Esperanto dla wszystkich - Lekcja 29
Wiemy wszyscy, bo to gołym okiem widać, że między domem a ruderą, koniem a szkapą jest pewna różnica. Esperanto posiada na oznaczenie tej różnicy specjalny przyrostek "a?" A jeśliby ktoś chciał wyrazić dobitnie swoją pogardę dla tego czegoś brzydkiego, użyje sobie przedrostka "fi". Już samo brzmienie takiego "fi" pełne jest lekceważenia, prawda?
Przeczytajmy sobie tekst:
Mi havas bu?on kaj hipopotamo havas bu?a?on. Barbara Z. estas bona virino, sed ?ia konatulino, Irena B. estas tre malsimpatia fivirino. Fi, kiel abomene vi skribas! Vi skriba?as. Sinjoro X. lo?as en a?a doma?o. ?u via domo estas bela? La mia ne estas tre bela, sed ne estas anka? a?a. La homoj diras ofte, ke bestoj morta?as. La ?evalo kiu estas amiko de homoj, ne morta?as, sed mortas. La ?evala?o ne esta fia ?evalo, sed nur tre malfeli?a. Lingvo de poetoj estas belega. La lingvo de huliganoj, kiu enhavas malpurajn kaj abomenajn vortojn, estas lingva?o. ?u via mantelo estas farita el bona ?tofo? Ne! Mia tuta vesta?o estas farita el ?tofa?o, ?ar mi gajnas malmulte. Unu edzo diras al sia edzino, ke ?i havas okula?ojn. Sed li ne pravis. La edzino havis belajn okulojn. Mi pensis, ke Adamo havas elegantan barbeton, kaj li havas nur abomenajn malpurajn hara?ojn. Fi! tłumaczenie
Nowe słówka:
abomene - obrzydliwie bu?a?o - morda ?evala?o - szkapa domo - dom doma?o - rudera enhavi - zawierać fi - fe! fia - wstrętny, podły fivirino - wstrętna baba, babsko gajni - zarabiać hara?o - kłak hipopotamo - hipopotam huligano - huligan |
konatulo - znajomy lingva?o - żargon mantelo - płaszcz morti - umrzeć morta?i - zdechnąć okula?o - ślepie poeto - poeta pravi - mieć słuszność skriba?i - bazgrać ?tofo - materiał, tkanina ?tofa?o - tandetny materiał vesta?o - ubranie |
Gramatyka:
Przyrostek "a?" - wyraża pogardę lub obrzydzenie estetyczne, wynikające z wyglądu zewnętrznego, woni itp. Np.:
domo - dom odoro - zapach |
|
doma?o - rudera odora?o - smród, fetor |
Przedrostek "fi" - wyraża pogardę lub obrzydzenie moralne, wynikające z przyczyn subiektywnych. Np.:
homo - człowiek bildo - obraz libro - książka |
|
fihomo - podlec fibildo - bohomaz, kicz filibro - książka brzydka, paskudna (ze względu na treść) |
|