Wieczorem 10 marca Chiny, Arabia Saudyjska i Iran wydały w Pekinie trójstronne wspólne oświadczenie, które natychmiast trafiło na nagłówki głównych mediów na całym świecie. W oświadczeniu tym trzy kraje ogłosiły, że Arabia Saudyjska i Iran osiągnęły porozumienie, które obejmuje zgodę na przywrócenie stosunków dyplomatycznych, ponowne otwarcie ambasad i przedstawicielstw dyplomatycznych obu stron w ciągu maksymalnie dwóch miesięcy, wymianę ambasadorów i zbadanie pogłębienia stosunków dwustronnych. Jednocześnie trzy kraje wyraziły gotowość do dołożenia wszelkich starań w celu wzmocnienia międzynarodowego i regionalnego pokoju i bezpieczeństwa.
"Arabia Saudyjska i Iran otworzyły nowy rozdział w swoich stosunkach", "To ogromny rozwój dla dyplomacji bliskowschodniej", "epokowy kamień milowy"... tak liczne międzynarodowe media pozytywnie skomentowały zawarcie porozumienia. Unia Europejska wydała oświadczenie 11 marca, w którym z zadowoleniem przyjęła ogłoszenie porozumienia między Królestwem Arabii Saudyjskiej a Islamską Republiką Iranu o przywróceniu stosunków dyplomatycznych i oczekuje na jego wdrożenie. Biorąc pod uwagę, że zarówno Arabia Saudyjska, jak i Iran mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa regionalnego na Bliskim Wschodzie, przywrócenie stosunków dwustronnych sprzyja ustabilizowaniu całego regionu - stwierdziła UE. Nawet te zachodnie media, które chętnie "szukają dziury w całym", aprobowały chińskie wysiłki mediacyjne. Region Bliskiego Wschodu zareagował jeszcze bardziej pozytywnie. Irak, Oman, Liban i inne kraje z zadowoleniem przyjęły wyniki porozumienia zawartego w Pekinie, między Arabią Saudyjską i Iranem. Sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres podziękował Chinom za ułatwienie tego porozumienia, które, jak powiedział, pomoże promować stabilność w regionie Zatoki Perskiej.
Sądząc po treści porozumienia osiągniętego między Arabią Saudyjską a Iranem, jest ono wypełnione praktycznymi planami, z mapą drogową poprawy stosunków, jak i jasnym harmonogramem, który jest bardzo praktyczny. Oczekuje się, że jeśli te plany zostaną wdrożone w życie, stosunki pomiędzy Arabią Saudyjską i Iranem będą się stopniowo poprawiać.
Historycznie rzecz ujmując, społeczność międzynarodowa była bardzo świadoma tego, jak ciężko było osiągnąć to porozumienie. Arabia Saudyjska i Iran są przedstawicielami dwóch odłamów islamu, sunnickiego i szyickiego. Oba kraje od dawna znajdowały się w stanie dużego antagonizmu w związku z kryzysem syryjskim, sytuacją w Libanie i wojną domową w Jemenie, dlatego oba te kraje nazywane były "starymi wrogami na Bliskim Wschodzie".
Na początku 2016 roku, oba kraje zerwały stosunki dyplomatyczne z powodu incydentu z saudyjskich szyickim duchownych. W ciągu ostatnich siedmiu lat wiele krajów próbowało mediować w sprawie porozumienia między obydwoma krajami, ale nie były w stanie doprowadzić do znaczących postępów. W tej sytuacji oba kraje zdecydowały się na wznowienie stosunków dyplomatycznych za pośrednictwem strony chińskiej. Nic dziwnego, że niektóre zagraniczne media nazwały to wydarzenie "niespodzianką".
W rzeczywistości, głęboko zmieniająca się sytuacja na Bliskim Wschodzie, spowodowała, że kraje regionu pragną porozumienia, więc nie dziwi, że dzięki pomocy chińskiej dyplomacji oba kraje zawarły pokój w Pekinie. W ciągu ostatnich kilku lat kraje zachodnie, pod przewodnictwem Stanów Zjednoczonych, "wciągały na Bliskim Wschodzie jedną stronę do walki przeciwko drugiej", nieustannie wywołując sprzeczności i konflikty oraz wzniecając lokalne niepokoje. Jako główne potęgi w rejonie Bliskiego Wschodu, Arabia Saudyjska i Iran zapłaciły za to wysoką cenę. Kraje Bliskiego Wschodu wyraźnie dostrzegły, że Stany Zjednoczone są po prostu niewiarygodne i tylko dialog i pokój pomogą rozwiązać problemy, a los regionu musi znajdować się w rękach obywateli wszystkich krajów Bliskiego Wschodu. Była to endogeniczna siła napędzająca decyzję obu krajów o wznowieniu stosunków dyplomatycznych.
Dlaczego rozmowy między obydwoma krajami odbyły się w Pekinie? Stało się tak dlatego, że Chiny zawsze wspierały strategiczną autonomię krajów Bliskiego Wschodu i wspierały te kraje w rozwiązywaniu problemów poprzez dialog i konsultacje oraz są prawdziwym przyjacielem, któremu kraje Bliskiego Wschodu mogą zaufać. Rozmowy między Arabią Saudyjską a Iranem w Pekinie, zostały oparte o konsensus osiągnięty przez przywódców trzech krajów. W grudniu ubiegłego roku przewodniczący ChRL Xi Jinping wziął udział w "Szczycie Trzech Pierścieni", czyli spotkaniach Chin z państwami Arabskimi, Chin z państwami arabskimi Zatoki Perskiej, Chin z Arabią Saudyjską. W lutym br. prezydent Iranu Seyed Ebrahim Raisi złożył wizytę państwową w Chinach. Wyniki tych rozmów pokazały, że jako mediator działający w dobrej wierze, Chiny wiernie wypełniają swoje obowiązki i wykazały się odpowiedzialnością jako ważne państwo.
Arabia Saudyjska i Iran są głównymi krajami na Bliskim Wschodzie, a zawarcie pokoju między obydwoma stronami otworzyło drogę do pokoju i stabilności w regionie, a także dało przykład rozwiązywania sprzeczności i różnic poprzez dialog i konsultacje oraz stało się "kluczem" do rozwiązania chaosu występującego na Bliskim Wschodzie. Niektórzy analitycy uważają, że będzie to miało pozytywny wpływ na złagodzenie i zakończenie wojen domowych w Jemenie, Syrii i Libii.
Jednocześnie zawarcie pokoju między Arabią Saudyjską a Iranem potwierdza wartość Inicjatywy Bezpieczeństwa Globalnego. W kwietniu 2022 r. przewodniczący ChRL Xi Jinping zaproponował Inicjatywę Bezpieczeństwa Globalnego, która opowiada się za tym, aby wszystkie kraje ponosiły wspólną odpowiedzialność za utrzymanie pokoju i wspólnie podążały ścieżką pokojowego rozwoju. W lutym tego roku Chiny opublikowały dokument koncepcyjny Inicjatywy Bezpieczeństwa Globalnego. Fakt, że oba kraje zawarły pokój, jest świadectwem na wprowadzanie w życie Inicjatywy Bezpieczeństwa Globalnego, co potwierdza, że Inicjatywa ta została wysoko oceniona i spotkała się z merytoryczną reakcją krajów Bliskiego Wschodu.
Godne podkreślenia jest to, że zawarcie pokoju między Arabią Saudyjską i Iranem przyniosło wiele korzyści niespokojnemu światu. To "zwycięstwo dialogu i zwycięstwo pokoju". Przekazuje światu, za pomocą faktów, że siłą nie można rozwiązywać problemów, a dialog jest jedynym wyjściem. Bez względu na to, jak złożone są problemy i jak poważne są wyzwania, gdy dialog jest prowadzony na równych zasadach, w duchu wzajemnego szacunku, można znaleźć rozwiązanie możliwe do zaakceptowania przez obie strony.
