|
 |
| (GMT+08:00)
2005-04-20 18:24:32
|
 |
|
Stół Wielkanocny
CRI
Jajko to nie tylko prastary symbol i doskonały, dekoracyjny kształt, ale również nieocenione źródło wartości odżywczych. Jedyna jego wada to cholesterol, którego w żółtkach nie brakuje.
Inny smaczny element świątecznego stołu to biała kiełbasa, zwana polską albo surową, bo w przeciwieństwie do większości wędlin nie wędzi się jej. Podawana gotowana lub pieczona. A do niej kolejna polska specjalność chrzan. Bez niego nie daliby rady tym wszystkim szynkom, roladom, baleronom.
Chrzan był znany już w starożytnym Egipcie, a w medycynie ludowej ceniony na równi z czosnkiem i cebulą. Przodkowie nie wiedzieli, że zawiera witaminę C oraz substancje bakteriobójcze, ale od wieków podawali go do wielkanocnej szynki. Najsmaczniejszy i najzdrowszy jest świeżo utarty, doprawiony śmietaną i sokiem z cytryny albo z dodatkiem ćwikły --- urozmaica smak kiełbas. Można też przygotować chrzan łagodny - utarty korzeń polewa się na sicie wrzątkiem. Traci wtedy goryczkę, ale, niestety, także witaminy.
Po śniadaniowych przystawkach, wędlinach i sałatkach część biesiadników mogłaby nie jeść już nic więcej aż do wieczora. A przecież to tylko wstęp do wielkanocnego obiadu. Danie główne zależy już mniej od tradycji, bardziej zaś od domowych zwyczajów oraz fantazji gospodyni, a także zasobności portfela. Mogą się nań składać rozmaite pieczenie lub mięsa faszerowane: kaczki, indyki, schab. W dawnej kuchni wielkanocnej ważne miejsce zajmowała dziczyzna. Na stole nie mogło zabraknąć pasztetu z zająca, ceniono też dzikie ptactwo. Dzisiaj kruszejące za oknem szaraki coraz rzadziej zdobią okna przed Wielkanocą.
Żelaznym punktem menu jest żurek gotowany na białej kiełbasie, zaprawiany śmietaną, a niekiedy także chrzanem. Dodam, że w tradycji chrześcijańskiej chleb jest najważniejszym z symboli, ponieważ przedstawia ciało Chrystusa. We wszystkich kulturach jest pokarmem niezbędnym do życia.
Chleb zawsze gwarantował pomyślność i dobrobyt. Jeżeli gospodarze piekli na Wielkanoc wiele odmian chleba, do koszyka wkładali po kromce każdej z nich. W całości święcono specjalny chlebek ---paschę.
A ser jest w sensie pozytywnym symbolem zależności między człowiekiem a siłami przyrody . Jako że pochodzi od krów, owiec i kóz, ma zapewnić rozwój stada zwierząt domowych.
Tradycja obchodów Dnia Wszystkich Świętych sięga pierwszych wieków chrześcijaństwa. W Polsce jeszcze na początku XX wieku podczas uroczystości Wszystkich Świętych szczególną czcią otaczano żebraków i tzw. proszalnych dziadów, siedzących zazwyczaj przed wejściem do kościołów i na cmentarzach. Na tę okazję gospodynie wypiekały specjalne małe chlebki, zwane powałkami lub peretyczkami. Miały one podłużny kształt, a środek ozdobiony był krzyżem. Pieczono je dzień lub dwa wcześniej, gdyż 1 listopada, gdy dusze przodków wracały do swoich domów, nie wolno było rozpalać ognia.
|
|
|
