Takie nieporozumienia w relacjach chińsko-amerykańskich nie są oczywiście niczym nowym i występują od dawna. Ich powodem są przede wszystkim znaczące różnice w poglądach obu stron na wiele kwestii. Chiny chciałyby mieć w Stanach Zjednoczonych pełen status gospodarki rynkowej, którego amerykańskie władze ciągle im odmawiają. Waszyngton ogranicza też cały czas eksport zaawansowanych technologicznie produktów do Chin, a ponadto blokuje inwestycje chińskich przedsiębiorstw w Stanach Zjednoczonych. Z drugiej strony, Amerykanie oskarżają Pekin o manipulowanie kursem renminbi i naruszanie praw własności intelektualnej, a chińskie inwestycje w swoim kraju postrzegają jako stwarzające zagrożenie dla ich bezpieczeństwa narodowego.
W ostatnich latach pojawiły się jednak czynniki, które rozgrzały dawne spory z większą niż dotychczas intensywnością. Transformacja chińskiej gospodarki, która dynamicznie się rozwija i pnie w górę w łańcuchu wartości, w połączeniu z trudną sytuacją gospodarczą w Stanach Zjednoczonych doprowadziły do zaostrzenia się konkurencji przy jednoczesnym osłabieniu komplementarności w dwustronnych obrotach handlowych. Potencjał gospodarczy Chin ciągle rośnie, co pociąga za sobą wzrost wymiany towarowej ze Stanami Zjednoczonymi, jak również poszerzenie pola kontaktów między dwiema największymi gospodarkami świata. Intensyfikacja sporów gospodarczo-handlowych między obu państwami wydaje się w tej sytuacji nieuchronna. Chen Fengying, kierująca Instytutem Gospodarki Światowej działającym w ramach Chińskich Instytutów Współczesnych Stosunków Międzynarodowych, tak ocenia te spory: „Jako że konkurencyjność obu gospodarek się wyrównuje, a ich komplementarność stopniowo słabnie, szczególnie przy dynamicznym rozwoju i wzmacnianiu się potencjału przemysłowego w Chinach, a z drugiej strony kiepskiej sytuacji w Ameryce, pojawia się tam pewien niepokój i poczucie kryzysu. Międzynarodowe otoczenie uległo wielkim zmianom, a układ sił na arenie międzynarodowej przechylił się w stronę Chin. To wywołuje w Waszyngtonie stes, powoduje zaostrzenie się amerykańsko-chińskiej konkurencji i sporów, a jednocześnie osłabienie woli współpracy. Te spory mogą stać się zjawiskiem długookresowym."
W ostatnich latach zasadniczym kierunkiem reform gospodarczych w Chinach jest zmiana modelu generowania wzrostu gospodarczego. Przy słabiej koniunkturze w światowej gospodarce, Chiny stały się liderem ożywienia. W opublikowanej przez Chińską Akademię Nauk Społecznych „błękitnej księdze" poświęconej problematyce ekonomicznej czytamy m.in., że prognozowane tempo wzrostu PKB Chin wyniesie w tym roku 7,7%. Zmiany zachodzące w chińskiej gospodarce, w tym poprawa jakości jej struktury, zaowocowały wzrostem konkurencyjności chińskich przedsiębiorstw. Są one teraz w stanie konkurować na rynku światowym z firmami amerykańskimi, co zmusiło Stany Zjednoczone do działań stymulujących rozwój własnej gospodarki, a z drugiej strony – powstrzymujących rozwój Chin.
Stany Zjednoczone próbują utrzymać status globalnego lidera w przemyśle wytwórczym poprzez "reindustrializację". Polega ona na ściąganiu z powrotem działalności produkcyjnej, którą amerykańskie korporacje masowo wyprowadziły za granicę. Firmy w rodzaju Apple czy Hewlett-Packard już przeniosły część linii produkcyjnych z Chin i innych krajów do Stanów Zjednoczonych, co ma przyczynić się do obniżenia bardzo wysokiego w Ameryce bezrobocia. Efekty strategii „reindustrializacji" w praktyce okazują się jednak dalekie od zamierzonych. Stany Zjednoczone przeżywają bezprecedensowe trudności gospodarcze. Tempo wzrostu wynosi nadal mniej niż 2%, ożywienie jest powolne, a stopa bezrobocia utrzymuje się na poziomie około 8%.
[ 
