|
 |
| (GMT+08:00)
2005-03-29 09:52:35
|
 |
|
Silne sąsiedztwa Polski w XVIII w.
CRI
3 stycznia 1795 r. stanęła konwencja rozbiorowa między Katarzyną II a cesarzem Franciszkiem II. Prusy przystąpiły do niej dopiero 24 października tegoż roku. Na mapie, z której na przeciąg przeszło stu lat znikało państwo polskie, pojawiły się nowe linie podziałowe. Prusy zajęły ziemie polskie aż po Pilicę, Bug i Niemen; Rosja-resztę Polesia, Wołynia oraz Litwę, Żmudź i Kurlandię ; Austria zaś Kraków i tereny po Pilicę, Wisłę i Bug.
Stanisław August po kapitulacji stolicy, wyjechał na rozkaz carowej do Grodna. Król, który w innych okolicznościach i w innym kraju byłby może jednym z najbardziej zasłużonych władców, w chwili próby okazał się człowiekiem słabym i niezdolnym do oporu. Aprobował po krótkim sprzeciwie rozbiór a następnie podpisał abdykację. Rzeczpospolita szlachecka przestała istnieć. Polska wkraczała w stulecie niewoli i walk o wyzwolenie narodowe i społeczne, którym kres miał przynieść dopiero wiek XX. sko polskie było daleko w tyle za innymi armiami europejskimi.
Jednocześnie z pogarszającą się sytuacją wewnętrzną w Polsce w Europie następowały przemiany. Druga połowa XVIII w. i coraz bardziej rozwijający się nurt Oświecenia. W Prusach i Austrii lata 1740-1764 przyniosły głębokie przemiany.
Wzmocniono gospodarkę, nad która czuwało państwo, wprowadzono liczne reformy społeczne, poprawiając życie niższych stanów. Inwestowano w edukację i naukę. Rządy prócz władcy oparto na dobrze wykształconym aparacie urzędniczym, który dyscypliną przewyższał poprzedników. Bardzo silny nacisk położono na rozwój militarny państwa. Takie reformy musiały pociągnąć za sobą wzrost ekspansywności państwa. Aby znaleźć zajęcie dla armii potrzebne były wojny. Prusy doby Fryderyka II stały się, obok Austrii Józefa II i Rosji Katarzyny II stały się najpotężniejszym państwem Europy. Czy obok tak silnych sąsiadów Rzeczpospolita mogła przetrwać? Nasza armia nie liczyła nawet 20 tys., nie mówiąc o tym o ile gorsze było jej wyszkolenie i wyposażenie.
Jaka była ostateczna przyczyna upadku państwa polskiego w osiemnastym wieku? Oczywiście nie wszystko jest w pełni jasne i zbadane, zwłaszcza, że nie można mówić o jednej przyczynie, lecz raczej o całym splocie różnych zjawisk i wydarzeń, które doprowadził do tragicznego końca Rzeczpospolitej szlacheckiej. Podczas gdy w innych państwach krzepły rządy absolutne i rozwijał się system kapitalistyczny, Polska - teoretycznie państwo szlacheckie, pogrążała się w feudalnej anarchii. Ostatni etap procesu rozkładu objął wszystkie dziedziny życia. Epoka saska to czasy upadku gospodarczego, słabości politycznej i chaosu. Ocknięcie się z tego stanu przyszło zbyt późno. Oświecona epoka rozbłysła wielkim porywem serc i umysłów na chwilę przed katastrofą. Poryw ten choć nie zapobiegł rozbiorom, nie był daremny. Wykazał, że naród polski nosi w sobie duże zasoby energii, patriotyzmu i męstwa. One to zdecydowały o jego przetrwaniu w najcięższych nawet czasach.
|
|
|
