Bu Chi Xia Wen, Bu-po polsku znaczy nie. Chi-wstyt. Xia-na dół. Wen-wypytywać. Powiedzenie w przekładzie na polski brzmi "Pytanie o sprawy o których nic nie wiemy nie należy uważać za wstydliwe".
Powiedzenie mówi tak:
Powiedzenie pochodzi z czasów Walczących królestw ( 221 lat przed naszą erą). W tym czasie żył znany filozof Konfucjusz, który uznany został przez cesarzy różnych dynastii za świętego człowieka. Jednak on był bardzo skromny, stwierdził, że jego mądrość nie pojawiła się od urodzenia.
W chińskiej historycznej księdze Lun Yu (Zbiór wypowiedzi Konfucjusza) zanotowano taką historię. Pewnego razu Konfucjusz przybył do świątynii cesarskiej by wziąść udział w ceremonii na cześć uczczenia pamięci przodów przez księcia Lu. Po wejściu do świątynii zaczął on wypytywać się o różne rzeczy. Ktoś śmiał się z niego stwierdzając, że Konfucjusz, który podobno najlepiej zna cesarskie zwyczaje, tak wiele pytań zadawał w światyni. Słysząc ten zarzut Konfucjusz odpowiedział: o sprawę nie znaną muszę zapytać, a to oznacza właśnie, że znam cesarskie zwyczaje.
W tym samym czasie w królestwie Wei żył urzędnik Kong Yu, który po śmierci został odznaczony tytułem Wen, co po chińsku oznacza inteligencję. UczeńKonfucjusza zapytał więc mistrza dlaczego Kong Yu po śmierci został odznaczony tytułem Wen? Konfucjusz odpowiedział, że dlatego, że Kong Yu był mądry i pracowity, lubił uczyć się od ludzi z niższych sfer i nie traktował tego jako sprawę wstydliwą. W związku z tym został odznaczony tytułem człowieka inteligentnego.
Powiedzenie Bu Chi Xia Wen -"Pytanie o sprawy o których nic nie wiemy nie należy uważać za wstydliwe", pochodzi z wypowiedzi Konfucjusza. Obecnie ludzie cytują to powiedzenie, by pochwalić ludzi, którzy są skromni, pracowici i lubią się uczyć od innych ludzi. W Polsce przysłowiem, które odpowiadałoby powiedzeniu Konfucjusza, jest pewno stwierdzenie: "Kto pyta nie błądzi".
故事:不耻下问
春秋时代的孔子是我国伟大的思想家、政治家、教育家,儒家学派的创始人。历代封建统治者都遵奉他为天生的最有学问的"圣人"。然而孔子认为:"余非生而知之者,(无论什么人,包括他自己,都不是生下来就有学问的)"。
"子入太庙,每事问。或问:'孰谓邹人之子知礼乎?入太庙,每事问。'子闻之,曰:'是知礼也。'"
太庙,是国君的祖庙。孔子去太庙参加鲁国国君祭祖的典礼。他一进太庙,就向人问这问那,几乎每一件事都问到了。当时有人讥笑他:"谁说'邹人之子,懂得礼仪?来到太庙,什么事都要问。'"(邹,当时县名,孔子出生地,在今山东曲阜县东南十里西邹集。孔子的父亲叔梁纥,做过邹县的县官,所以当时有人管孔子叫"邹人之子",意即邹县县官的儿子。)孔子听到人们对他的议论,答道:"我对于不明白的事,每事必问,这恰恰是我要求知礼的表现啊!"
卫国大夫孔圉聪明好学,更难得的是他是个非常谦虚的人。在孔圉死后,卫国国君 孔文子
为了让后代的人都能学习和发扬他好学的精神,因此特别赐给他一个"文公"的称号。后人就尊称他为孔文子。
孔子的学生子贡也是卫国人,但是他却不认为孔圉配得上那样高的评价。有一次,他问孔子说:"孔圉的学问及才华虽然很高,但是比他更杰出的人还很多,凭什么赐给孔圉'文公'的称号?"孔子听了微笑说:"孔圉非常勤奋好学,脑筋聪明又灵活,而且如果有任何不懂的事情,就算问题很简单,以他的地位或学问应该是理解,但是可能理解的不全面,但他都会大方而谦虚的请教,一点都不因此感到羞耻,这就是他难得的地方,因此赐给他'文公'的称号并不会不恰当"。经过孔子这样的解释,子贡终于服气了