|
Esperanto dla wszystkich - Lekcja 7
Umiemy już prawić niewyszukane komplementy, możemy od biedy skrytykować naszych serdecznych przyjaciół, ale do tego żeby "język giętki powiedział wszystko, co pomyśli głowa", musimy nauczyć się deklinacji, która jest rozbrajająco łatwa.
|
|
Przypadek |
Liczba pojedyncza |
Liczba mnoga |
|
1. |
Mianownik
(Kto? co?): |
bela libro -
ładna książka |
belaj libroj -
ładne książki |
|
2. |
Dopełniacz
(kogo? czego?): |
de bela libro -
ładnej książki |
de belaj libroj -
ładnych książek |
|
3. |
Celownik
(komu? czemu?): |
al bela libro -
ładnej książce |
al belaj libroj -
ładnym książkom |
|
4. |
Biernik
(kogo? co?): |
belan libron -
ładną książkę |
belajn librojn -
ładne książki |
|
5. |
Wołacz (o!): |
ho, bela libro -
o, piękna książko |
ho, belaj libroj! -
o, piękne książki! |
|
6. |
Narzędnik
(kim? czym?): |
per bela libro -
piękną książką |
per belaj libroj -
pięknymi książkami |
|
7.
|
Miejscownik
(o kim? o czym?
w kim? w czym?): |
pri (en) bela libro -
o (w) pięknej książce |
pri (en) belaj libroj -
o (w) pięknych
książkach |
Według powyższego wzoru odmieniają się nie tylko rzeczowniki i przymiotniki, ale żeby nie było żadnego kłopotu - również i wszystkie zaimki.
Oto odmiana zaimka mi - ja:
1. mi - ja
2. de mi - mnie
3. al mi - mnie, mi
4. min - mnie, (mię)
5. ho mi - o ja!
6. per mi - mną
7. pri mi - o mnie
A może Państwo odmienią sobie zaimek vi? Ale już sami, dobrze?
A teraz, zerkając od czasu do czasu na podane wzory, przetłumaczmy sobie takie zdania:
Mi legas libron. En libro estas interesa paro: ?arma knabino kaj juna, sa?a vila?ano. ?i estas fian?ino de vila?ano kaj li estas fian?o de ?arma knabino. ?i ne havas monon, li anka? ne, sed inter ili estas vera amo. ?i diras al li: mi amas vin. Li estas kontenta kaj respondas al ?i: mi anka? amas vin, ?arma knabino. tłumaczenie
A oto nowe słówka (tylko czy Państwo powtarzają stare?):
|
ami - kochać
fian?o - narzeczony
fian?ino - narzeczona
havi - mieć
inter - między |
|
libro - książka
mono - pieniądze
sa?a - mądry, a, e
vera - prawdziwy, a, e
vila?ano - wieśniak, mieszkaniec wsi |
I jeszcze coś! Otóż "de" tworzy, jak widzimy, przypadek drugi (dopełniacz), ale poza tym znaczy jeszcze "od" np.: od domu - de domo, od ojca - de patro. Natomiast "al", które tworzy przypadek trzeci (celownik), znaczy także "do". Np.: do domu - al domo, do ojca - al patro. A więc: de - od, al - do.
|
