|
 |
| (GMT+08:00)
2004-02-25 15:47:09
|
 |
|
Maodun
CRI
Rozwój nowoczesnej literatury chińskiej ściśle związany z ruchem społecznym 4-go maja 1919 roku, który zkończył dominację tradycyjnej kultury i klasycznego języka.
Dzieła literackie powstawały w ścisłej więzi z rosnącą świdomością ideologiczną na temat nowych idei demokracji i socjalizmu.
Także rola samej literatury w życiu społeczeństwa nabierała nowej wagi. Korupcja uprzywilejowanych warstw narodu i ciężkie warunki życia większości społeczeństwa oraz rewolucyjne nastroje, które legły u podstaw ruchu 4-go maja przyciągały uwagę większości pisarzy. Wielu z nich przyłączało się do ruchu rewolucyjnego a w swojej twórczości dokonywało analizy aktualnej sytuacji społecznej. W tej grupie był także Mao Dun. Jego prawdziwe nazwisko brzmiało Shen Yanbing a pseudonim literacki Mao Dun przyjął na początku swej kariery literackiej w latach dwudziestych. W tym okresie wstąpił też do partii komunistycznej i rozpoczął działalność społeczno-polityczną, którą kontynuował do końca życia.
Wyzwolenie narodowe i postęp społeczny były tematem i celem jego pracy literackiej. W jego osobie nastąpiło połączenie talentów pisarza i rewolucjonisty. Jego wkład do nowoczesnej literatury chińskiej jest bardzo duży i ważny.
Mao Duu urodził się w 1896 roku w powiecie Tong w prowincji Zhejiang. W tym okresie ostatnia feudalna dynastia cesarska Qing była już bliska upadku a społeczeństwo Chin oczekiwało wyzwolenia i zmian społecznych. Rodzinne strony Mao Dun-a należały do bardziej rozwiniętych rejonów ówczesnych Chin. Jego ojciec był lekarzem o stosunkowo postępowych poglądach. Wkrótce nadszedł rok 1911 i rewolucja, która obaliła feudalne władze cesarskie.
W 1916 roku Mao Dun ukończył kurs na Uniwersytecie Pekińskim i rozpoczął pracę jako dziennikarz. Wtedy też powstały jego pierwsze utwory literackie. Od początku występowały one przeciwko starym formom i ideom reprezentowanym przez konserwatywne kręgi literackie. W 1920 roku Mao Dun rozpoczął działalność w miesięczniku drukującym opowiadania, który wkrótce zaczął Towarzystwo Badań Literackich, które miało wcielać w życie nowe idee.
Dzięki aktywnej pracy działania te zaczęły nabierać coraz większego znaczenia. Mao Dun znalazł się także pod wpływem ruchu komunistycznego, zapoznał się z teorią Marksa i celami Rewolucji Październikowej w Rosji. W 1930 roku wstąpił do ?Chińskiej Ligii Pisarzy Lewicowych? i działał wspólnie z Lu Xun-em i innymi znanymi pisarzami. Duże uznanie przyniosła mu powieść ?Północ?, która została wkrótce przetłumaczona na angielski, rosyjski i niemiecki.
W 1937 roku wybuchła trwająca 8 lat wojna przeciwko japońskim agresorom, a po niej trwająca jeszcze 3 lata wojna wyzwoleńcza z rządem Kuomitangu. W tym czasie Mao Dun prowadził bardzo czynne życie i przenosił się z miejsca na miejsce. Mieszkał między innymi w Urumqi, Guangzhou, Hongkongu, Wuhanie i Chongqingu. Jako członek władz Federacji Ogólnochińskiego Ruchu Oporu Pisarzy i Artystów, kontynuował swoją działalność społeczną i literacką. Wydawał także pismo Front Literacki, które miało duże znaczenie w okresie wojny.
Po śmierci Lu Xun-a w 1936 roku Mao Dun i Guo Moruo stali się najbardziej wpływowymi pisarzami Chin. Po proklamowaniu Chin Ludowych w 1949 roku Mao Dun był znaczącą postacią w rządowych instytucjach kulturalnych oraz grupach literackich i artystycznych. Głównym polem jego działania była międzynarodowa wymiana kulturalna oraz obrona pokoju światowego. Jednocześnie nadal zajmował się działalnością teoretyczną i krytyczną w zakresie literatury oraz interesował się pracami młodych pisarzy.
W okresie ?rewolucji kulturalnej? Mao Dun podobnie jak wielu innych pisarzy został skazany na milczenie. Kiedy okres ten się skończył, miał już ponad 80 lat i skoncentrował się na pisaniu pamiętników. Liczą one 10 tysięcy słów i są ważnym źródłem poznania jego życia i twórczości a także wydarzeń politycznych, społecznych i artystycznych w historii nowożytnych Chin.
Mao Dun zmarł w Pekinie 27-go marca 1981 roku. Swój majątek przeznaczył w testamencie na ufundowanie nagrody dla młodych pisarzy.
Dorobek literacki Mao Dun-a zawiera w sumie siedem powieści, sześć nowel, ponad 50 opowiadań, jeden dramat oraz 10 zbiorów esejów. W dziełach tych pragnął on przedstawić wielką skalę zmian i dramatyczne wydarzenia współczesnych Chin.
W powieści ?Liście czerwone jak kwiaty w lutym ? Mao Dun przedstawił obraz chińskiego społeczeństwa w okresie od 1911 do 1919 roku, gdy rodziła się młoda rewolucja. Obszerna powieść ?Tęcza?opisuje burzliwy okres do połowy lat dwudziestych. Z kolei trylogia ?Zniszczenia?dotyczy okresu pierwszej rewolucyjnej wojny domowej. Inna powieść ?Historia pierwszego etapu? opowiada o mobilizacji narodu do walki z japońskim agresorem zaś powieść?Upadek? przedstawia ciemne strony władzy Kuomintangu. Liczne opowiadania z lat czterdziestych wyrażają wiarę w ostateczne zwycięstwo narodu chińskiego.
Dziełem Mao Dun-a które wymaga specjalnego wyróżnienia jest powieść ?Północ?napisana w półkolonialnym Shanghaju. Przedstawia ona w dramatyczny sposób sytuację Chin pod reakcyjnym panowaniem Kuomintangu w latach trzydziestych 20-go wieku oraz położenie i los ówczesnej burżuazji narodowej. Autor posługuje się metodą omawiania wielkich problemów przez liczne drobne przykłady i opisywania wzajemnych stosunków między ludźmi. Poszczególne osoby i sytuacje przedstawione w powieści tworzą zbiorowy sumaryczny obraz sytuacji całego kraju i społeczeństwa. Mao Dun z wielkim talentem opisywał ludzkie charaktery, zarówno pozytywne jak i negatywne.
Tematem jego prac były wielkie problemy kraju i narodu, ale także zwykłe życie i uczucia ludzi ujęte w poetycką formę.
Będąc głównie pisarzem Mao Dun był także teoretykiem literatury i krytykiem literackim. Przyczynił się do badania i rozwoju nowoczesnej literatury Chin, która musiała pokonać stare tradycje sztuki oderwanej od codziennego życia. Zawsze wysuwał na pierwszy plan społeczne wartości dzieł literackich, choć nigdy nie negował wartości czysto estetycznych. Mao Dun był zwolennikiem realizmu w literaturze, ale nigdy nie ograniczył go do prostej i prymitywnej formuły. Popierał także inne kierunki literackie jak romantyzm przekonany, że mogą one rozwinąć realizm i pomóc w przedstawianiu i zmienianiu rzeczywistości. W swojej działalności krytycznej często odkrywał nowych pisarzy i obiektywnie oceniał ich dzieła wykazując wielką znajomość teorii i historii literatury. Jako pierwszy zwrócił także uwagę i wysoko ocenił książki wybitnego chińskiego pisarza Lu Xun-a w latach dwudziestych.
Mao Dun zajmował się także teoretycznie i praktycznie tłumaczeniem literatury. Od roku 1916-go specjalizował się zwłaszcza w literaturze rosyjskiej i krajów wschodnio-europejskich. W okresie następnych trzydzestu lat przetłumaczył dzieła około sześćdziesięciu pisarzy. W krótkim okresie na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych napisał 10 książek na temat zagranicznej literatury.
W 1934 roku był współtwórcą pisma zamieszczającego przekłady literatury światowej, które było poprzednikiem obecnego pisma światowa literatura.
Mao Dun był też badaczem klasycznej literatury chińskiej a na szczególną uwagę zasługują jego prace na temat mitologii Chin. Wierzył on, że wykorzystanie najlepszych cech literatury zachodniej i klasycznej literatury chińskiej pozwoli na stworzenie wielkiej literatury nowych Chin.
W okresie trwającej ponad 60 lat pracy pisarskiej Mao Dun stworzył wiele wartościowych dzieł, które na trwałe zapisały jego imię w historii chińskiej literatury.
|
|
|
