|
 |
| (GMT+08:00)
2005-03-17 20:08:02
|
 |
|
Filmy Wajdy w latach 1969-1979
CRI
Pamiętna ekranizacja "Popiołów" (1965) Stefana Żeromskiego wywołała ogromne fale dyskusji i polemik na temat stosunku Wajdy do polskości i tradycji. Ten oryginalny, widowiskowy film był dziełem pełnym refleksji historiozoficznych; pokazywał daremny przelew polskiej krwi u boku Napoleona. W 1967 reżyser ponownie odwiedził Jugosławię, by zrealizować tam "Wrota raju", adaptację książki Jerzego Andrzejewskiego o średniowiecznej krucjacie dziecięcej. Z kolei obrazem reżysera. U jego podstaw leżała tragiczna śmierć wybitnego aktroa Zbyszka Cybulskiego. Powstało dzieło autotematyczne, film- jak mówił Wajda o ludziach, którzy robią filmy.
W następnym roku nakręcił satyryczno-obyczajowe "Polowanie na muchy", a w 1970 oparty na prozie Tadesza Borowskiego "Krajobraz po bitwie", w którym podjął temat trudnych i bolesnych skutków wojny. Miłosny wątek polskiego poety i żydowskiej dziewczyny odwytywany był jako refleks Marca 1968. Również w roku 1970 Wajda zekranizował opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza "Brzezina", kameralny dramat o ogromnej urodzie plastycznej i poetyckiej. Wątki z "Mistrza i Małgorzaty" wykorzystał filmując w Niemczech w 1972 ?Piłata i innych".
Rok 1973 zaowocował premierą "Wesela", adaptacją dramatu Stanisława Wyspiańskiego. "Powstał jeden z najbardziej osobistych filmów Wajdy, w którym sfotografował w kostiumach sprzed wieku siebie i swoich współczesnych. Pokazał rodzące się nocą, przy wódce, muzyce i tańcach, marzenie o wolności, które rozwiewa się nad ranem" (Tadeusz Sobolewski, Wajda i my. Gazeta Wyborcza 1996 nr 56).
Jedno z największych arcydzieł polskiego kina, "Ziemia obiecana" (1975), zdobyła uznanie na całym świecie, czego ukoronowaniem była nominacja Akademii Filmowej do nagrody Oscara. Adaptacja powieści Władysława Reymonta jest groteskowo-naturalistyczną opowieścią o Łodzi i jej przemysłowym rozwoju, o mechanizmach walki konkurencyjnej fabrykantów i bezwzględnym ucisku robotników. Ten barokowy fresk o początkach kapitalizmu był swoistym pożegnaniem z polską romantyczną i szlachecką arkadią.
W 1976 Wajda nakręcił polsko-brytyjską "Smugę cienia", adaptując na ekran conradowską opowieść o odpowiedzialności, a rok później miał swą premierę legendarny "Człowiek z marmuru". Film wg scenariusza pióra Aleksandra Ścibor-Rylskiego czekał 13 lat na realizację, by wreszcie, za sprawą mistrzowskiej reżyserii Wajdy, przyciągnąć do kin miliony widzów. Obraz będący syntezą najnowszej historii Polski, okazał się jednym z najlepszych dramatów społecznych pokazującym obhatera, którego postać stała się metaforą zmagań jednostki z totalitaryzmem. Kontynuacją filmu był rozgrywający się w Stoczni Gdańskiej "Człowiek z żelaza" (1981), pierwszy i jedyny, jak zauważył Tadeusz Sobolewski, obraz Wajdy pokazujący polskie zwycięstwo, a nie przegraną.
Koniec lat siedemdziesiątych przyniósł reakzację dwóch współczesnych dramatów psychologicznych "Bez znieczulenia" (1978) i "Dyrygent" (1979) z kreacją wybitnego aktora brytyjskiego Johna Gielguda oraz powrót do prozy Jarosława Iwaszkiewicza. Ekranizacja "Panien z Wilka" (1979), piękna i refleksyjna, była nominowania do Oscara w kategorii najlepszego filmu zagranicznego.
|
|
|
