|
 |
| (GMT+08:00)
2004-06-07 14:58:56
|
 |
|
Rumunia
CRI
RUMUNIA, państwo w pd.-wsch. Europie, nad M. Czarnym.
Informacje ogólne
Stolica: Bukareszt
Powierzchnia: 237,5 tys. km2
Ludność: 22,6 mln mieszk. (1997)
Język urzędowy: rumuński
Jednostka monetarna: lej
Święto narodowe: 1 grudnia (rocznica zjednoczenia Siedmiogrodu i Rumunii 1918)
Podział administracyjny: 41 okręgów (judeţ) i 1 miasto wydzielone (Bukareszt)
Granica: z Serbią, Węgrami, Mołdawią, Ukrainą i Bułgarią
Ludność
Rumuni stanowią 89% ludności (1992), Węgrzy, zamieszkujący gł. Wyż. Transylwańską i Niz. Cisańską ? ok. 7%, Cyganie ? 2%, poza tym Niemcy (Banat i pd. Siedmiogród), Serbowie, Turcy, Rosjanie i Żydzi. Duże zróżnicowanie rel. społeczeństwa; większość mieszk. (ok. 72%) wyznaje prawosławie, ok. 2% to katolicy rzym. (gł. Węgrzy i Niemcy w Siedmiogrodzie), 7% ? protestanci (Węgrzy, Niemcy), ponadto muzułmanie i Żydzi; ok. 10% unitów skupionych na obszarach dawniej należących do Węgier (unia od 1697); część ludności o nieokreślonej przynależności religijnej. Powolny wzrost liczby ludności (1980 ? 22,2 mln, 1993 ? 23,8 mln) jest spowodowany ujemnym przyrostem naturalnym (?0,2?, 1992) oraz nasileniem emigracji gł. do krajów zachodnioeur. i Polski, na pocz. lat 90.; przeciętna długość życia wynosi w Rumunii 69 lat (jeden z najniższych wskaźników w Europie). Średnia gęstość zaludnienia 96 mieszk. na km2; najwięcej ludności skupia się na Niz. Wołoskiej, pogórzu Karpat i Wyż. Mołdawskiej; w miastach mieszka 54% ludności (1993); największe m.: Bukareszt (2 mln mieszk.), Braszów, Timişoara, Jassy, Kluż-Napoka, Gałacz oraz Konstanca i Krajowa (powyżej 300 tys. mieszk.). W przemyśle i budownictwie pracuje 46% ludności zawodowo czynnej, w rolnictwie ? 21%, w usługach ? pozostała część; 1992 bezrobotni stanowili 8,4% ludności zawodowo czynnej (ok. 1 mln osób).
Gospodarka
Do 1989 kraj o gospodarce centralnie planowanej (sektor państw. wytwarzał 100% produkcji przem. i ok. 91% rolnej); od poł. lat 80. kryzys gosp., spowodowany gł. spłatą zadłużenia zagr. (ok. 10 mld dol. USA) i brakiem środków na rozwój kraju; na pocz. lat 90. nastąpiło załamanie gospodarki, m.in. w wyniku rozpadu RWPG; 1993 spadek produktu krajowego brutto o 29% w stosunku do 1989, produkcji przem. o ponad 50%; rosnący deficyt energii i żywności; od 1991 wprowadzanie gospodarki rynkowej, prywatyzacja majątku państw., gł. sklepów i małych zakładów przem. oraz gospodarstw rolnych; 1993 prywatne gospodarstwa rolne (ograniczenie powierzchni gospodarstw chłopskich do 10 ha) zajmowały 85% areału rolnego. Wartość inwestycji zagr. na terenie Rumunii przekroczyła 1 mld dol. USA (1994); dla inwestorów zagr. (najwięcej z Niemiec i Francji) i krajowych utworzono 3 strefy wolnego handlu: w Gałaczu, Konstancy i Sulinie. Podstawą gospodarki jest przemysł, wraz z budownictwem wytwarza 49% produktu krajowego brutto, rolnictwo ? 19%, usługi ? 32%; produkt krajowy brutto na 1 mieszk. należy do najniższych w Europie ? 1089 dol. USA (1993); rezerwy dewizowe wynoszą 995 mln dolarów.
|
|
|
