|
 |
| (GMT+08:00)
2005-04-14 16:31:27
|
 |
|
Palma
CRI
Palma to specjalna konstrukcja z uwitych wokół kija suchych kwiatów, zielonych gałęzi, wstążek, którą w Polsce znany z przedwielkanocnych zwyczajów, nazwą odwołuje się do palmy daktylowej, znanej przede wszystkim z kontynentu afrykańskiego, zwłaszcza z jego śródziemnomorskich wybrzeży. I tę palmę, drzewo rosłe i wysokie, długo żyjące (bywa że nawet do 300 lat) na przykład w Egipcie, w Syrii czy w Grecji, uznawano za wyobrażenie roku, za symbol miłości i płodości, słońca i światła, za "drzewo życia". Jej zawsze zielone wielkie liście każą ludziom myśleć o wiecznym życiu i o zmartwychwstaniu. Nic więc dziwnego, że także w Polsce wiosenne konstrukcje roślinne nazwano palmami. "Zastępowały one----jak opisuje Ewangelia, powitalne palmowe liście przy wjeździe Jezusa do Jerozolimy, i tak jak one mają zapewne symbolizować zmartwychwstanie."
Palmy są jednym z głównych atrybutów święta. Najczęściej spotyka się je jako bukiety z gałązek wierzbowych z ?kotkami", bukszpanu i suszonych kwiatów, albo palmy wileńskie. Mają one kształt pałek różnej wielkości i grubości, a sporządza się je z ułożonych w misterne wzory zasuszonych kwiatów małych i większych. Taka palma jest zakończona kitą z farbowanych kwiatostanów rozmaitych traw. Niegdyś one występowały głównie na Wileńszczyźnie, a obecnie spotyka się je w całej Polsce. W okolicach Tarnowa i na Ziemi Sądeckiej, w pobliżu Myślenic, a także na Kurpiach są obnoszone w procesji wysokie, często kilkumetrowe palmy, na których powiewają kolorowe wstążki. Najpiękniejsze ich okazy można oglądać w niektórych muzeach regionalnych i diecezjalnych.
Palmy związane są z tradycja Niedzieli Palmowej. Uroczystości Niedzieli Palmowej przybliżają wiernych do przeżyć Zmartwychwstania Pańskiego ? punktu kulminacyjnego w całej historii zbawienia. Wielki Tydzień rozpoczyna się w atmosferze triumfu. Wszyscy czterej ewangeliści pozostawili opis radosnego wjazdu Chrystusa do Jerozolimy. Zmierzając ku miastu od strony Góry Oliwnej, Jezus dosiadł osiołka, a tłum witający Syna Bożego rozścielał na drodze płaszcze i gałązki drzew. Spełniło się zatem starotestamentowe proroctwo Zachariasza, który zapowiadał: "Oto Król twój idzie do ciebie, sprawiedliwy i zwycięski. Pokorny ? jedzie na osiołku, na oślątku, źrebięciu oślicy". Liturgia Kościoła nawiązuje ściśle do wydarzeń sprzed bez mała dwóch tysięcy lat.
Zamiar ten potwierdzony był już w dokumentach z IV wieku, które zawierały opis zwyczaju, kultywowanego wówczas w Jerozolimie: patriarcha dosiadający osła wjeżdżał do miasta drogą, opisaną w Piśmie Świętym. Współczesne obrzędy Niedzieli Palmowej zaczynają się również od uroczystej procesji. Kapłan, odziany w czerwoną kapę, w towarzystwie ministrantów podchodzi do ołtarza, obszedłszy wcześniej świątynię (na zewnątrz lub tylko wewnątrz). W chwili tej odśpiewuje się jedną z pieśni, powtarzających biblijny okrzyk: "Hosanna na wysokości", "Hosanna Synowi Dawidowemu". Obyczaj poświęcania palm wprowadzono do liturgii dopiero w XI wieku; ceremonii tej dokonuje się zwykle tuż przed odczytaniem Ewangelii. Fragment, przeznaczony na Niedzielę Palmową zwaną też w tradycji ludowej Niedzielą Kwietną, przedstawia co roku opis Męki Pańskiej, zaczerpnięty z Ewangelii według św. Mateusza, Marka lub Łukasza. Aby ułatwić wysłuchanie długiego urywka i podkreślić dramaturgię wydarzeń. Ewangelia odczytywana jest często z podziałem na role. Tego samego dnia można niekiedy obejrzeć ? nieliczne już dzisiaj ? amatorskie widowiska pasyjne. Triumfalne przybycie Chrystusa do Jerozolimy wiąże się z coraz bliższym czasem Jego ukrzyżowania.
|
|
|
