Esperanto dla wszystkich - Lekcja 15
Dotychczas było wszystko "cacy". Same przyjemne słówka. Ale ponieważ życie to nie bajka, musimy i w esperancie nauczyć się wyrazów o znaczeniu negatywnym. Wystarczy nam do tego przedrostek "mal", który przyczepiony z przodu wyrazu zrobi nam zaraz z przyjaciela wroga, z miłej dziewczyny babę, jedzę, ze światłości ciemność i w ogóle... Szkoda mówić.
Zaraz nauczymy się operowania tą cudowną różdżką.
Przecztamy sobie i przetłumaczymy, pomagając sobie nowymi słówkami, taki oto tekst:
Mi ne estas granda, sed mi ne estas anka? malgranda: mi estas de meza kresko. Kaj vi ?u vi estas granda? Malgranda? Barbara estas dika kaj Maria estas maldika. Diru al mi, ?u vi ?atas dikajn a? maldikajn librojn? La lumo estas agrabla. La mallumo estas malagrabla. Vi opinias, ke la mallumo povas esti anka? agrabla? Eble. La strato Marszałkowska estas lar?a, la strato Żelazna estas nelar?a, la strato Świętojańska (?e kiu mi lo?as) estas tute mallar?a. Vi, mia amikino, estas juna, via patrino estas ne juna kaj aktoro Solski estas maljuna. La ?tono estas malmola. Fra?lina koro estas mola. La malfre?a pano estas nemola, ofte e? malmola. La malamiko venis en nian urbon. Ni atendis lin. Ne malestimu vian malamikon! Mi estimas mian maljunan profesoron de Esperanto. La libro estas fermita, la fenestro estas nefermita, la pordo estas malfermita. Malfermu la libron kaj fermu la pordon. tłumaczenie
Nowe słówka (ale, Kochani, powtarzajcie i stare!):
aktoro - aktor atendi - czekać dika - gruby eble - może e? - nawet estimi - szanować fermita - zamknięty fre?a - świeży granda - wielki juna - młody koro - serce kresko - wzrost lar?a - szeroki lumo - światło malamiko - wróg meza - średni mola - miękki ofte - często pano - chleb ?ati - lubić ?tono - kamień |
|
nedika - niegruby
nefermita - niezamknięty nefre?a - nieświeży negranda - niewielki nejuna - niemłody
nelar?a - nieszeroki
nemola - niemiękki
|
|
maldika - cienki
malestimi - pogardzać malfermita - otwarty malfre?a - czerstwy malgranda - mały maljuna - stary
mallar?a - wąski mallumo - ciemność
malmola - twardy
mal?ati - nienawidzieć
|
A to, co teraz podamy, trzeba będzie dobrze zapamiętać: Przedrostek "mal" nadaje wyrazom znaczenie przeciwne:
granda - duży lumo - światło anta? - przed |
|
malgranda - mały mallumo - ciemność malanta? - za |
Przedrostek "ne" oznacza zaprzeczenie:
bona - dobry bela - ładny |
|
nebona - niedobry nebela - nieładny |
|