• test
|
• Chi艅ska Gra w Szachy
W staro偶ytnych Chinach istnia艂o wiele gier szachowych. Needham podkre艣la, 偶e "w j臋zyku chi艅skim nie ma r贸偶nicy pomi臋dzy tymi rodzajami a gr膮 wojenn膮 w szachy. Na ich okre艣lenie u偶ywa si臋 jednego znaku Qi.
|
• Rytmy ca艂odobowe w organizmie ludzkim
Nawet w po艂owie lat sze艣膰dziesi膮tych naszego stulecia naukowca sugeruj膮cego, 偶e cia艂o ludzkie zawiera "zegary biologiczne", uwa偶ano za odwa偶nego. Lekarze i zoologowie g艂osz膮cy takie pogl膮dy ryzykowali reputacj臋 i karier臋. Obecnie, kiedy setki, a by膰 mo偶e tysi膮ce naukowc贸w na ca艂ym 艣wiecie rutynowo zajmuj膮 si臋 "zegarami biologicznymi", ich istnienie zosta艂o powszechnie uznane.
|
• U艂amki dziesi臋tne
Nie jest dziwne, 偶e u艂amki dziesi臋tne najpierw pojawi艂y si臋 w Chinach, gdzie system dzies臋tny mia艂 ju偶 ugruntowan膮 pozyci臋. Pierwsze wyra藕ne 艣lady ich isrnienia wyst臋puj膮 w zwi膮zku z przeprowadzanymi pomiarami.
|
• Historia o papierowych pieni膮dzach w Chinach
Zachowa艂 si臋 szczeg贸艂owy opis sprawy przeciwko fa艂szerzowi z roku 1183; czytamy tam, 偶e zanim go z艂apano, w ci膮gu 6 miesi臋cy wydrukowa艂 2600 fa艂szywych banknot贸w. By艂 mistrzem w ci臋ciu klock贸w - wyci膮艂 z drewna gruszy dok艂adn膮 imitacj臋 projektu prawdziwego banknotu.
|
• "Wieczne" lampy
Chi艅czycy maksymalnie wykorzystali mo偶liwo艣ci tkwi膮ce w zwyk艂ych lampach olejnych z knotem. Przede wszytkim regularnie stosowali knoty, kt贸re nie ulega艂y spaleniu, jak to opisano w ksi膮偶ce Wspomnienia o sprawach zaniedbanych oko艂o roku 300 n.e.
|
• Brandy i Whisky
Czytelnicy b臋d膮 podw贸jnie zdziwieni dowiedziawszy si臋, 偶e Chi艅czycy wynale藕li brandy, poniewa偶 chocia偶 sam fakt robi wra偶enie, nie jest powszechnie wiadome, 偶e Chi艅czycy w og贸le pijali wino z winogron, a tym bardziej przerabiali na brandy.
|
• 艢wi膮tynia gotycka
Szczeg贸lnie sugestywny wyraz intencja ta znalaz艂a w dekoracji dwupoziomowej kaplicy w Schwarzrheindorf, stanowi膮cej okaza艂e miejsce spoczynku jej fundatora, arcybiskupa Kolonii, Arnolda z Wied (zm. 1156).
|
• Strzemi臋.
Od najdawniejszych czas贸w cz艂owiek je藕dzi艂 konno, lecz brakowa艂o mu oparcia dla n贸g. Wielkie armie staro偶ytno艣ci - Persowie i Medowie, Rzymianie, Asyryjczycy, Egipcjanie, Babilo艅czycy, Grecy - nia zna艂y strzemion.
|
• Kr膮偶enie krwi
Wi臋kszo艣膰 ludzi uwa偶a, 偶e kr膮偶enie krwi w ludzkim ciele zosta艂o odkryte przez Williama Harveya, kt贸ry jako pierwszy zwr贸ci艂 na to uwag臋 opinii publicznej, publikuj膮c swoje odkrycie w roku 1628. Harvey nie by艂 nawet pierwszym Europejczykiem, kt贸ry wpad艂 na ten pomys艂, a Chi艅czycy dokonali odkrycia 2000 lat wcze艣niej.
|
• Zapa艂ki
Za ka偶dym razem, kiedy zapalamy zapa艂k臋, korzystamy z chi艅skiego wynalazku. Pierwsze zapa艂ki wynalaz艂y w roku 577 naszej ery zubo偶a艂e damy dworu podczas trwania obl臋偶enia istniej膮cym kr贸tko chi艅skim kr贸lestwie P贸艂nocnej Dynastii Qi.
|
• Szachy pochodz膮 z Chin
Chocia偶 wi臋kszo艣膰 historyk贸w uwa偶a艂a, 偶e szachy wynaleziono w Indiach, Needhamowi uda艂o si臋 ustali膰, 偶e pochodz膮 one z Chin. Szachy przybra艂y obecn膮 formu艂臋 gry wojennej w Indiach, ale ich pocz膮tki by艂y zwi膮zane z astrologi膮, magnetyzmem i wr贸偶eniem.
|
• Biologiczna Kontrola szkodnik贸w
Mandarynki by艂y okrutnie atakowane przez czarne mr贸wki, g膮sienice i inne szkodniki, gdyby wi臋c tego w jaki艣 spos贸b nie kontrolowano, nie by艂oby ani jednego zdrowego owocu na drzewie. Chi艅czycy przez 1700 lat walczyli z plag膮 insekt贸w za pomoc膮 艣rodk贸w biologicznych, u偶ywaj膮c jednych owad贸w do t臋pienia innych.
|
• Parasol
Taki parasol, jak znamy obecnie, wynaleziono w ko艅cu IV wieku naszej ery w Chinach. Wcze艣niejszy typ, wykonany z jedwabiu, u偶ywany by艂 ju偶 od wielu wiek贸w jako przykrycie rydwanu podczas deszczu.
|
• Precyzjne wyznaczanie warto艣ci liczby pi
Niewymierna liczba pi mo偶e by膰 wyliczana do niesko艅czonych miejsc po przecinku. Wyra偶a ona stosunik d艂ugo艣ci okr臋gu do jego 艣rednicy, kt贸ry w 偶aden spos贸b nie aje si臋 wyrazi膰 pe艂nymi liczbami.
|
• Tajemnica produkcji porcelany by艂a zazdro艣nie strze偶ona
Jak twierdz膮 niekt贸rzy, w czasach panowania dynastii Song (960-1279) porcelana wznios艂a si臋 na wy偶yny artyzmu, nie osi膮gane niegdy potem. Produkcja porcelany w tym czasie by艂a dobrze zorganizowanym przemys艂em, zatrudniaj膮cym sektki tysi臋cy os贸b.
|
• Karty do gry
Chi艅czycy wynale藕li papier, nie ma wi臋c w tym niczego dziwnego, 偶e jako pierwsi wymy艣lili papierowe karty do gry. By艂y w u偶yciu ju偶 przed ko艅cem IX wieku. Pierwsza ksi膮偶ka o grach z u偶yciem kart, o kt贸rej istnieniu wiemy, zosta艂a napisana przez nieznan膮 kobiet臋 w IX wieku, ale niestety zagin臋艂a.
|
• Latarnia magiczna
Latarnia magiczna to urz膮dzenie, kt贸re oczarowywa艂o publiczno艣膰 przed nadej艣ciem ery nowo偶ytnej i zawsze stanowi艂o szczeg贸ln膮 atrakcj臋 dla dzieci.
|
• Miejsce dla zera
Wi臋kszo艣膰 z nas uwa偶a zero za rzecz raturaln膮. Bez zera wsp贸艂czesna technologia za艂ama艂aby si臋 i nie by艂aby w stanie funkcjonowa膰. Zero jest niezb臋dne do w艂a艣ciwego w historii.
|
• System dziesi臋tny
System dziesi臋tny, b臋d膮cy podstaw膮 wsp艂czesnej nauki, pochodzi z Chin. Najstarsze jego stosowania si臋gaj膮 XIV wieku p.n.e., archaicznego okresu panowania dynastii Shang, ale z pewno艣ci膮 u偶ywano go du偶o wcze艣niej.
|
• Ochrona przed osp膮.
Materia艂 ospy k艂adziono na bawe艂nianym sztyfciku, kt贸ry nast臋pnie wprowadzano do nosa. Ospa by艂a absorbowana przez b艂on臋 艣luzow膮 w nosie i poprzez oddychanie (metoda nacinania sk贸ry i nak艂adania ospy na ran臋 rozwin臋艂a si臋 prawdopodobnie o wiele p贸藕niej, by膰 mo偶e w Azji 艢rodkowej dok膮d dociera艂y wp艂ywy chi艅skie).
|
• Zystosowanie algebry w geometrii
Algevra i geometria rozwija艂y si臋 niezyle偶nie od siebie. Dzisiaj nie mogkiby艣my niczego robi膰 biz 艣cis艂ych zwi膮z贸w pomi臋dzy nimi. Pozbawienie nas mo偶liwo艣ci stosowania ich razem b艂yskawicznie unicestwi艂oby nowoczesn膮 technologi臋. Jednak zwi膮zek pomi臋dzy algebr膮 i geometri膮 mie zawsze wydawa艂 di臋 oczywisty.
|
• Taczka
Taczk臋 "wynalaz艂" w po艂udniowo-zachodnich Chinach w I wieku p.n.e. p贸艂legendarny Ge Yu. Piszemy "wynalaz艂" w cudzys艂owie, poniewa偶, po pierwsze, mog艂a istnie膰 wcze艣niej, po drugie, Ge Yu m贸g艂 by膰 rzeczywist膮 osob膮 o tym imieniu b膮d藕 te偶 rodzajem rzemie艣lniczego b贸stwa producent贸w taczek.
|
• Ko艂owrotek rybacki
W II wieku naszej ery Chi艅czycy wynale藕li korb臋 r臋czn膮. Nie ma w tym nic dziwnego, 偶e w III wieku naszej ery wynale藕li ko艂owrotek rybacki czyli ma艂y ko艂owr贸t.
|
• Choroby spowodowane niedobrem pewnych sk艂adnik贸w w po偶ywieniu
Dopiero w ko艅cu XIX wieku lekarze na Zachodzie zdali sobie spraw臋 z faktu, 偶e wiele chor贸b, takich jak beriberi, szkorbut i krzywica, jest powodowanych brakiem witamin lub soli mineralnych w po偶ywieniu. Uto偶samiono w贸wczas brakuj膮ce sk艂adniki 偶ywieniowe z witaminami.
|
• Papierowe pieni膮dze
Chi艅czycy wynale藕li papierowe pieni膮dze w ko艅cu VIII lub na pocz膮tku IX wieku. Ich pierwotna nazwa brzmia艂a "lataj膮ce pieni膮dze", poniewa偶 by艂y tak lekkie, 偶e mog艂y by膰 wywiane z r臋ki. Najwcze艣niejsze by艂y bardziej wekslami ni偶 prawdziwymi pieni臋dzmi.
|
• Hormony tarczycy
Wole - obrz臋k szyi jest skutkiem powi臋kszenia gruczo艂u tarczycy. Najp贸藕niej w ko艅cu VII wieku Chi艅czycy u偶ywali hormon贸w tarczycy do leczenia wola. By膰 mo偶e nast膮pi艂o to ju偶 wcze艣niej, ale dopiero w VII wieku chi艅scy lekarze opisali t臋 technik臋.
|
• Cukrzyca
|
• Ol艣niewaj膮ce i urocze obiekty sztuki (foto)
|
• 3 inspekcja chi艅skich zabytk贸w
|
• [Reporta偶] Wystawa chi艅skich monet w Warszawie
11 czerwca, w Narodowym Banku Polskim, otwarta zosta艂a wystawa chi艅skich monet zatytu艂owana "Monety i Chiny", zorganizowana wsp贸lnie przez Narodowy Bank Polski, Ambasad臋 Chin w Polsce i Polsko-Chi艅sk膮 Izb臋 Handlow膮. Na uroczysto艣ci otwarcia wystawy ambasador Chin w Polsce Yuan Guisen wyg艂osi艂 przem贸wienie.
|
• Immunologia
艢lad po ospie odkryto na egipskiej mumii z XX dynastii, tak wi臋c choroba ta towarzyszy nam od dawna. Nazywano j膮 w Europie "ma艂膮 wysypk膮" w odr贸偶nieniu od "du偶ej wysypki", czyli sk贸rnych wykwit贸w ki艂owych. Oficjalna nazwa choroby brzmi Variola.
|
• Shandong: Konkurs Robot贸w Wykonanych przez Dzieci (foto)
29 kwietnia, w Pa艂acu Nauki i Technologii w prowincji Shandong, uczniowie zdalnie sterowali robotami, kt贸re sami wykonali. W dniach 28-29 kwietnia, odby艂 si臋 w prowincji Shandaong IV Konkurs Robot贸w Wykonanych przez Dzieci, w kt贸rym uczestniczy艂o prawie 300 uczni贸w szk贸艂 podstawowych i gimnazj贸w. Konkurowali oni w 56 grupach.
|
• [Reporta偶] W Pekinie powsta艂a siedziba Instytutu Konfucjusza
9 kwietnia, w Pekinie powsta艂a siedziba Instytutu Konfucjusza. Powstanie tej siedziby umo偶liwi lepsze zorganizowanie nauki j臋zyka chi艅skiego w filiach Instytutu Konfucjusza, kt贸re znajduj膮 si臋 na ca艂ym 艣wiecie, a tak偶e podnoszenie poziomu wyk艂ad贸w j臋zyka chi艅skiego i zaoferowanie lepszych us艂ug osobom studiuj膮cym ten j臋zyk.
|
• Suwmiarki
Narz臋dzia pomiarowe bardzo podobne do wsp贸艂czesnych kluczy regulowanych by艂y u偶ywane w Chinach w czasach Chrystusa. Zrobione z br膮zu narz臋dzie jest regulowanym przesuwnym sprawdzianem szcz臋kowym ze szczelin膮 i sworzniem.
|
• Zegar
Chi艅czycy nie wynale藕li pierwszego zegara w og贸le, tylko pierwszy zegar mechaniczny. Zegar wodne istania艂y od czas贸w babilo艅skich. Do Chin dotar艂y w艂a艣nie za po艣rednictwem tej wczesnej cywilizacji bliskowschodniej, podobnie jak wi臋kszo艣膰 najwcze艣niejszych element贸w astronomii.
|
• Zegar Mechaniczny
Trudno艣膰 w wynalezieniu zegara mechanicznego polega艂a na ustaleniu, w jaki spos贸b ko艂o nie wi臋ksze ni偶 pomieszczenie mog艂oby obraca膰 si臋 w miar臋 bez przerw z tak膮 sam膮 pr臋dko艣ci膮 jak Ziemia.
|
• Liczby ujemne
Lidziom na Zachodzie nie艂atwo przysz艂o zaakceptowa膰 liczby ujemne. S膮 to liczby ze stoj膮cym przed nimi znakiem minus.Dla zwyk艂ego cz艂owieka, kt贸ry nie ma nic wsp贸艂nego z matematyk膮, liczby ujemne mog膮 nadal wydawa膰 si臋 czym艣 niemo偶liwym I bez znaczenia.
|
• Pierwiastkowanie wy偶szego stopnia i rozwi膮zywanie r贸wna艅 wy偶szych stopni
David S. Smith, wielki historyk matematyki, napisa艂 w odsy艂aczu dotycz膮cym ro偶wi膮zywania r贸wna艅 liczbowych wy偶szych stopni: "Zaiste, jest to szczeg贸lny wk艂ad Chin w rozw贸j matematyki".
|
|
