł chińskiej literatury XX-go wieku.
|
|
|
