Dynastia Tang
W obliczu militarnej klęski w Korei i rewolty na ulicach, Yangdi został zamordowany przez jednego ze swoich wojskich urzędników. W tym czasie inny dostojnik Sui, pełniający służbę w nadgranicznym Taiyuan, poprowadził swe wojska na stolicę. Nosił on imię Li Yuan (po śmierci zwany Gaozu). Li Yuan został założycielem dynastii Tang (617-907).
Zagarnięcie przez Gaozu władzy nie obyło się bez oporu. Musiało upłynąć dziesięć lat, zanim pokonani zostali ostatni wrogowie. Po umocnieniu się na tronie Gaozu przystąpił do wprowadzania reform. Ustanowiono piramidalny system administracji, na którego czele stał cesarz, a na niższym poziomie znalazły się dwa ministerstwa, których zadaniem było formułowanie polityki państwa, oraz Departament Spraw Zagranicznych. Kolejne miejsca w tej hierarchii zajmowało dziewięć sądów i sześć rad sprawujących pieczę nad specjalistycznymi dziedzinami administracji. W celu ograniczenia rozwoju regionalnych ośrodków władzy imperium podzielono na 300 prefektir (zhou) i 1500 powiatów (xian). Ten typ podziału administracyjnego przetrwał aż do czasów współczesnych.
Rządy syna Gaozu, Taizong-a (600-649), przyniosły kontynuację pierwszych sukcesów dynastii Tang. Podboje militarne przywróciły Chinom kontrolę nad szlakami jedwabnymi, co spowodowało napływ handlarzy. Przyczyniło się to do bezprecedensowego otwarcia społeczeństwa chińskiego.
W najważniejszych miastach, w Xi'an, Luoyangu i Kantonie, żyły liczne społeczności cudzoziemskie. Cudzoziemcy, pochodzący głównie środkowej Azji, przynieśli do Chin nowe religie, kuchnie, muzykę i tradycje artystyczne. W późniejszym okresie panowania dynastii Tang zasięg kontaktów międzynarodowych rozszerzył się na Persję, Indie, Malezję, Indonezję i Japonię. W IX wieku w Kantonie mieszkało 100 tysięcy cudzoziemców.
Pod panowaniem dynastii Tang rozkwitał także byddyzm. Chińscy pielgrzymi, a wśród nich sławny podróżnik Xuan Zang, podążali do Indii, skąd przywozili ze sobą traktaty buddyjskie. Tłumaczemia tych pism, bardzo zawiłych w treści, w znacznym stopniu przyczyniły się do rozpowszechnienia doktryny buddyjskiej i powstania jej nowych odmian. Konsekwencją tego faktu była jednakże schizma w buddyzmie.
W dużym uproszczeniu można stwierdzić, że reakcją na trudność w zrozumieniu buddyjskich tekstów tłoumaczonych z sanskrytu było powstanie szkoły Chan w IV wieku, znanej bardziej pod japońską nazwą Zen. Podjęcia buddyjskie interpretowała ona w duchu filozofii taoistycznej. Najbardziej powszechna forma buddyzmu chińskiego, setka tiantai, powstała w IV wieku. Koncentrowała się ona na osiągnięciu "zachodniego raju".
Zdaniem Chińczyków, okres największej chwały dynastii Tang przypada na panowanie Xuanzonga (685-761), znanego także jako Minghuang. Jego stolica, Chang'an, liczyła ponad milion mieszkańców i była jednym z największych miasta świata. W okresie panowania Xuanzonga kwiatły sztuka, taniec i muzyka. Na jego dwór ściągaku uczeni i artyści z całego kraju, m.in. Du Fu i Li Bai, obok Qu Yuana niewątpliwie poeci chińscy.
|