Esperanto dla wszystkich - Lekcja 9

Dotychczas musieliśmy zadowalać się jedynie teraźniejszością. Ale dziś rozruszamy się w czasie. Po prostu nauczymy się koniugacji. To bardzo łatwe. Naprawdę! O, proszę spojrzeć!:

Czasownik bez względu na liczbę i osobę kończy się w trybie oznajmującym (orzekającym) na:

as - w czasie teraźniejszym
is - w czasie przeszłym
os - w czasie przyszłym

Czasownik bez względu na liczbę, osobę i czas kończy się na:

us - w trybie warunkowym
u - w trybie rozkazującym

I to wszystko. A teraz kilka przykładów dla łatwiejszego nauczenia się tych czasów i trybów:

Mi estis knabo, mi estas viro, mi estos avo. Byłem chłopcem, jestem meżczyzną, będę dziadkiem.
Edzo estis fra?lo. Mąż był kawalerem.
Studentino estos profesorino. Studentka będzie profesorką.
Agronomo ne havas edzinon. - Agronom nie ma żony.
Li havos edzinon kaj infanojn. - On będzie miał żonę i dzieci.
Mi amis Jan, sed nun mi ne amas lin. - Kochałem Jana, lecz teraz nie kocham go.
Ni veturos al la teatro. - Pojedziemy do teatru.

Przykłady na tryb warunkowy :

Se mi havus monon, mi a?etus belajn librojn. - Gdybym miał(a) pieniądze, kupił(a)bym ładne książki.
Se mi ne estus edzo, mi estus fra?lo. - Gdybym nie był mężem, byłbym kawalerem.
Se vi ne amus min, mi ne estus feli?a homo. - Gdybyś nie kochał(a) mnie, nie był(a)bym sczęśliwym człowiekiem.

Przykłady na tryb rozkazujący:

Skribu al mi leteron! Napisz do mnie list!
Diru al mi "Bonan Tagon !". Powiedz mi "Dzień dobry!"
Ili kantu! Niech oni śpiewają.
Ni estu bonaj! - Bądźmy dobrzy!
Estu sana! - Bądź zdrów!
Iru al diablo! - Idź do diabła!

A teraz przeczytajmy głośno i przetłumaczmy tekst:

?u vi scias, kiu estis doktoro Zamenhof? Ne, mi ne scias, do diru al mi. Doktoro Zamenhof estis kreinto de la internacia lingvo Esperanto. Li vivis kaj laboris en Varsovio. ?u vi estis jam en la kinejo "Esperanto"? Ne. Hiera? mi ne havis tempon. Hodia? mi havas tempon kaj mi irus al kinejo, sed mi ne estas sana. Morga? mi havos tempon, mi estos sana kaj mi iros al "Esperanto". Iru, kara amiko. tłumaczenie

Nowe słówka: